Հայոց ցեղասպանության պատմությունը փաստաթղթագրված է տասնյակ հազարավոր փաստաթղթերով՝ դիվանագիտական զեկույցներով, ականատեսների վկայություններով, Ցեղասպանությունը վերապրած մարդկանց հուշագրություններով և բանավոր պատմություններով: Դրա հետ մեկտեղ եզակի փաստագրական ապացույց են հարյուրավոր լուսանկարները, որոնք հայ և օտարերկրացի լուսանկարիչներն արել են Հայոց ցեղասպանության տարիներին:

Ռուս քաղաքական գործիչները նախօրեին հայ հանրության կողմից երկար սպասված քայլ կատարեցին` ՌԴ Պետդումայի «Արդար Ռուսաստան» խմբակցության պատգամավորներ Սերգեյ Միրոնովը և Նիկոլայ Լևիչևը Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող օրինագիծ են ներկայացրել Պետդումա, ինչը սակայն ստեղծված իրավիճակում միանշանակ չի ընկալվում:

Ոչ թե դասական դրամատիկ լուծումներով, այլ նոր ու ժամանակակից ձևաչափով. 1915-ի ողբերգությունն ու այն հաղթահարելու պատմությունները հավաստող փաստաթղթերի ու մասունքների ցուցադրությամբ արդեն երկու ամիս Լիբանանում գործում է Հայոց ցեղասպանության որբերի «Արամ Պեզիքյան» թանգարանը: Մերձավոր Արևելքում հիմնված ամենամեծ որբանոցներից «Թռչնոց բույնն» է վերակառուցվել ու նորովի ներկայանում:

2015-ի օգոստոս-սեպտեմբերին լրանում է 1915 թվականի սակավաթիվ լուսավոր դրվագներից մեկի՝ Մուսա լեռան հերոսական ինքնապաշտպանության 100-ամյակը: PanARMENIAN.Net-ն անդրադառնում է հերոսամարտին և պարբերաբար կներկայացնի դեպքերի ժամանակագրությունը:

Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտը հուլիսի 8-12-ը հյուրընկալել է Ցեղասպանագետների միջազգային ընկերակցության (ՑՄԸ) 12-րդ գիտաժողովը, որի խորագիրն է «20-րդ դարի ցեղասպանությունների համեմատական վերլուծություն»: Հեղինակավոր այս գիտաժողովի անցկացումը Երևանում աննախադեպ էր թե՛ մասնակիցների քանակի, թե՛ ակադեմիական բարձր վարկանիշի և, իհարկե, 100-րդ տարելիցի տեսանկյունից:

Մարդկության դեմ հանցագործություններից առավել հայտնի և լավ լուսաբանված են Հայոց ցեղասպանությունն ու Հոլոքոսթը, սակայն 20-21 դարերի պատմությունը հարուստ է նաև այլ երկրների խաղաղ բնակիչների ու ժողովրդների ոչնչացման օրինակներով: PanARMENIAN.Net-ը հիշել է նորագույն պատմության ոչ այնքան հայտնի ամենաարյունալի դրվագներից մի քանիսը:

Հայ-հունական բարեկամության և ռազմական գործակցության տարեգրության մեջ հայերի համար ճակատագրական ուշագրավ մի դրվագ է եղել՝ Հայոց ցեղասպանությանն ընդառաջ: Այդ շրջանում՝ 1910-1915 թթ. Հունաստանի վարչապետն էր նշանավոր պետական գործիչ Էլեֆթերիոս Վենիզելոսը (1864-1936), որը, լինելով հայ ժողովրդի լավագույն բարեկամներից մեկը, մեծապես կարևորում էր թուրքական տիրապետության դեմ հայերին աջակցելու և ընդհանուր հակառակորդի դեմ գործակցելու անհրաժեշտությունը, գրում է ArmenianGenocide100.org-ը:

Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի օրերին Գերմանիայի դաշնային նախագահ Յոախիմ Գաուկը, Բունդեսթագի նախագահ Նորբերթ Լամերթն ու խորհրդարանի բոլոր խմբակցություններն իրենց ելույթներում հայերի ոչնչացումը միակարծիք որակեցին ցեղասպանություն՝ միաժամանակ վկայակոչելով այդ պատմական իրադարձություններում Գերմանական ռայխի դերը: Փաստաթղթի մեկ միասնական նախագիծ այդ օրերին, այնուամենայնիվ, չընդունվեց՝ քվեարկությունը հետաձգվեց մինչև ամառ:

Իրավաբան և քաղաքական գործիչ Սթիվեն Քիմաթյանի հոդվածն է, որում հեղինակը նեկայացնում է՝ ինչպես էին հայերն ապաստան գտնում Նյու Յորքի Սիրակուզ քաղաքում: ArmenianGenocide100.org-ը՝ հղում անելով Syracuse.com-ին, ներկայացնում է հոդվածը.

«Ասում են` մարդիկ իրենց գրպանում իրենց մանկությունն են պահում: Իմ գրպանի մանկությունն այս ճամբարն է. Մենք այս տեղը հետ ենք ուզում»,- Կարո, Թուզլայի հայկական ճամբարի նախկին սան: