ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպան. Ղարաբաղի, Մաքսային միության ու Հայոց ցեղասպանության օրինագծի մասին

ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպան. Ղարաբաղի, Մաքսային միության ու Հայոց ցեղասպանության օրինագծի մասին

PanARMENIAN.Net - Լեռնային Ղարաբաղի մասնակցության հարցը հակամարտության կարգավորման գործընթացին երբեք չի անտեսվել ԵԱՀՄ ՄԽ համանախագահների կողմից: Այդ մասին այսօր կայացած մամլո ասուլիսում հայտարարել է Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպան Անրի Ռենոն՝ մեկնաբանելով ԵԱՀԿ ՄԽ նախկին համանախագահ Բերնար Ֆասիեի հայտարարությունն այն մասին, որ Ստեփանակերտը պետք է վերադառնա բանակցությունների սեղանի մոտ:

«Բերնար Ֆասիեն փորձառու դիվանագետ է ու ղարաբաղյան հակամարտության մեծ գիտակ, քանի որ երկար տարիներ եղել է ԵԱՀԿ համանախագահը, ուստի ես չեմ կարող թույլ տալ ինձ մեկնաբանել նրա խոսքերը: Կարող եմ միայն ասել, որ Լեռնային Ղարաբաղի մասնակցությունն այն հարցն է, որ չի անտեսվում համանախագահների կողմից և միշտ մտովի հաշվի առնվում է»,-հայտարարել է դեսպանը՝ հավելելով, որ ՄԽ-ն ամեն ինչ կանի գործընթացը տրամաբանական ավարտին հասցնելու համար: Միևնույն ժամանակ նա հիշեցրել է, որ ՄԽ-ն միջնորդական առաքելություն է և առաջարկում է կողմերին կարգավորման տարբերակներ, իսկ վերջնական լուծումը վերապահվում է կողմերին: «Բանակցային գործընթացի մասնակից կողմերը երևի թե իրենք կորոշեն, թե երբ կլինի պատեհ առիթը, երբ ԼՂ-ն պիտի մասնակից դառնա բանակցային գործընթացին»,-ասել է դեսպանը:

Նա նաև նշել է, որ Հայաստանում ու Ադրբեջանում ընտրական գործընթացների ավարտվելուն հետ գուցե կբացվեն նոր հնարավորություններ և կարող են նոր առաջարկություններ արվել այդ գործընթացի շրջանակում: Դեսպանը նշել է, որ հակամարտության կարգավորումը անհրաժեշտություն է տարածաշրջանի համար, քանի որ խանգարում է նրա զարգացմանը, հայտնում է Armenia Today-ը:

Ինչպես հայտնում է Panorama.am-ը, Ֆրանսիայի դեպսանն ասել է նաև, որ Մաքսային միությանն անդամակցելն ինքնիշխան Հայաստանի ինքնիշխան որոշումն է, որը կայացվել է ելնելով նրա շահերից: «Մենք ընդունում ենք Հայաստանի որոշումը: Ես գիտեմ, որ Հայաստանի ղեկավարությունը ցանկություն է հայտնել շարունել աշխատանքը Եվրամիության տարբեր կառույցների հետ, որքանով որ դա չի հակասում ընդունած որոշմանը»,-ասել է դեսպանը:

Ըստ Անրի Ռենոյի, ԵՄ-ն շարունակելու է զարգացնել ու խորացնել հարաբերությունները Հայաստանի հետ բոլոր հնարավոր ոլորտներում: «Իշխանությունները ցանկանում են շարունակել աշխատանքը ԵՄ հետ բոլոր ոլորտներում ու ձևաչափերով: ԵՄ-ն չի փակել իր դռները, դրանք բաց են Հայաստանի համար: Հայաստանի անդամակցությունը ՄՄ-ին չի ենթադրում նաև այլ ոլորտներ՝ կառավարման, արդարադատության և այլն: Այդ ամենը Մաքսային միության անմիջական իրավասության շրջանակից դուրս է: Ինչ վերաբերում է ԵՄ-ին, ապա դա քաղաքական կառույց է, իսկ Արևելյան գործընկերության ծրագիրը որպես նրա բաղկացուցիչ մաս նույնպես կշարունակի պահպանել իր քաղաքական շեշտադրումները»,-ասել է Ռենոն:

Անրի Ռենոն հավելել է, որ չունի տեղեկություն թե Հայաստանը ՄՄ-ին անդամակցելու որոշումը կայացրել է Ռուսաստանի ճնշման տակ:

Սեպտեմբերի 3-ին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հանդիպման ավարտին Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտարարեց Մաքսային միությանը միանալու և հետագայում Եվրասիական միության ձևավորմանը մասնակցելու Հայաստանի մտադրության մասին: Հայաստանի այս որոշումը քննադատության ենթարկվեց եվրոպական կառույցների ու փորձագիտական շրջանակների կողմից, որոնք հայտարարեցին, որ Հայաստանը գործնականում խզեց բանակցությունները Եվրոպայի հետ, ինչն անհնար է դարձնում ԵՄ հետ Ասոցացման համաձայնագրի նախաստորագրումը այս տարվա նոյեմբերին Վիլնյուսում՝ ԵՄ և Արևելյան գործընկերության ղեկավարների գագաթաժողովում:

Անդրադառնալով Ֆրանսիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման քրեականացման մասին օրինագծի ընդունմանը՝ դիվանագետը նշեց, որ նոր օրինագիծը դեռ չի ներկայացվել խորհրդարանի քննարկմանը, հայտնում է «Նովոստի Արմենիան»:

ԶԼՄ-ներում տարեսկզբից շրջանառվում է տեղեկությունը, որ նոր օրինագիծը ներկայացված է Ֆրանսիայի խորհրդարանի քննարկմանը: Օրինագիծը հիմնված է Եվրախորհրդարանի ընդունած «Ցեղասպանության ու ռազմական հանցագործությունների ժխտման քրեականացում» դրույթի վրա: Փաստաթղթով նախատեսվում է մինչև 1 տարվա ազատազրկում և 45 հազար եվրո տուգանք Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար:

«Չեմ կարող նշել օրինագծի քննարկման հստակ ժամկեը, սակայն գիտեմ, որ այն դեռ չի ներկայացվել Ազգային ժողովի քննարկմանը»,-ասել է Ռենոն:

Նա հիշեցրել է նաև, որ Ֆրանսիայի Սենատը 2012 թ. սկզբին ընդունեց օրինագիծը, սակայն այն Սահմանադրական խորհրդում քննարկվելուց հետո ճանաչվեց որպես չհամապատասխանող երկրի Սահմանադրությանը:

Դիվանագետը նշեց, որ նախագահի հանձնարարությամբ մշակվում է նոր օրինագիծ, որտեղ հաշվի կառնվի Հայոց ցեղասպանության քրեականացման հարցը, հաշվի առնելով Սահմանադրական խորհրդի պահանջները: «Իշխանություններն աշխատում են այդ ուղղությամբ և համապատասխանեցնում են օրինագիծը Սահմանադրությանը»,-ասել է Ռենոն՝ հավելելով, որ ցանկացած նախաձեռնության դեպքում հանրությունը կիրազեկվի այդ մասին:

Սենատում ընդունվելուց մեկ ամիս անց Սահմանդրական խորհուրդը որոշեց, որ օրենքը հակասահմանադրական է, քանի որ խախտում է խոսքի ու արտահայտվելու ազատությունը»: Նախկին նախագահ Նիկոլյա Սարկոզին հանձնարարեց նախարարների կաբինետին նախապատրաստել օրինագծի նոր տարբերակը: Նախընտրական շրջանում գործող նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը հայտարարում էր, որ երկար չի ձգձգի օրինագծի ընդունման հարցը:

Ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտությունը

Ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտությունը սկսվեց 1988 թվականին: Ի պատասխան Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի (ԼՂԻՄ) բնակչության 80% կազմող հայերի խաղաղ պահանջներին, Ադրբեջանը ագրեսիա ծավալեց խաղաղ բնակչության դեմ: 1991-1994թթ. ազգային-ազատագրական պատերազմի արդյունքում հռչակվեց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը: ԼՂՀ պաշտպանության բանակը նաեւ ԼՂՀ շուրջ անվտանգության գոտի ստեղծեց, որը 7 շրջաններ է ներառում: 1994թ. մայիսի 11-ին հրադադարի մասին համաձայնություն ձեռք բերվեց (Բիշկեկյան արձանագրություն): Ներկայումս հակամարտության կարգավորմամբ զբաղվում են ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները` Ֆրանսիան, ԱՄՆ-ն եւ Ռուսաստանը:

Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը:

Մաքսային միություն

Մաքսային միությունն իր աշխատանքը սկսել է 2010 թվականին: Սկզբում միությանն անդամկցում էին Ռուսաստանը, Բելառուսն ու Ղազախստանը: Հետագայում միությանն անդամակցելու մտադրության մասին հայտարարեցին նաև Ղրղզստանն ու Տաջիկստանը:

2013-ի սեպտեմբերի 3-ին Մոսկվայում Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հանդիպման ավարտին Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտարարել է Մաքսային միությանը միանալու և հետագայում ԵվրաԱզԷՍ-ի ձևավորմանը մասնակցելու ՀՀ ցանկության մասին: Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հավանություն է տվել նախաձեռնությանը՝ պատրաստակամություն հայտնելով աջակցել այդ գործընթացին: Պուտինը հավելել է, որ ՌԵՈւ-ն կարող է մոտ 15 մլրդ ռուբլի ներդնել Հայաստանի երկաթուղային ցանցի զարգացման մեջ:

Պաշտոնական ձևակերպման համաձայն, Մաքսային միությունը Բելառուսի, Ղազախստանի ու Ռուսաստանի առևտրատնտեսական ինտեգրման ձև է․ այն միասնական մաքսային տարածք է նախատեսում, որի սահմաններում փոխադարձ առևտրի դեպքում մաքսային տուրքեր ու տնտեսական բնույթի սահմանափակումներ չեն կիրառվում, բացառությամբ միայն հատուկ պաշտպանիչ, հակադեմպինգային ու հատուցման միջոցների: Ընդ որում մասնակից երկրներն օգտվում են միասնական մաքսային սակագնից և առևտրի կանոնակարգման միասնական միջոցներից երրորդ երկրների հետ: Մաքսային միության միասնական մաքսային տարածքը կազմում են Բելառուսի, Ղազախստանի ու Ռուսաստանի տարածքները, ինչպես նաև այդ պետությունների տարածքներից դուրս գտնվող արհեստական կղզիներ, շինություններ, սարքեր ու այլ օբյեկտներ, որոնց հանդեպ ՄՄ անդամ պետությունները բացառիկ իրավատիրություն ունեն:

 Ուշագրավ
«Մենք համոզված ենք, որ կառուցողական երկխոսությունը հավասարների միջև անփոխարինելի է»,–ասել է նա
Նա հավելել է, որ սահմանազատումն ու սահամանգծումը պետք է իրականցվեն համապատասխան սկզբունքներով
Նա հավելել է, որ որևէ երկիր չի կարող վիճարկել որևէ այլ երկրի մարտունակ բանակ ունենալու իրավունքը
Նա նաև ասել է, որ Հայաստանի և Վրաստանի միջև սահմանազատման աշխատանքները վերսկսելու պայմանավորվածություն կա
---