2 մարտի 2011 - 20:57 AMT
ՀՈԴՎԱԾ
Մերձավոր Արևելքի և Հյուսիսային Աֆրիկայի քրիստոնյաներին սպասում է հերթական Ելքը
Գահընկեց արված «բռնապետերի» օրոք քրիստոնյաները վաստակավոր հարգանք են վայելել և հանգիստ եղել իրենց կյանքի համար, իսկ հիմա անհասկանալի է, թե ով կգա իշխանության գլուխ, բայց, հավանաբար, նրանք կլինեն իսլամիստները
Մերձավոր Արևելքում իսլմական տիրապետության հաստատումից հետո քրիստոնյաներն իսկույն դարձան «անհավատներ», «ոչ մաքուրներ», «գյավուրներ», որոնց սպանելը մահմեդականների համար ոչ թե պատվի գործ էր, այլ կենսամիջավայրի «մաքրության» պահպանության գործ: Եվ բանը նույնիսկ կոնկրետ մարդու անձնավորության մեջ չէ, այլ նրա դավանած կրոնի: Ուշադրության է արժանի նաև այն փաստը, որ Օսմանյան և Պարսից կայսրություների բոլոր անվանի գործիչները քրիստոնյաներ են եղել, որոնք մահմեդականություն են ընդունել՝ բռնի կամ կամավոր:

Այս ոչ մեծ պատմական էքսկուրսն անհրաժեշտ էր ցույց տալու համար, թե դարերի ընթացքում ինչպես է ձևավորվել քրիստոնյայի կերպարը և թե ինչպես մահմեդականությունն այդպես էլ չի կարողացել հանդուրժողականություն դրսևորել այլ կրոնների ներկայացուցիչների հանդեպ առանց արտաքին ճնշման: Նույնիսկ եթե մերձարևելյան երկրների ղեկավարությունը, առաջին հերթին Թուրքիայի, Սիրիայի, Եգիպտոսի ղեկավարները խոսքերով ճանաչում են քրիստոնյաների կյանքի ու լիիրավ քաղաքացիության իրավունքը, մայրաքաղաքներից 100 կմ հեռու ամեն ինչ այլ կերպ է ընթանում՝ ինչպես Միջնադարում:

Սակայն ամեն ինչ հանգիստ էր մինչև վերջերս: 1955-ին Թուրքիայում ձեռնարկվել է հունական բնակչությանը կոտորելու հերթական փորձը, Եգիպտոսում քրիստոնյա ղպտերի և մահմեդականների միջև մշտապես ծագում են վեճեր, որոնք վերածվում են ընդհարումների, երբեմն էլ՝ արյունահեղության: Մերձավոր Արևելքում ԱՄՆ-ի՝ որպես նավթային շահերի պաշտպանի հայտնվելու հետ միասին քրիստոնյաների համար սկսվել են սև օրեր: Թուրքիայում կաթոլիկ քահանաների և միսիոներների սպանությունը ալեկոծել են եվրոպական հասարակական կարծիքը, բայց ոչ երկար ժամանակով: Բրիտանացի քաղաքական գործիչների մեծամասնությունը, ինչպես նաև գերմանական իշխանությունների որոշ հատվածը ցանկանում են Թուրքիան տեսնել ԵՄ-ում և այդ պատճառով աչք են փակում քրիստոնյաների, հատկապես հայերի սպանությունների և հետապնդումների վրա: Քրիստոնյաների հեռանալը Հյուսիսային Իրաքից, Լիբիայից և այլ երկրներից անակնկալ էր ԱՄՆ և Եվրոպայի համար: Ի միջի այլոց, 2011-ի հունվարին Մերձավոր Արևելքում տեղի ունեցած բոլոր դեպքերն անսպասելի էին Օբամայի վարչակազմի համար: Դատելով ԱՄՆ քայլերից՝ նա այնքան չի տիրապետում իրավիճակին, որ սկսել է դավաճանել իր հավատարիմ դաշնակիցներին և գրեթե եղբայրանալ Ամերիկայի երդվյալ թշնամիների՝ իսլամական արմատականների հետ: Քրիստոնյաների մասին կարծես մոռացել են, և տարօրինակ է, որ նրանց հիշել է ԱՄՆ պետքարտուղարը: Հիլարի Քլինթոնն անհանգստություն է հայտնել մերձարևելյան տարածաշրջանում քրիստոնյաների և այլ կրոնական փոքրամասնությունների նկատմամբ աճող ճնշման վերաբերյալ:Ելույթ ունենալով ԱՄՆ Կոնգրեսի արտաքին գործերի հանձնաժողովի անդամների հետ հանդիպման ժամանակ՝ Քլիթոնը նշել է, որ համաշխարհային հանրությունը պատշաճ ուշադրություն չի հատկացնում այդ խնդրին, իսկ այդ ժամանակ քրիստոնյաների մեծամասնությունը ենթարկվում է հարձակումների և հետապնդումների: Ճիշտ է, չգիտես ինչու նրան անհրաժեշտ է եղել հերթական ռևերանսն անել «ժողովրդավարության համար նոր մարտիկների» կողմը, և հավելել է, որ միտումը կապված չէ Հյուսիսային Աֆրիկայի և Մերձավոր Արևելքի ներկա քաղաքական ճգնաժամի հետ:

Բայց քրիստոնյաների հեռացումը կապված է հենց դրա հետ, որովհետև գահընկեց արված «բռնապետերի» օրոք քրիստոնյաները վաստակավոր հարգանք էին վայելում և հանգիստ էին կյանքի համար: Իսկ հիմա դեռ անհասկանալի է, թե ով կգա իշխանության գլուխ, բայց ամենայն հավանականությամբ դրանք լինելու են իսլամիստները: Միևնույն է, թե իսլամի որ ճյուղն են նրանք քարոզելու՝ արմատական թե չափավոր, նրանք ճնշելու են քրիստոնյա բնակչությանը: 50 տարի անց նրանցից կմնան միայն մի քանի տաճարներ: Մոտավորապես այնքան, ինչքան մնացել էր խաչակիրներից, բայց չէ որ նրանք գրավել էին համարյա ողջ Մերձավոր Արևելքը:

Կարինե Տեր-Սահակյան / PanARMENIAN News