Հայոց ցեղասպանության կազմակերպիչներից մեկի անձնական գրառումները դարձել են հանրության սեփականությունը

PanARMENIAN.Net - 2008թ. վերջին հրապարակվեց երիտթուրքերի կառավարության ներքին գործերի նախարար Մեհմետ Թալեաթ Փաշայի «Սեւ գիրքը»` նրա գրառումների տետրը, որն իր անունը ստացել է կազմի սեւ գույնի պատճառով: Դա Հայոց ցեղասպանության մասին ամենակարեւոր փաստաթղթերից մեկն է, որում ներկայացված են հայերի զանգվածային ոչնչացման մանրամասները, որոնք գաղտնի են մնացել թուրքական արխիվներում եւ այդ իսկ պատճառով անհասանելի են: Ներքին գործերի նախարարի գրառումների համաձայն, Օսմանյան կայսրությունում հայերը սրի են քաշվել 29 վիլայեթներում:



Թալեաթ փաշան Թուրքիայում բարձրաստիճան պաշտոնյա էր եւ Հայոց ցեղասպանության կազմակերպիչներից մեկը, եւ կարելի է ենթադրել, որ նրա գրություններում ներկայացված տվյալներն ու արտահայտություններն այն ժամանակ արտացոլում էին Օսմանյան կայսրության կառավարության պաշտոնական դիրքորոշումը, հաղորդում է Armenian Reporter-ը:



Առաջին աշխարհամարտի տարիներին Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանությունը կազմակերպվել էր երիտթուրքերի կառավարության կողմից: Հայ բնակչության ոչնչացման գործում գլխավոր դերը խաղում էին ներքին գործերի նախարար Թալեաթը, ռազմական նախարար Էնվերը եւ Ջեմալ փաշան: Զանազան գնահատականներով 1915-1923թթ. սպանվել է ավելի քան մեկուկես միլիոն հայ, կես միլիոնը ցրվել են աշխարհով մեկ: