Ղարաբաղյան կամ աբխազյան կամ հարավօսական հակամարտության նման հին հակամարտությունների լուծումն ընդամենը հավելում է գլխավորին: Թուրքիային եւ Ռուսաստանին այժմ հարկավոր է, որպեսզի մասնավորապես ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորումը հսկվի հենց Մոսկվայի եւ Անկարայի կողմից: Հանգամանքների հաջող դասավորության դեպքում Ռուսաստանն ու Թուրքիան կստանան տարածաշրջանի գրեթե ողջ իշխանությունն ու Եվրոպայի հույսերը գազային անկախության վերաբերյալ զրոյի կհավասարվեն: Սակայն Հայաստանին ու Ադրբեջանին ավելի շատ հուզում է այն, թե ինչպես նրանք կցանկանան լուծել ղարաբաղյան հիմնախնդիրը: Ադրբեջանի շուրջ վերջին իրադարձությունները ցույց են տալիս, որ միջազգային հրապարակում Բաքվի դիրքերը փոքր-ինչ սասանվել են. Ադրբեջանին մեղադրում են մարդու իրավունքները չպահպանելու, կաշառակերության եւ այլ մարդկային մեղքերի մեջ: Ով գիտ, միգուցե հենց դա է գազը Գազպրոմին վաճառելու դիմաց վճարը: Բայց նույն այդ Գազպրոմը, իսկ ավելի ճիշտ` Ռուսաստանը, ոչինչ չի խոստանում եւ չի կարող խոստանալ այն պարզ պատճառով, որ կա Հայաստան, որը ստիպված կլինի երես թեքել Ավագ եղբորից, ինչի մասին մենք արդեն բազմիցս գրել ենք: Այնպես որ ստիպված են լինում պայմանավորվել Թուրքիայի հետ, ընդ որում Պուտինը Էրդողանին համոզելու է «սանձել» Բաքվին, իսկ Էրդողանը Պուտինին` նույնն անել Հայաստանի հանդեպ:
Բնականաբար, այդ սակարկության պարտված կողմը լինելու է Լեռնային Ղարաբաղը, եթե Հայաստանը բավականաչափ կոշտություն չցուցաբերի եւ չկատարի մի շարք քայլեր, որոնք կկարողանան օգնել նրան եթե հետ չկանգնել, ապա առնվազն ներկայիս դիրքերում մնալ: Սակայն պահեր են լինում, երբ զգոնացնում են հայկական դիվանագիտության գործողությունները, ավելի ճիշտ` դրանց բացակայությունը: Երբ Բաքուն աշխարհով մեկ ճչում է փախստականների, հայ ագրեսորների մասին, Երեւանը ձեւացնում է, թե դա բոլորովին չի վերաբերում իրեն եւ անգամ ոչինչ չի ձեռնարկում, որպեսզի թույլ չտա ՄԱԿ-ում ղարաբաղյան հիմնախնդրի քննարկումը: Ամենայն հավանականությամբ Անկարայում բանակցությունների ժամանակ շոշափվելու է նաեւ ՄԱԿ թեման, որովհետեւ Թուրքիան դարձել է ՄԱԿ ԱԽ ոչ մշտական անդամը, իսկ Ռուսաստանը, լինելով ՄԱԿ ԱԽ մշտական անդամ, կարող է արգելափակել կամ հակառակը` «կանաչ լույս» տալ ղարաբաղյան հիմնախնդրի քննարկմանը: Դա իր հերթին կնշանակի, որ Բաքուն կարող է հասնել իր ուզածին` դուրս բերելով Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման գործընթացը ԵԱՀԿ ՄԽ շրջանակներից: Ծայրահեղ դեպքում դա կարող է պատահել, եւ Հայաստանը, ինչպես միշտ, փաստի առաջ կկանգնի: Պարզապես այս անգամ ավելի լուրջ կլինի, եւ «օկուպացված տարածքների» վերաբերյալ հերթական բանաձեւը ազատորեն կարող է ընդունվել ձայների մեծամասնությամբ: Կմխիթարվենք նրանով, որ ՄԱԿ որոշ բանաձեւեր ոչ ոք չի կատարում, թեեւ մխիթարանքը թույլ է, եւ Կազմակերպությունը կարող է հանկարծ պնդել իր խորհրդատվությունների կատարման հարցում:
Տեղին է նաեւ ասել, որ չնայած ամառային ժամանակին, տարածաշրջանի քաղաքական կյանքը բավական ակտիվ է եւ այդ ակտիվության անկումը չի նկատվում, ինչը հիմք է տալիս ենթադրելու, որ երկու-երեք ամսվա ընթացքում կարող են տեղի ունենալ բավական լուրջ փոփոխություններ: Իրանին` որպես պոտենցիալ ուժեղ տարածաշրջանային խաղացող, դեռեւս ոչ ոք չի դիտարկում, եւ դա կշարունակվի այնքան ժամանակ, մինչեւ որ այս երկրում հարաբերական կարգուկանոն հաստատվի: Այլ խոսքով, մինչեւ որ ընդդիմությունն ու պահպանողականներն ընդհանուր կարծիքի գան:
Կա եւս մեկ նյուանս, որը մենք չհիշատակեցինք` Կարսի պայմանագիրը, որը խոչընդոտ դարձավ Հայաստանի, Թուրքիայի եւ մասամբ Ռուսաստանի միջեւ: Երկու վարչապետները չեն կարողանա բանակցությունների ժամանակ շրջանցել այդ պայմանագիրը, բայց թե ինչի նրանք կհանգեն` դժվար է ասել, հատկապես Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանի վերջին հայտարարության պայմաններում, որով նա ուլտիմատում դրեց Թուրքիային: Եթե Հայաստանի դիրքորոշումը կտրուկ է, Սարգսյանը չի մեկնի ֆուտբոլ դիտելու: Իսկ եթե վերջին րոպեին Հայաստանի նախագահն այնուամենայնիվ մեկնի Բուրսա, դա իսկապես քաղաքական պարտություն կլինի: Հենց դրանից Հայաստանը պետք է ամենից շատ վախենա, այլ ոչ թե նրանցի, թե ինչի մասին կպայմանավորվեն Պուտինն ու Էրդողանը:
