Կոնգրեսականների որոշումը խաթարում է Օբամայի ռազմավարությունը Թուրքիայի ուղղությամբ

PanARMENIAN.Net - Հինգշաբթի օրն ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին գործերի հանձնաժողովն ընդունել է Օսմանյան կայսրությունում Առաջին աշխարհամարտի տարիներին իրագործած Հայոց ցեղասպանության մասին բանաձեւը: Այս փաստաթուղթը լուրջ փորձություն կդառնա Թուրքիայի հետ գործընկերությունն ամրապնդելու Օբամայի քաղաքականության համար, գրում է The Financial Times-ը:

Սպիտակ տան արտաքին քաղաքական ռազմավարության մեջ Թուրքիան կարեւոր տեղ է զբաղեցնում: Ամերիկյան դիվանագետները ելնում են նրանից, որ թուրքական բանակը ՆԱՏՕ-ի անդամների շարքում թվով երկրորդն է, Անկարայի ազդեցությունը Մերձավոր Արեւելքում աճում է (դրա հետ մեկտեղ միջազգային ասպարեզում նրա ինքնավստահությունը), Թուրքիայի տարածքում տեղակայված են կարեւոր ամերիկյան բազաներ: ԱՄՆ-ում այդ երկրի քաղաքական համակարգն ընդօրինակելի են համարում «մահմեդական աշխարհի մեծամասնության համար»: Բացի դրանից, ԱՄՆ-ն փորձում է ստանալ Անկարայի աջակցությունը ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդում, որտեղ որոշվում է Իրանի հանդեպ նոր պատժամիջոցներ կիրառելու հարցը:

«Ամենայն հավանականությամբ Թուրքիայի ժողովրդին բարդ եւ ցավալի գործընթաց է սպասվում, բայց արդյունքում այն կամրապնդի թուրքական ժողովրդավարությունը եւ ավելի կամրապնդի Թուրքիայի եւ ԱՄՆ հարաբերությունները»,- մեկնաբանել է բանաձեւի ընդունմանը կողմ քվեարկած հանձանաժողովի նախագահ Հովարդ Բերմանը: Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսիի կարծիքով ԱՄՆ Կոնգեսի ստորին պալատում ամբողջական կազմով բանաձեւի քննարկման հարցը դեռ չի որոշվել:

Հայոց ցեղասպանության մասին բանաձև

252 բանաձևը Ներկայացուցիչների պալատին են ներկայացրել Ադամ Շիֆն ու Ջորջ Ռադանովիչը: Ներկայումս բանաձևին սատարում են շուրջ 140 կոնգրեսականներ: 2010 թվականի մարտի 4-ին Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների կոմիտեն հավանություն տվեց բանաձևին՝ 22 «կողմ» և 21 «դեմ» ձայների հարաբերակցությամբ: Նմանատիպ բանաձև է ներկայացված նաև ԱՄՆ Սենատում:

Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը:

 Ուշագրավ
Գերատեսչությունը հայտնել է նաև գերիների թիվը՝ 511 զինծառայող 7 1 քաղաքացիական
Կավելացվեն ծախսերը նաև հատուկ նշանակության նախագծերի ֆինանսավորման համար
---