Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարքը «գոհունակություն է հայտնել» Թուրքիայի իշխանություններին

1 մայիսի 2014 - 15:52 AMT

PanARMENIAN.Net - ՀԱԵ Կոստանդնուպոլսի պատրիարքության ներկայացուցչը գտնվում է Անկարայում շնորհակալություն հայտնելու նպատակով: Շարունակվում են արձագանքները թուրք վարչապետ Էրդողանի ապրիլի 23-ի հայտարարությանը, որտեղ նա ցավակցություն հայտնեց Ցեղասպանության զոհերի ժառանգներին, և որը հրապարակվել է 9 լեզուներով, հայտնում է TRT Russian-ը:

Մայիսի 1-ին արքեպիսկոպոս Արամ Աթեշյանը ժամանել է Անկարա և հանդիպել է վարչապետ Էրդողանի հետ: Պատրիարքարանի ներկայացուցիչը հայտնել է Էրդողանին, որ հայերը գոհունակությամբ են ընդունել վարչապետի ուղերձը:

Վարչապետի նստավայրում տեղի ունեցած հանդիպմանը ներկա են եղել նաև Թուրքիայի փոխվարչապետ Բյուլենթ Առինչն ու ԱԳ նախարար Ահմեդ Դավութօղլուն:

Ապրիլի 24-ին ՀԱԵ Պոլսո պատրիարքի փոխանորդ Արամ Աթեշյանը «պատմական և ոգևորիչ» անվանեց վարչապետ Էրդողանի հայտարարությունը: «Մենք ասում ենք «ամեն» ի պատասխան հարգարժան վարչապետի զոհված հայերի հոգիներին խաղաղության մաղթանքին և սիրով ենք ընդունում նրա հայտնած ցավակցությունը: Թուրքիայի վարչապետի հայտարարությունը 1915 թվականի իրադարձությունների մասին կարելի է գնահատել որպես Թուրքիայի ու Հայաստանի ժողովրդների միջև «կամուրջի» հիմնաքար: Հայտարարությունը պատասխան եղավ նրանց, ով դեմ է Թուրքիային: Մեր պատրիարքության և անձամբ իմ անունից ես ուզում եմ գոհունակություն ու շնորհակալություն հայտնել»: Իր հերթին Ստամբուլի հայ համայնքի ներկայացուցիչ Բեդրոս Շիրինօղլուն հայտարարել է. «Մենք երախտապարտ ենք նրան,-ասել է Շիրինօղլուն:-Այս քայլից հետո Էրդողանը կարող է Նոբելյան խաղաղության մրցանակի թեկնածու դառնալ: Ըստ իս, դա այդպես պետք է լինի»: Ըստ Շիրինօղլուի, հայերը նույնպես պետք է ցավակցություն հայտնեն, քանի որ «երկու կողմերից էր մարդիկ են զոհվել պատերազմի ժամանակ»: «Մեր մահմեդական եղբայրները նույնպես սպանվել են: Դա եղել է երկու եղբայրների, երկու ընկերների միջև պայքար: Ըստ իս, արդարացի կլիներ, եթե երկու կողմերը ներողություն խնդրեին»,-ասել է նա:

Ապրիլի 23-ին Թուրքիայի վարչապետ Էրդողանը հանդես է եկել հայտարարությամբ նվիրված Հայոց ցեղասպանության տարելիցին: Հայտարարության մեջ մասնավորապես ասվում է. «Օսմանյան կայսրության թուրք, քուրդ, արաբ, հայ և այլ ազգությունների քաղաքացիների համար, անկախ նրանց կրոնական ու ազգային պատկանելությունից, բարդ շրջան էր, լի դառը իրադարձություններով: Անընդունելի է 1915 թվականի իրադարձություններն որպես պատրվակ ու Թուրքիայի հետ քաղաքական դիմակայության առարկա օգտագործելը: Առաջին համաշխարհային պատերազմի իրադարձությունները մեր բոլորիս ընդհանուր ցավն են: Ողբերգական իրադարձությունները պետք է դիտարկվեն «արդար հիշողության» տեսակետից: Այնպիսի անմարդկային իրադարձությունները, ինչպիսին մարդկանց վերաբնակեցումն է, չպետք է խոչընդոտ դառնան թուրքերի ու հայերի միջև հարաբերությունների հաստատման համար:

Թուրքիայի Հանրապետությունը 1915 թ. իրադարձությունները գիտական առումով հետազոտելու համար մի միասնական պատմաբանների հանձնաժողով ստեղծելու կոչ արեց: Այդ առաջարկը դեռ ուժի մեջ է: Թուրք, հայ և միջազգային պատմաբանների համատեղ հետազոտությունը մեծ դեր կունենա 1915 թվականի իրադարձությունների լուսաբանման ու պատմության ճիշտ մեկնաբանության գործում: Ուստի մենք բացել ենք մեր բոլոր արխիվները հետազոտողների համար: Մեր արխիվներում այսօր պահպանվող հարյուր հազարավոր փաստաթղթերը ներկայացված են պատմաբանների ուսումնասիրությանը: Թուրքիան, վստահորեն նայելով ապագային, միշտ աջակցել է գիտական ու համակողմանի հետազոտություններին՝ պատմության ճիշտ ընկալման համար: Հույսով և հավատով, որ նմանատիպ սովորություններ ու ավանդույթներ ունեցող հին ժողովուրդները, որոնք միևնույն, բարդ աշխարհագրական տարածքին են պատկանում, կարող են միասին ու արժանի կերպով հիշել իրենց անցյալն ու կորուստները: Մենք ցանկանում ենք, որ 20-րդ դարի սկզբին զոհված հայերի հոգիները խաղաղությամբ հանգչեն, իսկ նրանց թոռներին հայտնում ենք մեր ցավակցությունը: Մենք հիշում ենք Օսմանյան կայսրության բոլոր քաղաքացիներին, ինչ կրոն էլ նրանք դավանեն և ինչ ազգության էլ պատկանեն, որոնք զոհվեցին այդ շրջանում նման պայմաններում: Թող հանգչեն խաղաղությամբ»: