ՀՀ նախագահը ԵԽԽՎ-ում՝ ԵՄ հետ համաձայնագրի, Ղարաբաղի ու Թուրքիայի մասին

ՀՀ նախագահը ԵԽԽՎ-ում՝ ԵՄ հետ համաձայնագրի, Ղարաբաղի ու Թուրքիայի մասին

PanARMENIAN.Net - Հայաստանը կմասնակցի Վիլնյուսում կայանալիք Արևելյան գործընկերության վեհաժողովին ու պատրաստ է ստորագրել ԵՄ հետ Ասոցացման համաձայնագիրը։ Այդ մասին այսօր ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտարարել է այսօրվա լիագումար նիստում՝ պատասխանելով ԵԽԽՎ անդամների հարցերին։ Նախագահի խոսքով, բանակցությունների սկզբից հայկական կողմն եվրոպական հանձնաժողովի իր գործընկերներին միշտ ասել է, որ Հայաստանի քաղաքականությունը կայանում է ոչ թե հետաքրքրությունների հակասության, այլև համադրության մեջ։ «Մեր գործընկերները մեզ հետ համաձայնում էին»,- նշել է ՀՀ նախագահը՝ հավելելով, որ Հայաստանն այժմ նույնպես պատրաստ է ստորագրել Ասոցացման համաձայնագիրը։

Խոսելով Մաքսային միությանն անդամակցելու Հայաստանի որոշման մասին, նախագահ Սարգսյանը նշել է, որ ավելորդ է խոսել որևէ ճնշումների մասին։Պատասխանելով հարցին, թե ինչ առաջարկություն է արել Հայաստանը, որին մեր երկիրը չի կարողացել «դիմանալ», Սերժ Սարգսյանը ասել է, որ ՀՀ-ն իր ուղղուց չի շեղվել․

«Մաքսային միությունը միայն Ռուսաստանի միությունը չէ։ ՄՄ-ն մի քանի երկրների միություն է», - նախագահի խոսքերն է փոխանցում Armenia Today-ը։

Ելույթ ունենալով ԵԽԽՎ ամբիոնից, ՀՀ նախագահը հայտարարել է, որ բոլորիը սկզբից էլ հասկանում էինք, որ ԼՂ հիմնախնդիրը կարող է լուծվել միայն փոխզիջումների ճանապարհով, ու առանց դրա խնդիրը լուծում չունի: Նրա խոսքով` տևական գործընթացից հետո` 2007 թվականին, ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը կողմերին փաստաթուղթ է առաջարկել, որը այնուհետև կոչվել է Մադրիդյան սկզբունքներ:

«Այդ փաստաթուղթը ենթադրում է կոնֆլիկտի լուծում երեք հիմարար սկզբունքների հիման վրա: Այն է՝ ուժի և դրան սպառնալիքի չկիրառում, ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունք և պետությունների տարածքային ամբողջականություն: Մենք փաստաթուղթը ստանալուց հետո հայտարարեցինք, որ այո՛, մենք հնարավորություն տեսնում ենք այս սկզբունքների հիման վրա լուծել այդ կոնֆլիկտը»,- նշել է նախագահը՝ հիշեցնելով, որ որոշ դադարից հետո Ադրբեջանը ևս հայտարարեց, որ պատրաստ է խնդրի լուծմանը այդ սկզբունքների հիման վրա։

«2008թ-ից սկսած, ես անմիջականորեն ներգրավել եմ բանակցություներին և Ադրբեջանի նախագահի հետ երեք տարուց ավելի բանակցել ենք: Բանակցել ենք Ռուսաստանի նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևի միջնորդությամբ: 2011թ ամռանը կարծիք կար, որ կողմերը պատրաստ են ստորագրելու հիմարար սկզբունքների մասին փաստաթուղթը: Եվ մենք գնացինք Կազան` ՌԴ քաղաքներից մեկը, որպեսզի հերթական հանդիպման ժամանակ իմի բերենք բանակցածը և ստորագրենք այդ փաստաթուղթը»,- նախագահի խոսքերն է մեջբերում «Այսօր»-ը։

Իր ելույթում նախագահն անդրադարձել է նաև հայ-թուրքական հարաբերություններին՝ նշելով, որ Թուրքիան դեռևս պատրաստ չէ Հայաստանի հետ հարաբերություններ հաստատելուն:

«Հայտնի է, որ Թուրքիայի ղեկավարությունը հրաժարվեց վավերացնել հայ-թուրքական հարաբերությունների հաստատմանն ուղղված արձանագրությունները: Ես չեմ ցանկանում խոսել դրա պատճառների մասին, քանի որ դրանք հայտնի են բոլորին: Ես ուղղակի ցանկանում եմ իմ տպավորությունը հայտնել, իսկ տպավորությունս այնպիսին է, որ մոտ ապագայում Թուրքիան մտադիր չէ վավերացնել այդ արձանագրությունները: Խնդիրը մեր մեջ չէ: Յուրաքանչյուր երկիր պետք է պատասխանատվությամբ մոտենա ստորագրած փաստաթղթերին, և մենք նման պատասխանատվություն չենք նկատել, դրա համար էլ հարաբերություններ չկան երկու երկրների միջև», - Սերժ Սարգսյանի խոսքերն է մեջբերում Panorama-ն:

Երկրի ղեկվաարը նաև նկատել է, որ թուրքական կառավարությունը տարբեր միջոցներով փորձել է առաջարկություններ ներկայացնել, բայց դրանք արվել են միայն միջազգային հանրության համար․

«Եթե նրանք ցանկություն ունեին որևէ բան անել, ապա ուղղակի կարող էին վավերացնել արձանագրություններն ու նորմալացնել հարաբերությունները»,- եզրափակել է Հայաստանի նախագահը:

Photo: president.am
Ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտությունը

Ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտությունը սկսվեց 1988 թվականին: Ի պատասխան Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի (ԼՂԻՄ) բնակչության 80% կազմող հայերի խաղաղ պահանջներին, Ադրբեջանը ագրեսիա ծավալեց խաղաղ բնակչության դեմ: 1991-1994թթ. ազգային-ազատագրական պատերազմի արդյունքում հռչակվեց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը: ԼՂՀ պաշտպանության բանակը նաեւ ԼՂՀ շուրջ անվտանգության գոտի ստեղծեց, որը 7 շրջաններ է ներառում: 1994թ. մայիսի 11-ին հրադադարի մասին համաձայնություն ձեռք բերվեց (Բիշկեկյան արձանագրություն): Ներկայումս հակամարտության կարգավորմամբ զբաղվում են ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները` Ֆրանսիան, ԱՄՆ-ն եւ Ռուսաստանը:

Հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման մասին Արձանագրություններ

Հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման մասին Արձանագրությունները ստորագրվել են 2009թ. հոկտեմբերի 10-ին Ցյուրիխում: Արձանագրությունները ստորագրել են Հայաստանի եւ Թուրքիայի ԱԳ նախարարներ Էդվարդ Նալբանդյանը եւ Ահմեդ Դավութօղլուն` Ֆրանսիայի, ԱՄՆ-ի, ՌԴ-ի եւ Շվեյցարիայի ԱԳՆ ղեկավարների ներկայությամբ: Շվեյցարիան որպես միջնորդ է հանդես գալիս հայ-թուրքական բանակցություններում 2007թ. ի վեր: Ըստ փաստաթղթերի, երկրների միջեւ պետք է հաստատվեն դիվանագիտական հարաբերություններ եւ պետք է բացվի 1993թ. ի վեր փակ հայ-թուրքական սահմանը: Հունվարի 12-ին Հայաստանի Սահմանադրական դատարանն Արձանագրությունները Հայաստանի Սահմանադրությանը համապատասխան ճանաչեց: ՍԴ որոշման մեջ Արձանագրությունների վերաբերյալ ոչ մի նախապայմաններ չկան, քանի որ դա հակասում է վճռի կայացման սահմանված կանոնին: ՍԴ որոշման համաձայն Հայ-թուրքական արձանագրությունները համապատասխանում են ՀՀ Սահմանադրությանն ու Հայաստանի Անկախության մասին հռչակագրին:

«Արևելյան գործընկերություն»

«Արևելյան գործընկերություն» ծրագիրը ներկայացվել է Լեհաստանի ԱԳՆ-ի կողմից Շվեդիայի մասնակցությամբ 2008 թ-ի մայիսի 26-ին Արտաքին հարաբերությունների խորհրդին: 2009 թ-ի մայիսի 7-ին Պրահայում (այն ժամանակ Պրահան նախագահում էր ԵՄ-ում) «Արևելյան համագործակցություն» ծրագրի շրջանակներում տեղի ունեցավ հիմնադիր հանդիպում: Այդ նախագծի գլխավոր նպատակը ԵՄ-ի մերձեցումն է նախկին ԽՍՀՄ երկրների` Հայաստանի, Մոլդովայի, Բելառուսի, Ուկրաինայի, Ադրբեջանի, Վրաստանի հետ:

Մաքսային միություն

Մաքսային միությունն իր աշխատանքը սկսել է 2010 թվականին: Սկզբում միությանն անդամկցում էին Ռուսաստանը, Բելառուսն ու Ղազախստանը: Հետագայում միությանն անդամակցելու մտադրության մասին հայտարարեցին նաև Ղրղզստանն ու Տաջիկստանը:

2013-ի սեպտեմբերի 3-ին Մոսկվայում Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հանդիպման ավարտին Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտարարել է Մաքսային միությանը միանալու և հետագայում ԵվրաԱզԷՍ-ի ձևավորմանը մասնակցելու ՀՀ ցանկության մասին: Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հավանություն է տվել նախաձեռնությանը՝ պատրաստակամություն հայտնելով աջակցել այդ գործընթացին: Պուտինը հավելել է, որ ՌԵՈւ-ն կարող է մոտ 15 մլրդ ռուբլի ներդնել Հայաստանի երկաթուղային ցանցի զարգացման մեջ:

Պաշտոնական ձևակերպման համաձայն, Մաքսային միությունը Բելառուսի, Ղազախստանի ու Ռուսաստանի առևտրատնտեսական ինտեգրման ձև է․ այն միասնական մաքսային տարածք է նախատեսում, որի սահմաններում փոխադարձ առևտրի դեպքում մաքսային տուրքեր ու տնտեսական բնույթի սահմանափակումներ չեն կիրառվում, բացառությամբ միայն հատուկ պաշտպանիչ, հակադեմպինգային ու հատուցման միջոցների: Ընդ որում մասնակից երկրներն օգտվում են միասնական մաքսային սակագնից և առևտրի կանոնակարգման միասնական միջոցներից երրորդ երկրների հետ: Մաքսային միության միասնական մաքսային տարածքը կազմում են Բելառուսի, Ղազախստանի ու Ռուսաստանի տարածքները, ինչպես նաև այդ պետությունների տարածքներից դուրս գտնվող արհեստական կղզիներ, շինություններ, սարքեր ու այլ օբյեկտներ, որոնց հանդեպ ՄՄ անդամ պետությունները բացառիկ իրավատիրություն ունեն:

 Ուշագրավ
Նա նաև ասել է, որ տարածաշրջանային անվտանգությունը պետք է ապահովեն տարածաշրջանի երկրները
Նա հավելել է, որ թուրքական կողմն ավարտել է Նախիջևանի և Կարսի միջև 224 կմ երկարությամբ երկաթուղային գծի կառուցումը
Փետրվարի 1-ին Միջազգային քրեական դատարանը իրավասություն է ստանալու հետաքննել Ալիևի գործողությունները
Նա նշել է, որ դիտարկում է հայկական բանակին «ոչ մահաբեր ձևաչափով» աջակցություն ցուցաբերելու հնարավորությունը, բայց կոնկրետ որոշումներ չկան
---