Կիպրոսի օրենսդիրները համաձայնվել են քրեականացնել ցեղասպանության ժխտումը

31 մարտի 2015 - 15:26 AMT

PanARMENIAN.Net - Կիպրոսի օրենսդիրները մարտի 30-ին որոշում են կայացրել գործող օրենսդրության մեջ ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնելու մասին փոփոխություններ կատարելու վերաբերյալ, եթե մարդկության դեմ այդ հանցագործությունը ճանաչված լինի Ներկայացուցիչների պալատի կողմից, հայտնում է Cyprus Mail-ը:

Գործող օրենքի համաձայն, մարդկության դեմ հանցագործությունների և ցեղասպանության ժխտումը քրեական հանցագործություն է համարվում միայն այն դեպքում, եթե հանցագործությունը ճանաչված է Միջազգային դատարանի վերջնական որոշմամբ: Կիպրոսը Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչած 22 երկրներից մեկն է: Սակայն, մինչ այժմ ցեղասպանության ժխտումը քրեական հանցագործություն չէր համարվում, քանի որ ճանաչված չէր Միջազգային քրեական դատարանի կողմից:

Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Յիանակիս Օմիրոուն առաջարկեց համալրել օրենսդրությունը ցեղասպանության ժխտման քրեականացման մասին կետով, եթե այն ճանաչված է Միջազգային դատարանի կամ Կիպրոսի խորհրդարանի որոշմամբ:

Ներկայացուցիչների պալատի իրավական հարցերի կոմիտեում քննարկումից հետո մարտի 30-ին պատգամավորները ընդունեցին Օմիրոուի առաջարկը, սակայն վերապահումով՝ ցեղասպանության ժխտումը կհամարվի քրեական հանացագործություն միայն այն դեպքում, եթե Ներկայացուցիչների պալատը միաձայն բանաձև ընդունի Հայոց ցեղասպանությունը որպես մարդկության դեմ հանցագործություն ճանաչելու մասին:

Իշխող DISY կուսակցության աղբյուրները հայտնել են, որ Ներկայացուցիչների պալատը կարող է արտաահերթ նստաշրջան գումարել ապրիլի 2-ին իրավական ուղղումը կատարելու համար:

Նշվում է, որ Կիպրոսն առաջին եվրոպական երկիրն է եղել և երկրորդն աշխարհում Ուրուգվայից հետո, որը պաշտոնապես ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը 1975 թ. ապրիլի 24-ին միաձայն ընդունված բանաձևով: Ենթադրվում է, որ նախատեսված փոփոխությունները միաձայն կընդունվեն և ինքնաբերաբար կկիրառվեն Հայոց ցեղասպանության ժխտման դեպքում:

Ըստ օրենքի, ռազմական, մարդկության դեմ հանցագործությունների և ցեղասպանությունների ժխտումը, եթե այն ճանաչված է Միջազգային դատարանի կողմից, պատժվում է մինչև 5 տարվա ազատազրկմամբ և/ կամ 10 000 եվրո տուգանքով:

2014-ի սեպտեմբերի 9-ին Հունաստանի խորհրդարանը ձայների մեծամասնությամբ՝ 54 կողմ, 42 դեմ ու 3 ձեռնպահ, ընդունեց Ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող՝ «Այլատյացության դեմ պայքար» անվամբ օրինագիծը: Դրա լրամշակված տարբերակով Հունաստանի տարածքում քրեական պատասխանատվության կենթարկվեն ոչ միայն հրեաների, այլև հայերի և Պոնտոսի հույների ցեղասպանության ժխտման համար: Օրինագծով սահմանվում է, որ այն անձինք, ովքեր կժխտեն կամ բացասական կարտահայտվեն Ցեղասպանության մասին, կազատազրկվեն 3 ամսից մինչև 3 տարի: Եթե օրենքը խախտողը պատգամավոր է կամ պետական պաշտոնյա, սահմանվելու է 3-5 տարվա ազատազրկում: Ֆիզիկական անձինք նման խախտման համար կարող են տուգանվել՝ 10-ից մինչև 100 000 եվրոյով: Ժխտում ենթադրող միջոցառումներին մասնակցության համար նախատեսվում է 5-20 000 եվրո տուգանք:

Մարդկության դեմ հանցագործությունները, այդ թվում և Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող օրինագիծը քննարկվել էր նաև սեպտեմբերի 5-ին կայացած Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի և Հունաստանի վարչապետ Անտոնիս Սամարասի հանդիպմանն Ուելսում։

Էրդողանը Հունաստանի վարչապետին զգուշացրել էր, որ այդ օրինագիծը թուրք-հունական հարաբերություններում խնդիրների պատճառ կդառնա: Հունական կողմն էլ ընդգծել էր, թե օրինագիծը համապատասխանում է միջազգային իրավունքին և Եվրոպայում ընդունված որոշումներին: Ըստ հունական կողմի՝ օրենքը պատրաստվել է ի նշան զոհվածների հիշատակի հանդեպ հարգանքի և որևէ կերպ չի առնչվում ժամանակակից Թուրքիայի հետ հարաբերություններին:

Այսպիսով, Շվեյցարիայից և Սլովակիայից հետո Հունաստանը ԵՄ անդամ երրորդ պետությունն է, որ քրեականացրել է Հայոց ցեղասպանության ժխտումը:

Նմանատիպ օրինագիծ է քննարկվում նաև Ֆրանսիայում:

Հղումներ թեմայով.

Cyprus Mail. Agreement on criminalising denial of Armenian genocide

Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը: