Ապրիլի 24-ին Ֆրանսիայում Հայոց ցեղասպանության մասին «Հիշողության ծառերը» գրքի շնորհանդեսն է

24 ապրիլի 2014 - 10:48 AMT

PanARMENIAN.Net - Ֆրանսիական Շալոն սյուր Սոնում ապրիլի 24-ին տեղի կունենա ամերիկացի վավերագիր ու լուսանկարիչ Քեթրին Քուկի Հայոց ցեղասպանության մասին «Հիշողության ծառերը» գրքի շնորհանդեսը, որտեղ ցեղասպանության հետևանքները ցուցադրող բազմաթիվ լուսանկարներ կան:

«Հիշողության ծառերը» գիրքն այն գրքերից է, որը շատ դժվարությամբ է տրվում: Ինչպե՞ս կարելի է աշխարհին հասցնել Հայոց ցեղասպանության մասին ճշմարտությունը ֆոտոալբոմի միջոցով: Ինչպե՞ս ներկայացնել պատմությունը լուսանկարների միջոցով»,- գրում է գերմանական Kehrer Verlag հրատարակչության հաղորդագրության մեջ Բարբարա Կարֆը:

Հայոց ցեղասպանության փաստերը բավականին հեշտ է պարզել, չնայած դրա շուրջ շարունակվող «ճակատամարտին»: Բայց, ինչպես և ցանկացած ցեղասպանության դեպքում, երբ սպանվածների քանակը հաշվվում է հարյուր հազարներով և նույնիսկ միլիոններով, ոճրագործությունը հասկանալու մեր ընկալումը բթանում է: Պատկերացրեք այն ցավը, որ առաջացնում է շատ սիրելի մարդու կորուստը: Ուրեմն պատկերացրեք այդ նույն ցավը միլիոն անգամ բազմապատկված: Կամ փորձեք պատկերացնել մի մշակույթ, որը արտաքսվում է իր հողից և դա արվում է, որպեսզի այն անհետանա, ասվում է հաղորդագրության մեջ:

Բարբարա Կարֆը գրում է. «Լուսանկարը դրա համար իդեալական գործիք է, հաշվի առած դրա բոլոր սահմանափակումները, մասնավորապես, որ լուսանկարը չի կարող ցույց տալ այն, ինչը չի կարող ցուցադրվել: «Հիշողության ծառերի» համար Քուկը մեկնել է Թուրքիայի տարբեր գավառներ, որտեղից արտաքսվել են հայերը: Հարյուր տարի անց «այդ հողն աղաղակում է հայերի պատմությանն անդրադառնալու մասին: Գիրքը պետք է մի քանի անգամ դիտել՝ ընթերցողը պետք է վերադառնա կրկին ու կրկին և հաջորդ ազդեցությունը կուժեղանա նախորդի տեսածից»:

Հայոց ցեղասպանության առաջին լուսանկարիչը գերմանացի սպա Արմին Վեգներն էր՝ հետագայում գրող ու իրավապաշտպան: Լինելով Օսմանյան կայսրությունում Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին՝ նա հարյուրավոր լուսանկարներ է արել, փորձել է ներկայացնել ողբերգական իրողությունը գերմանական հանրությանը: Վեգները նաև դիմել է ԱՄՆ նախագահ Վուդրո Վիլսոնին՝ խնդրելով օգնել հայ բնակչությանը:

Photo: Kathryn Cook

Հղումներ թեմայով.

Kehrerverlag

Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը: