Պարտադիր կուտակայինը սոցիալական վճար դարձնող օրինագծի քվեարկությունը տապալվել է. Քվորում չկար

Պարտադիր կուտակայինը սոցիալական վճար դարձնող օրինագծի քվեարկությունը տապալվել է. Քվորում չկար

PanARMENIAN.Net - «Դ!ԵՄ ԵՄ» նախաձեռնության անդամները հունիսի 18-ին ԱԺ արտահերթ նիստին զուգահեռ հավաքվել էին Ազգային ժողովի դիմաց՝ Դեմիրճյան փողոցի կողմից, և քննարկում էին մուտքը փակելու հարցը: ԱԺ նիստում քննարկման էր դրված նաև կառավարության կողմից ներկայացված «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքում առաջարկվող փոփոխությունների նախագիծը:

Նախաձեռնության անդամները նախագծում առաջ քաշված դրույթները համարում են հակասահմանադրական, բացի այդ նշում, որ իրենց արած առաջարկություններից և ոչ մեկն ընդգրկված չեն այդտեղ, գրում է Panorama.am-ը:

ՀՀ կառավարությունը հունիսի 17-ի արտահերթ նիստում հավանություն է տվել «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» և ևս մի շարք օրենքներում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու օրենքների նախագծերի փաթեթին: Այն վերաբերում է կուտակային կենսաթոշակի համակարգն ուժի մեջ մտնելուց հետո տնօրինվող եկամտի նվազեցում թույլ չտալուն, այլ կերպ ասած՝ կրճատմանը: Փաթեթը նախատեսում է 2014թ. հուլիսի 1-ից համակարգը գործարկել պետական հատվածի աշխատողների համար, իսկ մասնավոր հատվածի համար՝ ներդնել կամավոր, երեք տարի ժամկետում՝ փուլային ճանապարհով:

Հունիսի 15-ին տեղի է ունեցել կենսաթոշակային բարեփոխումների օրենսդրական փաթեթը Սահմանադրական դատարանի ապրիլի 2-ի որոշմանը համապատասխանեցնելու համար ստեղծված աշխատանքային խմբի հերթական նիստը, որի ընթացքում ընդունվել են պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի ներդրման մեխանիզմները փոփոխելու մոտեցումներ, համաձայն որոնց` 2014 թվականի հունվարի 1-ին ուժի մեջ մտած օրենսդրությամբ սահմանված պարտադիր կուտակային վճար այլևս չի կատարվելու: Օրենքով սահմանվում է ՀՀ պետական բյուջե վճարվող նպատակային սոցիալական վճար (սոցիալական վճար): Առաջարկվում է սահմանել 500 հազար դրամ աշխատավարձի շեմ, որից ավելիի դեպքում սոցվճար չի կատարվելու, այսինքն՝ առավելագույն սոցվճարը բոլորի համար լինելու է 25 հազար դրամ՝ կախված աշխատավարձի չափից:

ԱԺ արտահերթ նիստի մեկնարկին, որտեղ Կառավարության ներկայացրած մի քանի կարևոր նախագիծ պետք է քննարկվեր, ոչ իշխանական պատգամավորները դժգոհություն են հայտնել, որ օրակարգում են մի շարք կարևոր նախագծեր, որոնք չեն հասցրել ուսումնասիրել: ՀՅԴ-ական Արծվիկ Մինասյանն առաջարկել է Գալուստ Սահակյանին դիմել Կառավարությանը, որպեսզի հետ կանչեն նրանցից մի քանիսը, պատգամավորներն էլ ուսումնասիրելու ժամանակ ունենան:

Նա նշել է, որ «Իրավական ակտերի մասին» օրենքի համաձայն նախագիծ մշակող մարմինը կազմակերպում է հանրային քննարկումներ, որոնց ժամկետը չի կարող 15 օրից պակաս լինել: Սակայն այս դեպքում նախագծերը ոչ միայն 15 օրվա ռեժիմը չեն պահպանել, այլև ընդհանրապես հրապարակված չեն:

Սակայն, ըստ ԱԺ նախագահ Գալուստ Սահակյանի, օրենքի խախտում չկար:

Նույնպես դեմ արտահայտվելով նախագծերի քվերակության դրվելուն` Լևոն Զուրաբյանն առաջարկել է հայտարարել 20 րոպե ընդմիջում և այդ ընթացքում կազմակերպել խմբակցությունների ներկայացուցիչների հանդիպում ԱԺ նախագահի հետ: Ընդմիջումից հետո նախագծերն այնուամենայնիվ դրվել են քվեարկության, սակայն քվորում չի ապահովվել, քանի որ ոչ իշխանական կուսակցությունները հրաժարվել են մասնակցել քվեարկությանն ու անհրաժեշտ 66 պատգամավորի փոխարեն քվեարկել է 64-ը:

Ազգային ժողովի ոչ իշխանական քառյակի անդամները «Դ!ԵՄ ԵՄ» թիմի ակտիվիստներին տեղեկացրել են, որ քառյակը տապալել էպարտադիր կուտակայինը նպատակային սոցիալական վճար դարձնելու մասին օրենքի քվեարկությունը:

ՀՅԴ խմբակցության պատգամավոր Արծվիկ Մինասյանն ասել է, որ առաջին հերթին օրենքի բովանդակության մասին տեղեկատվություն որևէ մեկը չունի: «Մենք նաև արձանագրեցինք, որ այն, ինչ ներկայացված է քննարկման, Սահմանադրությանը չի համապատասխանում, առավել ևս, որ դրա մասին որևէ պատգամավոր տեղյակ չէ, չեն կարող քննարկել»,-ասել է նա։

«Քառյակը փորձեց տապալել, մեզ հաջողվեց երկու քվեարկություն ձախողել, ինչը պարտադրեց մեծամասնությանը, որ իրենք այլևս որևէ հարց չդնեն այսօր քվեարկության, փորձեն անցնել օրակարգային հարցերի քննարկմանը»,–հավելել է նա։

Թե այդ գործընթացն ինչ ընթացք կունենա, Արծվիկ Մինասյանը նշել է, որ դժվարանում են այս պահին պատասխանել, բայց վստահ է, որ իրենք բոլորն այդ հարցում միասնական են և փորձելու են թույլ չտալ հարցի քննարկումը և քվեարկությունն առնվազն այնքան ժամանակ, քանի չի հրապարակվել նախագիծը և հանրությունը ծանոթ չի փաստաթղթին:

«Նաև քաղաքական պահանջները չեն իրացվել այդ փաստաթղթում, ու այդ փաստաթուղթը չի համապատասխանեցվել բարձր դատարանի որոշման պահանջներին»,-նշել է նա:

ՀԱԿ խմբակցությունից Լևոն Զուրաբյանն էլ նշել է, որ առաջին անգամ հաջողվեց տապալել քվեարկությունը. «Նման բան չէր եղել, որ մեծամասնությունը չկարողանա ինչ-որ հարց չանցկացնել: Փաստը մնում է փաստ, որ նրանք հիմա մնացել են մեծամասնության շեմի վրա, այսինքն՝ ցանկացած պահի իրենք կարող են քվորումի խնդիր ունենալ, հիմա իրենք զբաղված են իրենց պատգամավորներին հավաքելով», գրում է Tert.am-ը։

ԲՀԿ պատգամավոր Միքայել Մելքումյանն էլ նշել է, որ այս պահին որևէ պաշտոնական փաստաթուղթ չկա, այսինքն՝ քննարկելու որևէ նյութ չկա: Իսկ եթե ՀՀԿ-ն բերի էլ իր պատգամավորներին, ցանկացած քվեարկությունը կտեղափոխվի վաղը:

Այսօր ավելի վաղ մամուլի ասուլիսում «Դ!ԵՄ ԵՄ» նախաձեռնության անդամ Մանե Թանդիլյանը հայտարարել է, որ «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքում առաջարկվող փոփոխություններում կան բազմաթիվ թերացումներ, կրկին չի ապահովվում կամավորության սկզբունքը:

«Մենք դատապարտում ենք կառավարության այդ գործելաոճը, որ առանց քննարկման, հանրային կարծիքը հաշվի առնելու, նախագիծ են մշակել, որով կրկին աշխատողի կամքը հաշվի չի առնում»,- ասել է նա:

Նախաձեռնության անդամ Գևորգ Գորգիսյանն էլ նշել է, որ իրենց ներկայացրած առաջարկությունները կառավարությունը հաշվի չի առել. «Մենք ներկայացրել էինք առաջարկեր, վարչապետը խոստացել էր, որ կլսի մեր առաջարակները: Իսկ մենք առաջարկում էինք՝ համակարգին մասնակցությունը պետք է լինի միայն կամավոր, համակարգի յուրաքանչյուր մասնակից կարող է ցանկացած պահի դուրս գալ համակարգից, համակարգի ներդրումը չպետք է պարտադիր կերպով ավելացնի գործատուի և/կամ աշխատողի ֆինանսական բեռը։ Այս նոր նախագիծը կրկին հակասահամանդրական է: Եթե այն ընդունվի, օրենքի ուժ ստանա, մեր ութ ամսվա պայքարը, ժողովրդի կամքը ոտնահարվելու է»:

Ի պատասխան «Դ!ԵՄ ԵՄ»-ի այս հայտարարությանը, աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Արտեմ Ասատրյանը նշել է, որ նոր առաջարկով խնդիրներին լուծում են տրվում։

«Մեր բոլոր աշխատանքները, ինչ-որ իրականացվել են՝ նպատակաուղղված են եղել խնդիրների լուծմանը, և ես կարծում եմ՝ դրանցով խնդիրներին լուծում է տրվում»,-նշել է նա։

Պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգ

Կենսաթոշակային բարեփոխումների մեկնարկի մասին Հայաստանը հայտարարել էր դեռ 2010-ի հուլիսին: Արդեն 2011-ի հունվարի 1-ից կենսաթոշակային ռեֆորմները մեկնարկեցին կամավոր կուտակային համակարգի ներդրմամբ։

2014-ի հունվարի 1-ից Հայաստանն անցավ պարտադիր կուտակային համակարգի, որը վերաբերում է 1973-ի դեկտեմբերի 31-ից հետո ծնվածներին, որոնք աշխատում են և գրանցված են աշխատավայրում: Մինչև 500 հազար դրամ աշխատավարձ ստացողները վճարումներ կկատարեն իրենց աշխատավարձի 5%-ի չափով, ևս 5%-ն այդ աշխատողների անհատական հաշիվներին կփոխանցի պետությունը։ 500 հազար դրամից ավելի աշխատավարձ ստացողի անհատական կուտակային ֆոնդին պետությունը 25 հազար դրամից ավելի չի փոխանցի:

Պարտադիր բաղադրիչի ներդրումը մեծ աղմուկ էր առաջացրել հասարակության շրջանում, ստեղծվել էին մի շարք քաղնախաձեռնություններ, որոնք մինչև օրս էլ այդ համակարգին դեմ են արտահայտվում ու շարունակում են բողոքել: Համակարգին դեմ էին նաև խորհրդարանական ոչ իշխանական 4 ուժերը, որոնք ԱԺ-ին առաջարկել էին մեկ տարով հետաձգել համակարգի ներդրումն ու շարունակել քննարկումները, քանի որ դա շատ լուրջ փոփոխություն է, իսկ«համակարգը թերի է»: 2013-ի դեկտեմբերի 4-ին հարցով հրավիրված արտահերթին խորհրդարանը դեմ էր քվեարկել կուտակային կենսաթոշակային համակարգի պարտադիր բաղադրիչի կիրառումը մեկ տարով հետաձգելու առաջարկությանը:

Հայաստանի սահմանադրական դատարանը հունվարի 24-ի նիստում որոշել էր կասեցնել «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 76-րդ հոդվածի (այն է՝ պատասխանատվությունը պարտադիր կուտակային վճարները չկատարելու կամ ուշացմամբ կատարելու համար) և 86-րդ հոդվածի 3-րդ մասի (այն է՝ ֆոնդի և կառավարչի պարտադիր ընտրություն) գործողությունը մինչև օրենքի 5, 7, 8, 37, 38, 45, 49 և 86-րդ հոդվածների սահմանադրականության վերաբերյալ գործի դատաքննության ավարտը։

Մարտի 28-ին մեկնարկած դատական նիստի որոշումը ՍԴ-ն կայացրեց ապրիլի 2-ին՝ «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի մի քանի դրույթ ՀՀ Սահմանադրության պահանջներին հակասող ու անվավեր ճանաչելով։ 64 էջանոց համախատասխան որոշումը հրապարակել էր ՍԴ նախագահ Գագիկ Հարությունյանը։ Ըստ էության, դիմող կողմի հայցը բավարարվեց։

Դատարանը մինչև 2014-ի սեպտեմբերի 30-ն Աժ-ին և Կառավարությանը ժամանակ տվեց՝ օրենքի որոշ դրույթներ փոփոխելու համար: Մինչ այդ կատարված կենսաթոշակային բոլոր վճարումները պետք է վերանայվեն:

Ապրիլի 17-ին վարչապետը հանձնարարեց շահագրգիռ պետական մարմիններին սեղմ ժամկետում օրենքի նախագիծ պատրաստել, որով մինչև Սահմանադրական դատարանի՝ ապրիլի 2-ի որոշմամբ նախատեսված օրենսդրական փաթեթի ընդունումն Ազգային ժողովը կկասեցնի տույժերի հաշվարկը: Կառավարության առաջարկող օրենքի նախագիծն Ազգային ժողովում սկսեցին քննարկել ապրիլի 28-ին:

Արդեն մայիսի 15-ին խորհրդարանն ամբողջովին ընդունեց «Կուտակային կենսաթոշակի մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին Կառավարության օրինագիծը: Դրանով պարտադիր կուտակային վճարը հաշվարկելու և փոխանցելու պարտավորությունը կրող անձն ազատվում է մինչև օրենքն ուժի մեջ մտնելն ընկած ժամանակահատվածի համար պարտադիր կուտակային վճարը չկատարելու կամ ուշացումով կատարելու համար օրենքով նախատեսված պատասխանատվությունից: Նախագահ Սերժ Սարգսյանն օրենքը վավերացրեց մայիսի 26-ին:

Հունիսի 17-ի արտահերթում Կառավարությունը հավանություն տվեց «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու օրինագծերի փաթեթին: Դրանով նախատեսվում է 2014-ի հուլիսի 1-ից պետական հատվածի աշխատողների համար գործարկել նպատակային սոցիալական վճարի համակարգը, որը մինչև 2017-ի հուլիսի 1-ը մասնավոր հատվածի համար կլինի կամավոր։ Դրա դրույքաչափը նույնպես 5 տոկոս է: Առաջարկվում է սահմանել 500․000 դրամ աշխատավարձի շեմ, որից ավելիի դեպքում սոցվճար չի կատարվելու, այսինքն՝ առավելագույն սոցվճարը բոլորի համար լինելու է 25․000 դրամ՝ կախված աշխատավարձի չափից: Նախագիծը քննարկելու համար գործադիրը ԱԺ արտահերթ նիստ հրավիրեց։

Հունիսի 21-ին խորհրդարանն արտահերթում երեք ընթերցմամբ ընդունեց «Կուտակային կենսաթոշակային համակարգում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը, որով պարտադիր կուտակայինը դարձավ նպատակային սոցվճար։ Քվեարկությանը մասնակցեց միայն ՀՀԿ-ն։ Քվեարկությունը բոյկոտած ԱԺ ոչ իշխանական ուժերը տեղեկացրին, որ դիմելու են Սահմանադրական դատարան` վիճարկելու ստեղծված իրավիճակն ու օրենքի խախտումով տեղի ունեցած քվեարկությունը։

 Ուշագրավ
Հավաքի նպատակն է քննարկել ու բարձրաձայնել Արցախի ժողովրդի առաջարկներն ու պահանջները
Առաջարկվում է նաև տուգանային միավոր սահմանել նաև լուսաթափանցելիության կանոնի խախտման համար
Ամփոփվել են միասնական քննությունների առաջին փուլի արդյունքները
Հաջորդ հումանիտար բեռը նախատեսվում է տրամադրել Խարկովի հիվանդանոցներից մեկին
---