Վիեննայում վերսկսվել են Իրանի միջուկային ծրագրի վերաբերյալ բանակցությունները

Վիեննայում վերսկսվել են Իրանի միջուկային ծրագրի վերաբերյալ բանակցությունները

PanARMENIAN.Net - Վիեննայում սկսվել է Իրանի միջուկային ծրագրի վերաբերյալ բանակցությունների նոր փուլը: Ոչ պաշտոնական հանդիպումները սկսվել են դեռևս երկուշաբթի երեկոյան:

Կողմերի գլխավոր խնդիրը համապարփակ համաձայնության հասնելն է, որը կարող է վերջնականապես երաշխավորել Իրանի միջուկային ծրագրի խաղաղ բնույթը:

Ըստ արևմտյան փորձագետների, Իրանը բարդ վիճակում է հայտնվել: «Տնտեսությունն այնքան արագ է փլուզվում, որ ուղղակի զարմանալի է: Ամեն ինչ անկում է ապրում՝ արժույթի փոխարժեքից մինչև նավթի արտադրություն: Նրանց գումարներ են հարկավոր, նոր պայմանագրեր: Իրանցիները պետք է լուծում գտնեն, պետք է շտապ համաձայնության գան»,-հայտնում է Euronews-ը: Առաջին քայլն արվել է անցյալ տարվա նոյեմբերին, երբ Իրանը խոստացավ լրջորեն կրճատել իր ծրագիրը պատժամիջոցների աստիճանական վերացման դիմաց:

Դեռևս հանվել է պատժամիջոցների մի մասը՝ «վեցնյակը» սպասում է Թեհրանից իր պահանջների կատարում: Իրանի հոգևոր առաջնորդ այաթոլա Ալի Համենեին հայտարարել է, որ Իրանը չի խախտում իր խոստումները: «Սակայն Ամերիկան թշնամաբար է վերաբերվում իսլամական հեղափոխությանն ու Իսլամական հանրապետությանը»,-ասել է նա:

Կողմերը չեն ակնկալում, որ բանակցությունները Վիեննայում հեշտ են լինելու: Թեհրանն ու «վեցնյակը» նշում են դրական դինամիկան, սակայն, դժվար թե իրանական միջուկային դոսյեն փակվի:

2013 թվականի նոյեմբերի 24-ին Իրանն ու միջազգային միջնորդների «վեցնյակը» (Ռուսաստան, ԱՄՆ, Չինաստան, Մեծ Բրիտանիա, Ֆրանսիա և Գերմանիա) պայմանավորվել են Իրանի միջուկային ծրագրի կրճատման մասին՝ առավել լիարժեք համաձայնության ակնկալիքով: Մասնավորապես, Իրանը պարտավորվել է դադարեցնել ուրանի 5 տոկոսից բարձր հարստացումը, դադարեցնել պլուտոնիումի ու ցենտրիֆուգերի արտադրությունը, ինչպես նաև թույլ տալ ՄԱԳԱՏԷ-ի տեսուչների մուտքը միջուկային օբյեկտներ: Ի պատասխան Արևմուտքը պետք է ապասառեցնի Իրանի ակտիվների մի մասը: Ըստ պայմանավորվածության, ի պատասխան ԱՄՆ-ն ու Եվրամիությունը համաձայնվել են ապասառեցնել 4,2 մլրդ դոլար կազմող Իրանի արտերկրի հաշիվները: Այդ միջանկյալ պարտավորությունների իրագործումը սկսվել է արդեն հունվարի 20-ին:

Շվեյցարիայի կառավարությունն արդեն կասեցրել է Իրանի հետ թանկարժեք մետաղների առևտրի համար գործող արգելքը, ինչպես նաև մեղմացրել է Իրանից նավթամթերքի տեղափոխման ու ապահովագրության հետ կապված գործունեության մասին մանրամասն զեկույցների պարտադիր ներկայացման պահանջը:

Իրանի միջուկային ծրագիր

Իրանի միջուկային ծրագիրը սկիզբ է առել 1967թ., երբ Ամերիկան Իրանի շահ Մուհամմեդ Ռըզա Փեհլեվիին փոխանցեց 5 ՄՎտ հզորությամբ ատոմային ռեակտորը: Ռեակտորի շինարարության գործում այնուհետեւ տեխնոլոգիական օգնություն են ցուցաբերել Գերմանիան եւ Ֆրանսիան: Իրանը 1968թ. ստորագրել է Միջուկային զենքի չտարածման մասին պայմանագիրը եւ վավերացրել է այն 1970թ.:\r\n\r\nՆերկայումս համաշխարհային հանրությունը դեմ է նրան, որ Իրանն ուրան հարստացնի իր տարածքում` մտավախություն ունենալով, որ այդ դեպքում Թեհրանը անպայման ձեռնամուխ կլինի միջուկային զենքի ստեղծմանը: Իսկ Իրանը հրաժարվում է փոխզիջումների գնալ: Մոսկվան փորձում է գործել որպես միջնորդ` դեռ 2005թ. աշնանը ՌԴ-ն առաջարկեց Թեհրանին ուրանը հարստացնել ՌԴ տարածքում:\r\n\r\n2010թ. հունվարի սկզբին Իրանը տեղեկացրեց ՄԱԳԱՏԷ-ին, որ վերսկսում է իր հետազոտությունները: Հունվարի 10-ին Իրանի իշխանությունները ՄԱԳԱՏԷ-ի ներկայացուցիչների ներկայությամբ վերաբացեցին Նաթանզեում, Պարսում եւ Ֆարայանդում գտնվող միջուկային հետազոտական կենտրոնները:

 Ուշագրավ
Գերատեսչությունը հայտնել է նաև գերիների թիվը՝ 511 զինծառայող 7 1 քաղաքացիական
Կավելացվեն ծախսերը նաև հատուկ նշանակության նախագծերի ֆինանսավորման համար
---