Արևմտահայերը Թուրքիայից պահանջում են ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունն ու փոխհատուցել կրած վնասները

26 հունիսի 2011 - 15:40 AMT

PanARMENIAN.Net - Հունիսի 25-ին Մոսկվայում կայացավ Արևմտահայերի ներկայացուցիչների համագումարը, որին ներկա էին մոտ 100 պատվիրակներ Մոսկվայից, Սանկտ-Պետերբուրգից, Ռոստովից, Վլադիկավկազից, Սոչիից, Ադլերից, Կրասնոդարից, Օմսկից, Պետրոզավոդսկից, ինչպես նաև Ղրիմից և Աբխազիայից: Համագումարը վարում էր Կազմկոմիտեի նախագահ, գեներալ-լեյտենանտ Նորատ Տեր-Գրիգորյանցը: Համագումարի հիմնական խնդիրը Երրորդ Համագումարում Ռուսաստանից պատվիրակների ընտրություններն էր, հաղորդում է մոսկովյան «Հյուսիսափայլը»:

Համագումարը 39 պատվիրակ ընտրեց Արևմտահայերի ներկայացուցիչների Երրորդ Համագումարին, որը կկայանա 2011թ. դեկտեմբերին Փարիզում: Որպես ամփոփում՝ ընդունվեց հայտարարություն, որում, մասնավորապես, ասվում է. «Արևմտահայերի Ազգային Խորհուրդը հնարավորություն կունենա միջազգային կազմակերպություններում անմիջականորեն պաշտպանել արևմտյան հայերի ժառանգների օրինական իրավունքները, բանակցություններ վարել թուրքական իշխանությունների և այլ շահագրգռված կողմերի հետ՝ Թուրքիայի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչմանը, դատապարտմանը, հասցված բարոյական, նյութական, տարածքային վնասի հատուցմանը հասնելու նպատակով»:

Արևմտահայերը Թուրքիայից պահանջում են ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունն ու հատուցել տարածքային վնասը

Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը: