Վալերի Բուայե. Ցեղասպանությունից փրկված հայերի ժառանգները ստիպված էին հանդուրժել թուրք ազգայնականների ժամանումը

Վալերի Բուայե. Ցեղասպանությունից փրկված հայերի ժառանգները ստիպված էին հանդուրժել թուրք ազգայնականների ժամանումը

PanARMENIAN.Net - Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի պատգամավոր Վալերի Բուայեն հոկտեմբերի 7-ին գրավոր հարցում է ուղղել արտգործնախարար Լորան Ֆաբիուսին` դժգոհություն և տարակուսանք հայտնելով Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանի` Ստրասբուրգում ունեցած ազգայնական հավաքի կապակցությամբ: Հարցման տեքստը Բուայեն հրապարակել է Ֆեյսբուքի իր էջում:

Մասնավորապես, տեքստում ասվում է, որ հոկտեմբերի 4-ին էրդողանին առաջարկել են, Բուայեի ձևակերպմամբ՝ «մարդու իրավունքների մայրաքաղաք Ստրասբուրգում» եվրոպաբնակ թուրքերի հետ էթնիկ-կրոնական մոտիվներով հանդիպում անցկացնել, որին ներկա է եղել մոտ 15 հազար համակիր:

«Միլիոնավոր միացյալ ձայներ՝ ընդդեմ ահաբեկչության» խորագրով հանդիպմանը, ըստ կազմակերպիչների, մասնակցել են Ֆրանսիայից, Գերմանիայից, ինչպես նաև՝ Բելգիայից ու Շվեյցարիայից ժամանած քաղաքացիներ:

«Հանդիպման առիթով, որի ընթացքում կանայք և տղամարդիկ առանձին են նստել դահլիճում, էրդողանը Եվրոպայի երկրներում ապրող թուրքերին կոչ է արել պահպանել իրենց մշակույթը՝ այդպիսով դիմակայելով ձուլմանը: Գրեթե երկու ժամ Էրդողանը իսլամական-ազգայնական բնույթի ելույթ է ունեցել՝ անդրադառնալով նաև ահաբեկչության թեմային՝ միևնույն ժամանակ չհիշատակելով «Իսլամական պետությանը»,- նշել է Բուայեն, գրում էArmenianGenocide100.org-ը:

Այնուհետև պատգամավորը, ակնարկելով հայ համայնքի ներկայացուցիչներին, ընդգծել է.

«1915 թվականի փախստականների ժառանգները, որոնք այժմ բնակվում են ֆրանսիական հողում, ստիպված էին համընդհանուր անտարբերության ֆոնին հանդուրժել ամբողջ Եվրոպայից թուրք ազգայնականների ժամանումը»:

Հարցման վերջում Բուայեն հիշեցրել է, որ Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին Թուրքիան առայսօր չի ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը:

«Կցանկանայի իմանալ, թե ինչպե՞ս հնարավոր եղավ նման հանդիպման անցկացումը մեր երկրում: Կցանկանայի իմանալ նաև կառավարության դիրքորոշումը ֆրանս-թուրքական հարաբերությունների վերաբերյալ»,- ասված է հարցման տեքստում:

Հոկտեմբերի 4-ին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը, ժամանելով Ստրասբուրգ, հանդիպել է թուրքական համայնքի հետ:Շենքի առջև, որտեղ ելույթ էր ունենում Էրդողանը, նաև բողոքի ցույց տեղի ունեցավ Էրդողանի դեմ, որին մասնակցեցին հազարավոր մարդիկ` քրդեր, թուրքեր, այլ ազգությունների ներկայացուցիչներ:Ակցիային մասնակցել են նաև հայ համայնքի և համայնքային կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, մասնավորապես «Հայորդի» երիտասարդական միության անդամները: Նրանք պահանջել են անհապաղ դադարեցնել ճնշումները` ներկայիս Թուրքիայի հանրապետությունում բնակվող հայերի նկատմամբ և վերջ տալ թուրք-քրդական բախումների ֆոնին հնչեցվող հակահայկական ռասիստական արտահայտություններին:

Կարդացեք նաև.Հայերի, քրդերի և ալևիների համատեղ բողոքի ցույցը Ստրասբուրգում` Էրդողանի դեմ

Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը:

 Ուշագրավ
Որպես օրինակ մատնանշում են 2023–ի սեպտեմբերի 19-ին Երևանում կազմակերպված բողոքի ակցիայի իրադարձությունները
Հանդիպումը տեղի կունենա, եթե Հայաստանը ևս տա իր համաձայնությունը
Այս գերեզմանատանն են ամփոփված այնպիսի նշանավոր հայերի մարմինները, ինչպիսինք են Վիլյամ Սարոյանն ու Սողոմոն Թեհլերյանը
«Կշարունակենք այն վնասի հատուցման ուղիների քննարկումը, որը հասցնում է այդ աննախադեպ ճնշումը»,–ասել է նա
---