ԵԱՀԿ ԽՎ-ն ղարաբաղյան կարգավորման գործում ուզում է լուրջ արդյունքների հասնել

ԵԱՀԿ ԽՎ-ն ղարաբաղյան կարգավորման գործում ուզում է լուրջ արդյունքների հասնել

PanARMENIAN.Net - ԵԱՀԿ խորհրդարանական վեհաժողովը ձգտում է աջակցել ղարաբաղյան խաղաղ կարգավորման գործընթացին, Բաքվում լրագրողներին է հայտարարել ԵԱՀԿ ԽՎ ղեկավար, Չերնոգորիայի խորհրդարանի նախագահ Ռանկո Կրիվոկապիչը: Նա հիշեցրել է, որ ղարաբաղյան հակամարտության վերաբերյալ գոյություն ունեն ԵԱՀԿ Լիսաբոնյան և Մադրիդյան սկզբունքներ, ՄԱԿ ԱԽ և այլ կազմակերպությունների բանաձևեր: ԵԱՀԿ-ն սատարում է այդ սկզբունքներին և ձգտում է աջակցել կարգավորմանը դրանց հիման վրա:

«Այժմ մենք ԵԱՀԿ գործող նախագահի հետ ձգտում ենք լուրջ առաջխաղացման հասնել Մինսկի խմբի գործունեության մեջ: Մենք ցանկանում ենք վերջապես լուրջ արդյունքների հասնել», -ասել է Կրիվոկապիչը: Նա հավելել է, որ վերջին իրադարձություններն Ուկրաինայում ցույց տվեցին հակամարտությունների կարգավորման անհրաժեշտությունը, հայտնում է Armenia Today-ը: Ապրիլի 16-ին ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրշիկը մտահոգություն հայտնեց շփման գծում լարվածության վերաբերյալ: Այդ են վկայում Ադրբեջանի ու Հայաստանի ռազմական կառույցների հաղորդագրությունները, ասել է նա:

Ըստ նրա, հաղորդագրություններ են տարածվում փոխհրաձգության բազմաթիվ դեպքերի, ավելի լուրջ խախտումների մասին, որոնք կորուստների են հանգեցնում․ դրանցից յուրաքանչյուրը ողբերգություն է զոհերի ընտանիքների համար:

Ըստ դիվանագետի, հայ-ադրբեջանական սահմանի ու շփման գծի երկայնքով դիտարկումներ են անցկացվում համապատասխան կառույցների աջակցությամբ ու օգնությամբ: Այդ դիտարկումների մասին հաշվետվությունները ներկայացվում են ԵԱՀԿ գործող նախագահին ու Մինսկի խմբին, ասել է նա:

Ղարաբաղյան կարգավորումն այլ երկրներում իրադարձությունների պատճառով հետին պլան չի մղվում, ասել է Կասպրշիկը՝ պատասխանելով Ուկրաինայի իրադարձություների ֆոնին կարգավորմանն ուշադրություն դարձնելու անհրաժեշտության մասին հարցին:

«ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները հետևողականորեն ջանում են կողմերին կարգավորման վերաբերյալ նոր գաղափարներ ներկայացնել: Անցած ամիս միջնորդները երկու հանդիպում են ունեցել Ադրբեջանի ու Հայաստանի ԱԳ նախարարների հետ, ևս մեկը՝ նախագահների ու ԱԳՆ ղեկավարների մասնակցությամբ»,- ասել է Կասպրշիկը:

Ըստ նրա, բոլոր ջանքերն ուղղված են կարգավորման առաջխաղացմանն ու լարվածության նվազեցմանը: Ինչպես ասել է Կասպրշիկը, ըստ գործող նախագահի մանդատի, նա կանոնավոր այցեր է կատարում տարածաշրջան: «Ես և իմ թիմը մշտապես այցելում ենք հակամարտության հետևանքով տուժած տարածքներ՝ նպատակ ունենալով նոր տեղեկություններ տրամադրել գործող նախագահին ու ՄԽ համանախագահներին»,- ասել է նա, գրում է Թրենդը:

Միևնույն ժամանակ հավատարիմ մնալով «դիվանագիտական սովորությանը»՝ Կասպրշիկը չի անվանել լարվածության մեղավորին՝ ադրբեջանական կողմին, որը մշտապես խախտում է հրադադարի ռեժիմը, գնդակոծելով ոչ միայն հայկական ու ղարաբաղյան դիրքերը, այլև Հայաստանի սահմանամերձ գյուղերը, ինչպես նաև մշտապես դիվերսիոն գործողություններ ձեռնարկելով:

Ապրիլի լույս 15-ի գիշերը ադրբեջանական ԶՈւ կրկին գնդակոծեցին Տավուշի մարզի Այգեպար, Մովսես, Ներքին Կարմիրաղբյուր գյուղերը: Գնդակոծությունները սկսվել են երեկոյան և շարունակվել մինչև ժամը 3-ը: Գյուղացիները տեղեկացրել են, որ այս անգամ գնդակոծությունն աննախադեպ պարբերականությամբ է եղել:

ՀՀ պաշտպանության նախարարի մամուլի քարտուղար Արծրուն Հովհաննիսյանը PanARMENIAN.Net ի հետ զրույցում հաստատեց լուրը. «Կրակոցները եղել են երեկոյան, մերոնք համարժեք պատասխան են տվել, ինչից հետո կրակոցները դադարել են: Բարեբախտաբար, զոհեր և վիրավորներ չկան»:

Կրակոցների հետևանքով Այգեպարը գազազրկված է, որովհետև վնասվել է գյուղի գազատար խողովակը: Միայն վերջին ամիսում ադրբեջանական ստորաբաժանումները մի քանի սադրանքների են դիմել, որի հետևանքով եղան մարդկային զոհեր:

Հակառակորդը ապրիլի 7-ին` ժամը 22:30-ի սահմաններում, ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծի հարավարևելյան (Մարջանլու) ուղղությամբ ձեռնարկել է դիվերսիոն հետախուզական ներթափանցման փորձ: Պաշտպանության բանակի դիրքապահ ստորաբաժանումները, ժամանակին հավաստանշելով ադրբեջանական գրոհայինների առաջխաղացումը, դիմել են հակազդիչ գործողությունների և նրանց հետ շպրտել իրենց ելման դիրքերը: Նահանջի ճանապարհին, պայթելով պաշտպանական հատվածում տեղադրված ականադաշտում, հակառակորդը տվել է 3 զոհ (որից մեկը` սպա) և 6 վիրավոր: Ադրբեջանական գրոհայիններին դիմակայելու ընթացքում ղարաբաղյան կողմը կորուստներ չի ունեցել:

Մարտի 27-ին ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծի արևելյան ուղղությամբ տեղակայված զորամասերից մեկի պահպանության տեղամասի մարտական հենակետում մարտական առաջադրանք կատարելիս մահացու հրազենային գնդակային վիրավորում էր ստացել զինծառայող, 1995թ. ծնված Արայիկ Բաբայանը: Ավելի ուշ պարզվել էր, որ զինծառայողը զոհվել է հակառակորդի կողմից արձակված կրակոցից։

Եվս մեկ զինծառայող՝ 1992թ. ծնված Գառնիկ Թորոսյանը, հակառակորդի կողմից արձակված փամփուշտից զոհվել էր մարտի 24-ին ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծում մարտական առաջադրանք կատարելիս։ Փաստի առթիվ քրգործ է հարուցվել ՀՀ Քրեական օրենսգքրի 104-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 13-րդ կետի հատկանիշներով, այն է՝ «Սպանություն՝ ազգային, ռասայական կամ կրոնական ատելության կամ կրոնական մոլեռանդության շարժառիթով»:

Մարտի 19-ին ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծի հյուսիսային ուղղությամբ տեղակայված զորամասերից մեկի պահպանության տեղամասի մարտական հենակետում մարտական խնդիր կատարելու ժամանակ մահացու հրազենային գնդակային վիրավորում է ստացել զինծառայող, 1994թ. ծնված Արման Արտյուշայի Ղուկասյանը:

ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքը նույնպես մտահոգված է շարունակվող բռնությամբ հայկական ու ադրբեջանական զորքերի շփման գծում: Հակամարտության կողմերը պետք է ուշադրություն դարձնեն բռնության նվազեցմանն ու փոխեն հռետորաբանությունը բարելավելու համար բանակցային գործընթացը, ապրիլի 11-ին Trend գործակալությանն ասել է Ուորլիքը։ Ըստ նրա, «մահվան և վիրավորումների վերջին դեպքերը ցույց են տալիս, որ դա վտանգավոր հակամարտություն է, որտեղ հաղթողներ չկան»: Ուորլիքը նշել է, որ ԵԱՀԿ-ն ու դրա ինստիտուտները սատարում են խաղաղ կարգավորմանը նպաստելուն ուղղված համանախագահների ջանքերին: Ըստ նրա, տարածաշրջանում կատարվող իրադարձությունները ևս մեկ անգամ ցույց տվեցին, թե որքան կարևոր է այդ աշխատանքը: Կողմերը պետք է օգտվեն պահից խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ վճռական քայլեր ձեռնարկելու համար: Դրանք կարող են կապված լինել վստահության միջոցների ստեղծման, ժողովրդական դիվանագիտության, ուժի կիրառումից վերջնականապես հրաժարվելու հետ:

Ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտությունը

Ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտությունը սկսվեց 1988 թվականին: Ի պատասխան Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի (ԼՂԻՄ) բնակչության 80% կազմող հայերի խաղաղ պահանջներին, Ադրբեջանը ագրեսիա ծավալեց խաղաղ բնակչության դեմ: 1991-1994թթ. ազգային-ազատագրական պատերազմի արդյունքում հռչակվեց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը: ԼՂՀ պաշտպանության բանակը նաեւ ԼՂՀ շուրջ անվտանգության գոտի ստեղծեց, որը 7 շրջաններ է ներառում: 1994թ. մայիսի 11-ին հրադադարի մասին համաձայնություն ձեռք բերվեց (Բիշկեկյան արձանագրություն): Ներկայումս հակամարտության կարգավորմամբ զբաղվում են ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները` Ֆրանսիան, ԱՄՆ-ն եւ Ռուսաստանը:

 Ուշագրավ
Այս գերեզմանատանն են ամփոփված այնպիսի նշանավոր հայերի մարմինները, ինչպիսինք են Վիլյամ Սարոյանն ու Սողոմոն Թեհլերյանը
«Կշարունակենք այն վնասի հատուցման ուղիների քննարկումը, որը հասցնում է այդ աննախադեպ ճնշումը»,–ասել է նա
ՀՀ և Ադրբեջանի միջև խաղաղ բանակցություններին և կարգավորմանը վերաբերող հարցերը չեն քննարկվելու
«Այն անպայման կցուցադրվի, սակայն պարզ չէ, թե երբ»,–ասել է Սեիդովը
---