Նախագահ Դոնալդ Թրամփի վերջին առաջարկը՝ բոլոր արտասահմանում արտադրված ֆիլմերի վրա 100% մաքսատուրք սահմանելու մասին, շոկ է առաջացրել Հոլիվուդում։ Հայտարարությունը առաջացրել է լուրջ խուճապ ամերիկյան կինոարդյունաբերության ոլորտում։
Մի քանի խոշոր կինոստուդիաների և հոսքային հարթակների ղեկավարներ իրենց դժգոհությունն են հայտնել CNN-ին՝ պնդելով, որ նախագահի պլանը հաշվի չի առնում դրա հնարավոր հետևանքները, որոնք կարող են լրջորեն վնասել ոլորտին։
«Առաջին հայացքից դա շոկային է և կնշանակի արտադրության գրեթե ամբողջական դադարեցում։ Բայց իրականում նա չունի իրավասություն դա անելու, և դա չափազանց բարդ է կիրառելու համար», - նշել է ոլորտի մի ներկայացուցիչ։
Որոշ աղբյուրներ ենթադրում են, որ Թրամփի առաջարկը կարող է լինել փորձ՝ անդրադառնալու «փախչող արտադրության» խնդրին, երբ կինո և հեռուստատեսային նախագծերը հաճախ արտադրվում են արտասահմանում, ինչը հանգեցնում է ԱՄՆ-ում աշխատատեղերի նվազման։
Սակայն նման մաքսատուրքերի նույնիսկ առաջարկը ավելացրել է անորոշությունն արդեն իսկ անկայուն շուկայում։ Netflix-ի և այլ խոշոր զվարճանքի ընկերությունների բաժնետոմսերը նվազել են, քանի որ ներդրողները փորձում էին հասկանալ Թրամփի հայտարարությունների հետևանքները։
«Այն իր ներկայիս ձևով իմաստ չունի», - CNN-ին ասել է United Talent Agency-ի փոխնախագահ Ջեյ Սյուրսը։
Ամերիկացի դերասաններն ու ռեժիսորները սովորաբար նախընտրում են աշխատել հայրենիքում։ Բայց «փաստն այն է, որ Հոլիվուդի ստուդիաների համար ավելի էժան է բոլորին ինքնաթիռով ուղարկել, հյուրանոցներ վճարել, քանի որ աշխատուժի արժեքը, հարկային արտոնությունների բացակայությունը և արտասահմանում արտադրության հնարավորությունը զգալիորեն էժան են», - ասել է Սյուրսը։
Սյուրսը նշել է, որ արտասահմանում ֆիլմեր արտադրելը կարող է զգալիորեն էժան լինել, ուստի համընդհանուր մաքսատուրքը «կարող է կանգնեցնել կինոարդյունաբերությունը՝ ինչը վերջին բանն է, որ Հոլիվուդին պետք է գործադուլներից և բովանդակության անկումից հետո»։
Որոշ ոլորտային աղբյուրներ կասկածում են նման մաքսատուրքի պլանի իրականացման հնարավորության հարցում, քանի որ ֆիլմերը համարվում են մտավոր սեփականություն՝ ծառայությունների ձև, այլ ոչ թե ապրանքներ, դրանք սովորաբար չեն ենթարկվում մաքսատուրքերի, ինչը Թրամփի առաջարկի իրականացման մեխանիզմը դարձնում է անորոշ։
Ավելին, Թրամփի պնդումը, որ արտասահմանյան ֆիլմերի արտադրությունն «ազգային անվտանգության սպառնալիք» է, կարող է իրավական խնդիրներ առաջացնել։
Չնայած այս մտահոգություններին, զվարճանքի ոլորտի ղեկավարները լուրջ են վերաբերվում առաջարկին։ Մի քանի ղեկավարներ, ըստ հաղորդումների, կապ են հաստատել առևտրի նախարար Հովարդ Լուտնիկի հետ՝ քննարկելու մաքսատուրքի պլանը։ Լուտնիկը սոցիալական մեդիա հարթակ X-ում արձագանքել է Թրամփի պահանջին՝ նշելով. «Մենք զբաղվում ենք դրանով»։
Թրամփի սոցիալական մեդիայի գրառումը կարող է պարզապես նախնական քայլ լինել։ Թրամփը հայտարարել է, որ կհանդիպի Հոլիվուդի ղեկավարների հետ, մինչ վերջնական որոշում կայացնելը։
«Մենք հանդիպելու ենք ոլորտի հետ, ես ուզում եմ համոզվել, որ նրանք գոհ են դրանից», - ասել է Թրամփը։
Հավատը, որ Հոլիվուդը կարիք ունի խթանման, հատում է կուսակցական սահմանները։ Երբ Թրամփը պաշտոնը ստանձնեց, նա Ջոն Վոյթին, Մել Գիբսոնին և Սիլվեստր Ստալոնեին նշանակեց որպես իր դեսպաններ Հոլիվուդում, թեև երբեք հստակ չէր, թե այդ նշանակումը ինչ էր նշանակում։
Ըստ հարցին ծանոթ անձի, Թրամփը հանգստյան օրերին Մար-ա-Լագոյում հանդիպել է դերասան Ջոն Վոյթին՝ քննարկելու ամերիկյան կինոարդյունաբերության վերակենդանացման պլանները։ Վոյթը իր մենեջեր Սթիվեն Փոլի հետ մշակել է պլան, որը ներառում էր հարկային արտոնությունների գաղափարներ, բայց ոչ կոնկրետ նոր մաքսատուրքեր։
Սպիտակ տան խոսնակ Քուշ Դեսայը հայտարարել է. «Թեև արտասահմանյան ֆիլմերի մաքսատուրքերի վերաբերյալ վերջնական որոշումներ չեն կայացվել, վարչակազմը ուսումնասիրում է բոլոր տարբերակները՝ կատարելու նախագահ Թրամփի հանձնարարականը՝ պաշտպանելու մեր երկրի ազգային և տնտեսական անվտանգությունը՝ միաժամանակ Հոլիվուդը կրկին մեծ դարձնելով»։
Սպիտակ տան «բոլոր տարբերակները» հիշատակելը կարող է որոշակի հանգստություն բերել, քանի որ Հոլիվուդի լոբբիստները վաղուց են պայքարում խթանների (ինչպես դաշնային հարկային արտոնություններ ֆիլմերի համար) կիրառման համար, այլ ոչ թե պատժիչ միջոցների (ինչպես մաքսատուրք)։