ՀԱՊԿ-ը պատրաստվում է ԱՄՆ և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հեռանալուն Աֆղանստանից

ՀԱՊԿ-ը պատրաստվում է ԱՄՆ և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հեռանալուն Աֆղանստանից

PanARMENIAN.Net - Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության (ՀԱՊԿ) ղեկավարությունը գտնում է, որ 2014 թվականին Աֆղանստանից ՆԱՏՕ-ի զորքերը դուրս բերելուց հետո իրավիճակն այդ երկրում կվատթարանա՝ սպառնալով ՀԱՊԿ անդամ պետությունների, և մասնավորապես Ռուսաստանի, անվտանգությանը:

«Այն ամենն, ինչ մենք այսօր ձեռնարկում ենք Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանում կապված է Աֆղանստանում իրավիճակի վատթարացման կանխատեսումների հետ»,-ասել է ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Նիկոլայ Բորդյուժան, ելույթ ունենալով Ռուսաստանի Միջազգային համագործակցության և հանրային դիվանագիտության հանրային խորհրդի նիստում:

Նա մանրամասներ չներկայացրեց՝ նշելով, որ կազմակերպությունը պատրաստում է քաղաքական, նաև ռազմական միջոցներ Աֆղանստանից ՆԱՏՕ-ի զորքերի հեռանալուն ընդառաջ, դիտարկելով զարգացումների սցենարները:

Ըստ Բորդյուժայի, իրավիճակն Աֆղանստանում չի բարելավվում: «Մեզ համար ամենաահավորն այն զինյալ գրոհայիններն են, որոնք իրենց ժամին են սպասում Աֆղանստանի տարածքում»,-ասել է նա՝ հավելելով, որ ՀԱՊԿ դիտարկում է իրավիճակը, զեկույցներ է նախապատրաստում պետությունների ղեկավարների համար, «առաջարկություններ է մշակում, որոնք հետո հիմք են հանդիսանում որոշումների կայացման համար»: Նա հավելել է, որ ՀԱՊԿ երկրներում, մասնավորապես Ռուսաստանում, նախապատրաստվում են Աֆղանստանի ուժային կառույցների աշխատակիցներ:

Ըստ նրա, ամրապնդվում է նաև ՀԱՊԿ ուժային պոտենցիալը՝ երկկողմ խմբավորումները, արագ արձագանքման հավաքական ուժերը, որոնք առաջիկայում կվերազինվեն: Ըստ Բորդյուժայի, ՀԱՊԿ դիտարկում է իրադարձությունների զարգացման կոնկրետ սցենարներ, որոնք սակայն նա չի մանրամասնել, գրում է ВВС-ին:

Հոկտեմբերի 11-ին Քերին ու Քարզայը քննարկել են անվտանգության մասին համատեղ պայմանագիրը, որը պետք է մինչև տարեվերջ համաձայնեցվի: ԱՄՆ ռազմական ուժերը պայմանավորվածության դեպքում կարող են Աֆղանստանի տարածքում մնալու իրավունք ստանալ նաև ՆԱՏՕ-ի հովանու ներքո ռազմական առաքելության ավարտից հետո, որի ժամկետը սպառվում է հաջորդ տարի:

ԱՄՆ-ն հուսով է, որ համաձայնագիրը կստորագրվի արդեն ամսվա վերջում, սակայն բանակցությունները փակուղի մտան: Պատճառներից մեկն այն էր, որ ԱՄՆ իշխանությունները մտադիր էին ստանձնել հակաահաբեկչական գործողություններն Աֆղանստանի տարածքում, ինչը մտահոգում է պաշտոնական Քաբուլին:

Մինչ այդ Աֆղանստանի նախագահ Համիդ Քարզայը քննադատեց ՆԱՏՕ-ին՝ մեղադրելով վերջինիս հրամանատարությանը ռազմական գործողությունների 10 տարում իր երկրի կայունությունն ապահովելու անկարողության մեջ:

«Անվտանգության տեսակետից ՆԱՏՕ-ի գործողությունն Աֆղանստանին հսկայական տառապանքներ բերեց, բազում կյանքեր խլեց և ոչ մի արդյունք չտվեց, քանի որ երկիրը նախկինի պես անվտանգ չէ»,-հայտարարել է նա: Ըստ նրա, ՆԱՏՕ-ի ղեկավարությունը սխալ գործեց՝ բոլոր ջանքերը կենտրոնացնելով աֆղանական գյուղերում գրոհայինների որոնումների վրա և անտեսելով թալիբների ապաստանները Պակիստանում: Համիդ Քարզայը ևս վեց ամիս կմնա նախագահի պաշտոնում, որից հետո կընտրվի նրա հետնորդը:

ՀԱՊԿ

Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությունը (ՀԱՊԿ) ռազմաքաղաքական դաշինք է, որը ստեղծել են ԱՊՀ պետությունները Հավաքական անվտանգության մասին պայմանագրի հիման վրա, որը ստորագրվել է 1992թ. մայիսի 15-ին: Պայմանագիրը մեխանիկորեն երկարացվում է յուրաքանչյուր հինգ տարին մեկ:

ՀԱՊԿ-ի անդամ են Հայաստանը, Բելառուսը, Ղրղզստանը, Ղազախստանը, Տաջիկստանը եւ Ռուսաստանը: Ըստ պայմանագրի մասնակից պետությունները ապահովում են իրենց անվտանգությունը հավաքական հիմքի վրա: Մասնակից պետություններից մեկի կամ մի քանիսի անվտանգության, տարածքային ամբողջականության եւ ինքնիշխանությանը սպառնալիքի առաջացման դեպքում, կամ միջազգային խաղաղությանն ու անվտանգությանը սպառնալիքի դեպքոի, մասնակից պետությունները անհապաղ գործի կդնեն համատեղ խորհրդակցությունների մեխանիզմը` դիրքրոշումները համակարգելու եւ առաջացած սպառնալիքի վերացման նպատակով:

Կազմակերպության բարձրագույն մարմինը Հավաքական անվտանգության խորհուրդն է` ՀԱԽ:
Կազմակերպության գլխավոր քարտուղարը բարձրագույն վարչական պաշտոնյան է կազմակերպությունում, որը ղեկավարում է քարտուղարությունը: Նա նշանակվում է ՀԱԽ-ի որոշմամբ անդամ պետությունների քաղաքացիների թվից եւ հաշվետու է Խորհրդին: Ներկայուսմ կազմակերպության գլխավոր քարտուղարը Նիկոլայ Բորդյուժան է:

ՀԱՊԿ-ի միավորված շտաբը մշտապես գործող աշխատանքային մարմին է, որը պատասխանատու է առաջարկությունների նախապատրաստման եւ ՀԱՊԿ ռազմական բաղադրիչի առումով որոշումների իրագործման համար:

ՀԱՊԿ շրջանակում 2001թ. ստեղծվեցին Արագ արձագանքման հավաքական ուժերը: Ուժերը բաղկացած են 10 գումարտակներից` երեքական ՌԴ-ից եւ Տաջիկստանից, երկուական` Ղազախստանից ու Ղրղզստանից: Հավաքական ուժերի ընդհանուր քանակը շուրջ 4 հազար է: Ավիացիոն բաղադրիչը (10 ինքնաթիռ ու 14 ուղղաթիռ) գտնվում է Ղրղզստանի ռուսական ռազմական ավիակայանում:

Լայնամասշտաբ ռազմական հակամարտության դեպքում ՀԱՊԿ անդամ պետությունները պարտավոր կլինեն ներկայացնել իրենց զորամասերը կամ բոլոր իրենց զինված ուժերը հարձակումը ետ մղելու համար:

2004թ. դեկտեմբերի 2-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր վեհաժողովը բանաձեւ է ընդունել ՀԱՊԿ-ին ՄԱԿ-ի ԳՎ-ում դիտորդի կարգավիճակ շնորհելու մասին:

2009թ. փետրվարի 4-ին Մոսկվայում ՀԱՊԿ երկրների առաջնորդները հավանություն տվեցին Արագ արձագանքման հավաքական ուժերի ստեղծմանը: Ըստ փաստաթղթի, ԱԱՀՈւ-ն կկիրառվի ռազմական ագրեսիայի ետ մղման, միջազգային ահաբեկչության եւ ծայրահեղականության, անդրազգային կազմակերպված հանցավորության դեմ պայքարի, ինչպես նաեւ արտակարգ իրավիճակների հետեւանքների վերացման համար:

2009թ. ապրիլի 3-ին ՀԱՊԿ քարտուղարության ներկայացուցիչը հայտարարեց, որ Իրանը հեռանկարում եւս կարող է ստանալ դիտորդի կարգավիճակ ՀԱՊԿ-ում:

 Ուշագրավ
Գերատեսչությունը հայտնել է նաև գերիների թիվը՝ 511 զինծառայող 7 1 քաղաքացիական
Կավելացվեն ծախսերը նաև հատուկ նշանակության նախագծերի ֆինանսավորման համար
---