Նալբանդյան․ Պատերազմի ընթացքում ՀՀ-ն Արցախի անկախությունը ճանաչելու ու դրանից օգուտ ստանալու հնարավորություն ուներ

PanARMENIAN.Net - Հայաստանը բոլոր հիմքերն ուներ ճանաչելու Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը սեպտեմբերի 27-ին սանձազերծված պատերազմի ժամանակ, և այդ ճանաչումը «կարող էր օգուտ տալ», հայտարարել է արտաքին գործերի նախկին նախարար Էդուարդ Նալբանդյանը, փոխանցում է Sputnik Armenia-ն։

Նա հիշեցրել է, որ Ադրբեջանը 3 անգամ խափանել է հումանիտար զինադադարի մասին պայմանավորվածությունները, ինչը բավական էր, որ Երևանը ճանաչի Ղարաբաղի անկախությունը։

Նալբանդյանը հիշեցրել է, որ երկար տարիներ Հայաստանը ձեռնպահ է մնացել նման քայլից, քանի որ միջազգային հանրությունն ու ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներն ասում էին, որ ճանաչումը կվտանգի բանակցությունների հետագա ընթացքը: Ըստ նրա՝ համանախագահները հակամարտության ողջ ընթացքում հիշեցնում էին 3 կարևոր ու հիմնական սկզբունքների մասին՝ տարածքային ամբողջականություն, ինքնորոշում, ուժի և ուժի սպառնալիքի չկիրառում։

«Վերջին հայտարարության մեջ ուշագրավ է, որ համանախագահներն ասում են՝ չպետք է ուժ կիրառել, դե, տարածքային ամբողջականության հարցը Ադրբեջանը լուծեց, իսկ ինքնորոշումն ո՞ւր կորավ: Սա այն հարցն է, որը մնում է քննարկել»,-ասել է նա, փոխանցում է «Առավոտը»:

Մեկնաբանելով Թուրքիայի ու Ադրբեջանի ղեկավարների հայտարարությունները՝ իբրև Երևանը, Սևանն ու Զանգեզուրն իրենցն են, Նալբանդյանը նշել է, թե կարծես Թուրքիայի ու Ադրբեջանի ամբիցիաները մինչև վերջ չեն բավարարվել, իսկ դա «վտանգ է ներկայացնում կողմերի համար»։

Նալբանդյանը պատասխանել է նաև դիտարկմանը, թե նոյեմբերի 10-ի համաձայնությունից ռուսական կողմն է դուրս թողել Արցախի կարգավիճակի հարցը։

«Բացարձակ ճիշտ չէ ասել, որ մեր գործընկեր ՌԴ-ն դուրս է թողել բանակցություններից կարգավիճակի հարցը: Իրականում ողջ բանակցությունների ընթացքում ինչպես միջանկյալ, այնպես էլ վերջնական կարգավիճակի հարցը եղել է բոլոր աշխատանքային փաստաթղթերում՝ և՛ կազանյան փաստաթղթում, և՛ դրանից առաջ, և՛ դրանից հետո: Պետք է հասկանալ, որ Կազանը կար ու դրանից Հայաստանը չի հրաժարվել, այլ հրաժարվել է Ադրբեջանը, բայց և Կազանից հետո բանակցությունները շարունակվում էին, ընդ որում, նախագահների մակարդակով որտեղ ևս մեկ անգամ կարևորվում էր հիմնական սկզբունքների հարցը և պարամետրերի հարցը, իսկ պարամետրերում նշվում էր միջանկյալ և վերջնական կարգավիճակը: Խոսքն այն մասին էր, որ Ղարաբաղի վերջնական կարգավիճակը պետք է որոշի բնակչությունը՝ ազատ կամարտահայտման միջոցով, որը միջազգային իրավական ուժ կունենա, այդ թվում նաև Ադրբեջանի համար»,-ասել է նա:

Սեպտեմբերի 27-ից Արցախի դեմ Ադրբեջանը պատերազմ էր սանձազերծել՝ ահաբեկիչ-վարձկանների ու թուրքերի անմիջական աջակցությամբ։ Նոյեմբերի 10-ին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ ՌԴ ու Ադրբեջանի նախագահների հետ պատերազմի դադարեցման համաձայնության է եկել։ Ըստ դրա՝ Ադրբեջանը և Հայաստանը կանգ առան իրենց զբաղեցրած դիրքերում: Իսկ ՌԴ խաղաղապահները տեղակայվեցին ԼՂ շփման գծի երկայնքում և Հայաստանի հետ կապող միջանցքում: Պատերազմի ընթացքում հայկական կողմը տարածքային կորուստներ ունեցավ որոշ ուղղություններով, այդ թվում կորցրեց Շուշին։ Բացի այդ, ըստ եռակողմ հայտարարության, հայկական կողմը հետ քաշեց զորքերը Աղդամից, Քարվաճառից և Լաչինից։