  Շահան Կանդահարյան.Հայ ժողովուրդը միայն կշահի երկքաղաքացիությունից19 մարտի 2007 PanARMENIAN.Net - Մերձավոր Արեւելքը միշտ եղել է հայկական սփյուռքի կենտրոնը: Հենց այստեղ են բնակություն հաստատել 1915 թվականի Ցեղասպանությունից փրկվածները: Լիբանանի հայ համայնքն ամենահներից եւ ամենաազդեցիկներից է սփյուռքում: Համայնքի այսօրվա եւ Լիբանանի ընդհանուր իրավիճակի մասին PanARMENIAN.Net-ին է պատմել լիբանանյան «Ազդակ» թերթի լխավոր խմբաիր Շահան Կանդահարյանը: Վերջերս Հայաստանն ընդունեց երկքաղաքացիության մասին օրենքը: Ինչպե՞ս այն ընկալվեց սփյուռքում: Քաղաքացիության բարեփոխված օրենքի մասին քննարկումներն ու մեկնաբանությունները առավելաբար կենտրոնացան դասական սփյուռքահայության վրա: Ճիշտ է, որ սա բարոյահոեբանական առումով մեծ նշանակություն ունի հայրենիքի պատկանելիության փաստաթղթից զրկված սփյուռքահայության համար, որն այսպիսով վերականնված կտեսնի պատմական արդարությունը կամ ճակատարի անարդար տնօրինումը իր հանդեպ: Նախորդ վարչակարի օրոք երկքաղաքացիությունը արելված էր զուտ քաղաքական պատճառով: Այժմ նոր հեռանկարներ են բացվում աշխարհասփյուռ հայության համար թե՛ ներուժի համախմբման եւ թե աշխարհացրիվ հայության հայրենիքին պատկանելու միջազային փաստաթղթի ապահովմամբ: Սփյուռքահայությունն այսպիսով նման պատկանելության միջազայնորեն ճանաչցված փաստաթուղթ կկարողանա փոխանցել ալիք սերունդներին: Սակայն, կան հարցի քննարկման երկու այլ ուղղություններ եւս: Նախ պետք չէ մոռանալ, որ հսկայական զանված կա այսօր, որ արտաաղթել է Հայաստանից, որոնց այս օրենքը հնարավորություն է տալիս պահպանելու կամ վերականնելու իրենց հայաստանյան քաղաքացիությունը: Երկրորդ. հարցը պետք է դիտարկել Եվրամիության հարեւանության ծրարերի շրջանակներում: Հայաստանը եվրաինտերման ճանապարհին է եւ այստեղ կարեւոր են եվրոպական չափորոշիչները: Կարծում եմ, որ ԵՄ-ի անդամ որեւէ երկիր չի արելում երկքաղաքացիությունը: Ելնելով ազի եւ պետության շահերից, ես համոզված եմ, որ մենք բոլորս միայն կշահենք այդ օրենքից: Ինչպիսի՞ն է սփյուռքում հայկական մամուլի դերն այսօր: Մամուլը սփյուռքում միշտ ուղղված է եղել հայապահպանությանը: Այսօր եւս մամուլը նման առաքելություն է կատարում սփյուռքում: Կան սակայն կարեւոր օրախնդիրներ, որոնց արժե անդրադառնալ: Գաղտնիք չէ, որ մամուլ հասկացողությունն այսօր լավաույն օրերը չի ապրում միջազային մակարդակով: Այլընտրանքային լրատվամիջոցներն ողողել են լրատվադաշտը իրենց լրատվությամբ, մեկնաբանություններով եւ լուսաբանություններով: Հայ մամուլը կրկնակի տանապալի վիճակում է հայ ընթերցող հասարակության նոսրացման պատճառով: Այս պայմաններում պետք է վերաձեւակերպել հայ մամուլի առաքելությունը: Էլեկտրոնային հրատարակությունները, կայքէջերում լրահոսի հաստատումը, մամուլը զարացնելու եւ հասանելիությունն ապահովելու միջոց են: Լիբանանում այսօր լույս է տեսնում երեք հայկական օրաթերթ, որոնք ավանդական կուսակցությունների մարմինն են` «Ազդակ» թերթը (ՀՅԴ), «Զարթոնքը» (Ռամկավար-ազատական կուսակցություն) եւ «Արարատը» (Հնչակյան կուսակցություն): Երբ Լիբանան էր այցելել Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Էրդողանը մենք համատեղ համար լույս ընծայեցինք, նվիրված Հայոց ցեղասպանությանը: Մենք նաեւ բողոք ենք հայտնել Լիբանանում թուրքական խաղաղապահ ուժերի տեղակայման դեմ: Պատերազմը Լիբանանում ավարտվել է, սակայն երկիրը դեռեւս հեռու է խաղաղությունից: Ինչպիսի՞ն է հայ համայնքի վիճակը Բեյրութում եւ Լիբանանի այլ հայաշատ քաղաքներում: Անդրադառնալով Լիբանանի հայ համայնքին պետք է ընդծել, որ այն ոյատեւում է հետպատերազմյան իրավիճակի եւ ներքաղաքական ճնաժամի պայմաններում: Պատերազմի ժամանակ մենք միշտ արծարծել ենք համայնքի խնդիրները: Ճիշտ է, որ ապահովության տեսակետից խոշոր ցնցումներ չեն արձանարվում: Այսուհանդերձ այսօրվա կառավարական խոր ճնաժամը, ընդդիմության հայտարարած նստացույցն ու իշխանություն-ընդդիմություն բացակայող երկխօսությունը ծանր կացություն է ստեղծում: Տնտեսական վիճակը ծանր է համայնքի, ինչպես ամբողջ լիբանանցի ժողովրդի համար: Նման պարաայում չի կարելի տարանջատել լիբանանահայ համայնքի իրավիճակը լիբանանցի ժողովրդի իրավիճակից: Սակայն պետք է նշել, որ հայ համայնքն ունի զանազան դժվարություններ հաղթահարելու փորձ.անցած է 17-ամյա քաղաքացիական պատերազմում, ինքնապաշտպանական կռիվներում զոհեր տված համայնքը այնուամենայնիվ ընդունակ է արա վերականնելու եւ կազմակերպ կյանքը շարունակելու: Լիբանանահայ համայնքը յուրահատուկ համայնք է.ունի իր կառուցվածքային հատուկ վիճակը, որ համասփյուռքյան կարեւորություն է տալիս նրան. այնտեղ է ործում Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսությունը, հարանվական համասփյուռքյան կենտրոնները, ինչպես նաեւ համասփյուռքյան քաղաքական եւ հասարակական կազմակերպությունների կենտրոնատեղիները: Հակառակ բոլոր տեսակի դժվարություններին եւ արձանարած արտաաղթին աղութը շարունակում է պահել իր համասփյուռքյան կարեւորությունը: Մեզ մոտ ասում են, որ Բեյրութը հայ սփյուռքի մայրաքաղաքն է: Ինչպիսի՞ն է այժմ ներքաղաքական իրավիճակը: Ներկայումս քաղաքական իրավիճակը Լիբանանում չափազանց բարդ է եւ անկայուն: Խորհրդարանական մեծամասնությունը հակադրված է ընդդիմությանը: Շիա մահմեդական ներկայացուցիչները հրաժարվել են կառավարությունից: Քաղաքական հայացքների տարբերությունը մինչ այժմ հնարավորություն չի տալիս որեւէ համաձայնության ալու համար: Լիբանանյան հարցերի շուրջ տարակարծություններ ունեն նաեւ հայ քաղաքական կուսակցությունները: Այս իրողությունը սակայն պատճառ չի հանդիսանում, որ հայկական խնդիրների շուրջ չկայանան խորհրդակցություններ, քննարկումներ եւ միացյալ որոշումներ: Այստեղ կա ավանդություն, որի համաձայն ազային-հասարակական կազմակերպությունները համապատասխան խոհեմություն ունեն տարանջատելու զուտ լիբանանյանը ազայինից եւ հայկական հիմնախնդիրների շուրջ, հատկապես աղութի անվտանության առումով, հանդես ալու համար միացյալ կեցվածքներով: |  Բաժիններ թեմայով Սյուժե Այլ հարցազրույցներ Վերջին լուրեր Բագրատ սրբազան․ Բաքվի հետ բանակցությունները պետք է լինեն երաշխավորների առկայությամբ, լավագույն հարթակը ՄԽ–ն է  «Մենք իրական բանակցությունների կողմնակից ենք, ոչ թե պարտադրանքների, ուժի սպառնալիքի»,–ասել է նաԴեբեդ, Աղստև գետերի ավազաններում և Սևանի հարավային ափում ջրի ելքերի կմեծանան Սևանում տեղատարափ անձրև էՖրանսիացի ճարտարապետի Կասկադի ավարտուն տեսքի հայեցակարգային առաջարկը քննարկվել է քաղշին խորհրդում Ներկայացվել է նաև հայեցակարգի վերաբերյալ տեսանյութՓաշինյանն աղետի գոտի է այցելել Նա այցելել է Վանաձոր-Ալավերդի միջպետական ճանապարհի Մարց գյուղի հատված |
Ուշադրության կենտրոնում
Հոդվածներ. Հայաստան և աշխարհ
