The New York Times-ը հոդված է հրապարակել է Ֆեթիե Չեթինի մասին

PanARMENIAN.Net -
The New York Times-ը հրապարակել է «Վաթսունամյա քողարկումից բացահայտված տոհմածառ» հոդվածը թուրք փաստաբան Ֆեթիե Չեթինի հայկական ծագման մասին: Հրապարակման մեջ հոդվածի հեղինակը պատմում է, որ միայն ուսանողական տարիներին Չեթինն իմացավ, որ իր տատիկը հայուհի է եղել, որը մազապուրծ է եղել ցեղասպանությունից եւ որին որդեգրել է թուրք զինվորականը:



«Չեթինը պարզել է, որ իր տատիկը եղել է այն հազարավոր հայ երեխաներից մեկը, որոնց թուրքերը որդեգրել են 1915-1918թթ. Ցեղասպանության ժամանակ, այն դեպքում, երբ նրա ծնողները, խուսափելով կոտորածցից, հասել են ԱՄՆ»,-գրում է թերթը:



Անդրադառնալով Հայոց ցեղասպանությանը` Չեթինը նշել է, որ թուրքական հասարակության մեծամասնությունը չգիտի, թե ինչ է պատահել 1915թ.: «Երկխոսություն սկսելու համար անհրաժեշտ է բացել սահմանը երկու երկրների միջեւ»,-ասել է Չեթինը:



Չեթինի տատիկը մահացել է 2000թ.: 2004-ին Չեթինը հրապարակեց իր հիշողությունները տատիկի մասին: Գրքում նա չի օգտագործում Հայոց ցեղասպանություն բառակապակցությունը, քանի որ, ըստ նրա, այդ բառեզրը խանգարում է ժողովրդների հաշտեցմանը: 2006-ին, երբ սկսվեց «Ակոս» թերթի խմբագիր Հրանտ Դինգի դեմ դատավարությունը. Ֆեթիե Չեթինը դարձավ նրա փաստաբանը: Դինքի սպանությունից հետո նա Դինքի ընտանիքի փաստաբանն է:



Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը:

 Ուշագրավ
Գերատեսչությունը հայտնել է նաև գերիների թիվը՝ 511 զինծառայող 7 1 քաղաքացիական
Կավելացվեն ծախսերը նաև հատուկ նշանակության նախագծերի ֆինանսավորման համար
---