Խաղաղ կարգավորման գործընթացի արդյունավետությունը միայն բանակցություններում ԼՂՀ մասնակցության մեջ է

Ինձ թվում է, որ բանակցային գործընթացում առաջընթաց չկա: Իհարկե, բուն գործընթացի շուրջն իրարանցում է: Բայց իրականում այդ գործընթացի միակ կարևոր ձեռքբերումն այն է, որ պահպանվում է հրադադարի ռեժիմը և բանակցություններ են վարվում, թեպետ աղավաղված ձևաչափով: Վերջերս ԵԱՀԿ Մինսկի խումբն այցելել է Ստեփանակերտ, հանդիպում ունեցել ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանի հետ, որի ընթացքում արցախյան կողմը հաստատել է իր դիրքորոշումը հիմնախնդրի կարգավորման հարցում: Հիմնական շեշտը դրվել է նրա վրա, որ անհրաժեշտ է առաջին հերթին վերականգնել բանակցությունների ձևաչափը, և երկրորդ, պետք է հիշել, որ անցյալին վերադարձ չկա: Ստեփանակերտը կրկին հայտարարել է,որ հանդես է գալիս հակամարտության խաղաղ հանգուցալուծման օգտին ԵԱՀԿ ՄԽ շրջանակներում:

Մենք միշտ պնդում ենք, որ ձևաչափը պետք է վերականգնվի և դա հեղինակության հարց չէ: Դա առաջին հերթին անհրաժեշտ նախապայման է բանակցային գործընթացը շարունակելու համար, և երկրորդ`գործընթացի շուրջ աննորմալ իրավիճակ է ստեղծվել: Փաստորեն ստացում է, որ ԵԱՀԿ-ն իր գագաթնաժողովի ընթացքում բանաձև է ընդունում, որի համաձայն Արցախը և հակամարտության, և բանակցությունների անմիջական կողմ է: Բայց միայն Ադրբեջանի քմահաճույքի պատճառով ԼՂՀ-ն դուրս մղվեց բանակացային գործընթացից: ԼՂՀ մասնակցության հարցը բանակցային գործընթացին որոշվել է ԵԱՀԿ գագաթնաժողովի ընթացքում, չէ որ այդ որոշումն ընդունվել է կոնսենսուսի ընթացքում: Հետևաբար, այն իրավիճակը, երբ Արցախը չի մասնակցում բանակցություններին, և ԵԱՀԿ ներկայացուցիչների հայտարարությունները, որոնք ասում են, որ հիմա նպատակահարմար չէ Արցախին բանակցությունների մեջ ընդգրկելը, վատ նախադեպ է ստեղծում Ադրբեջանի համար: Ինչպիսի՞ օրինակ է ԵԱՀԿ-ն տալիս Ադրբեջանին, երբ այդ կազմակերպությունը հավատարիմ չի մնում իր սեփական բանաձևին: Դա վտանգավոր նախադեպ է միջազգային իրավունքի նորմերի կատարման տեսանկյունից:

Դա անտրամաբանական է. ղարաբաղյան կողմը պետք է մասնակցի գործընթացի բոլոր փուլերին: Ինչո՞ւ մենք պետք է մեր համաձայնությունը տանք մի փաստաթղթի, որի մշակմանը մենք չենք մասնակցել: Դա մեզ համար անընդունելի է: Ղարաբաղյան հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորման գործընթացի արդյունավետությունը միայն ու միայն բանակցություններում ԼՂՀ մասնակցության մեջ է: Ադրբեջանն այսօր փաստորեն շանտաժի է ենթարկում այս հարցով միջնորդներին:

Մենք չենք մասնակցել այդ փաստաթղթի մշակմանը, և այն մեզ պաշտոնապես չի ներկայացվել: Քանի որ մենք չենք մասնակցել այդ փաստաթղթերի քննարկումներին և մշակումներին, ուստի չենք կարող մեկնաբանել դրանք: Մենք այս հարցում մեր դիրքորոշումն ունենք: Մենք այսօր Մադրիդյան փաստաթուղթը փոխելու բոլոր նախադրյալները տեսնում ենք:

Դա ուղղակի սկզբունքների ցուցակ է`ժողովուրդների ինքնորոշման, տարածքային ամբողջականության սկզբունք: Ամբողջ հարցը նրանում է, թե ինչպես են կողմերը մեկնաբանում այդ սկզբունքները: Դրանց շուրջ տարաձայնություններ կան, որոնք հաղթահարելու միակ ուղին առաջ նայելն է: Ադրբեջանը պետք է փոխի իր արտաքին քաղաքականության դիրքորոշումը և հայեցակարգը ղարաբաղյան հակամարտության հարցում: