Նարկոլոգ․ Եթե դեռահասը թմրամիջոցներ է օգտագործում, խոսեք նրա հետ, բացատրեք վնասներն ու վտանգները

21 մայիսի 2025 - 18:07 AMT

PanARMENIAN.Net - Նարկոլոգ Լիլիթ Մարգարյանը, անդրադառնալով դեռահասների շրջանում թմրամիջոցների տարածմանը, գրել է, որ հաճախ դեռահասները բախվում են մի շարք դժվարությունների, որոնք ինքնուրույն ի վիճակի չեն լինում հաղթահարել, և թմրանյութերը դառնում են իրականությունից փախչելու ուղի։Թմրամիջոցներ գործածելու ռիսկի գործոնների ու վարքագծային փոփոխությունների վերաբերյալ ուղեցույցը հրապարակվել է առողջապահության նածարարության ֆեյսբուքյան էջում։

«Եթե դեռահասը թմրամիջոցներ է օգտագործում, խոսեք նրա հետ, բացատրեք դրանց գործածման վնասներն ու վտանգները»,–նշվում է հրապարակման մեջ։

Թմրամիջոցների օգտագործման հիմնական ռիսկային գործոններն են՝

հոգեկան խանգարումներ,
վարքային խանգարումներ,
հետտրավմատիկ սթրեսային արձագանքներ,
ցածր ինքնագնահատական կամ մերժված լինելու զգացողություն,
ժամանակակից համարվելու ձգտում,
ըմբոստություն, կանոններին հակազդելու ցանկություն։

Հատկապես կարևոր է նկատել դեռահասի վարքի ցանկացած փոփոխություն, օրինակ՝

հաճախակի տրամադրության փոփոխություններ՝ առանց ակնհայտ պատճառի,
հիշողության և ուշադրության խանգարումներ, դժվարություններ կենտրոնացման հետ,
ուսման առաջադիմության անկում,
գրգռվածություն, ագրեսիա, հակամարտային վարք,
մշտական հոգնածություն,
ցերեկային քնկոտություն ու գիշերային անքնություն,
մեկուսացում, անտարբերություն սեփական անձի, ընտանիքի, ընկերների և նախընտրելի զբաղմունքների հանդեպ,
նախկին ընկերների փոխարինում կասկածելի նոր շրջապատով,
գումարի հաճախակի պահանջ, հիմնավորում չունեցող ծախսեր,
գաղտնի հեռախոսազանգերի բազմապատիկ աճ։

Ֆիզիոլոգիական նշանները կարող են ներառել՝

մաշկի և լորձաթաղանթների ուժեղ գունատություն կամ կարմրություն,
բբերի լայնացում կամ կրճատում, կարմրած աչքեր,
անհանգիստ կամ սառած հայացք,
դանդաղ կամ արագացած խոսք, որն անհամակարգ է,
ախորժակի կորուստ և քաշի նվազում,
երկարատև հազ,
շարժումների անհամակարգություն։
Թմրամիջոցների օգտագործումը վնասում է ամբողջ օրգանիզմը՝
նյարդային համակարգի վրա ազդում է՝ բերում ինտելեկտի անկման, թուլամտության, ծանր հոգեկան խանգարումների,
սրտի և անոթների վրա՝ առաջացնում է ճնշման կտրուկ բարձրացում և սրտի ռիթմի խանգարումներ,
ստամոքսի և աղիքների համակարգի խանգարումներ,
վերարտադրողական և սեռական համակարգի խանգարումներ՝ պայմանավորված հորմոնալ անհավասարակշռությամբ։