Կարեն Շահնազարով.Եթե կինո եմ նկարում՝ նկարում եմ ինչ-որ մեկի, ոչ թե ինձ համար29 հունվարի 2013 PanARMENIAN.Net - Արմատներով ղարաբաղցի Կարեն Շահնազարովն ամբողջ կյանքն ապրել ու աշխատել է Ռուսաստանում: Չնայած դրան՝ նա չի մոռանում իր արմատերի մասին, ու, ինչպես ինքն է ասում՝ «զգում է դրանք»: Օրերս նա եկել էր Հայաստան՝ իր նոր՝ «Սպիտակ վագրը» առաջին ռազմական ֆիլմի պրեմիերային մասնակցելու համար: Այն օրը, երբ մենք զրուցեցինք ու լուսանկարեցինք ռեժիսորին, նա պաշտպանության նախարարի կողմից «Մարշալ Բաղրամյանի անվան» մեդալ էր ստացել: «Սպիտակ վագրի», Արցախի մասին ֆիլմի, հայկական կինոյի ու այլ թեմաների վերաբերյալ Կարեն Շահնազարովի պատկերացումները՝ մեր հավաքածուում: Սովետական շրջանի սիրված հայկական ֆիլմերի մասին Ֆրունզե Դովլաթյանի «Բարև, ես եմ» ֆիլմը. հիանալի կինոնկար է, Ջիգարխանյանի հետ գլխավոր դերում: Այն բավական հաճախ է ցուցադրվում ռուսական հեռուստատեսությամբ, վերջերս եմ տեսել: Ֆիլմն ամենևին չի հնացել: Կոպիտ ասած, ինձ համար «Բարև, ես եմ» ֆիլմը մնում է ամենակարևոր կինոնկարը: «Սպիտակ վագրի» մասին Ռազմանկան թեմատիկան շատ ավելի դժվար է: Ռազմական ֆիլմ նկարելն առանձին թեմա է: Կարելի է լինել ռեժիսոր ու նկարահանել լավ կինոնկարներ, բայց ռազմականն ուղղակի «չհաղթահարել»: Նախ և առաջ, ինձ դուր եկավ պատմությունը (ֆիլմը նկարահանվել է Իլյա Բոյաշովի «Տանկիստը կամ «Սպիտակ վագրը» գրքի հիման վրա – խմբ.), իսկ զուտ պորֆեսիոնալ տեսակետից ինձ պարզապես հետաքրքիր էր՝ կկարողանա՞մ արդյոք «գլուխ բերել»: Նախ դա դժվար է ֆիզիկապես: Տաղավարում 3 հոգու նկարահանելը շատ ավելի հեշտ է: Ռազմական ֆիլմը ռեժիսորի տեսանկյունից անգամ, կարելի է ասել, մարտահրավեր է: Դա այդքան էլ երախտապարտ գործ չէ:
«Սպիտակ վագրից» հետո հանդիսատեսի էմոցիաների մասին Կարծում եմ՝ ստացվեց էմոցիա առաջացնել, քանի որ, նախ տեսնում եմ, որ այն շատերն են դիտել: Կարծում եմ՝ սա այն ֆիլմերից է, որը տեսել են, նայում են, ինքնին դա վատ չէ: Փառատոնների ու անվանակարգերի մասին Կարևոր են: Հասկանալի է, որ կինոն մրցանակների համար չես նկարում, ու դա ամենակարևորը չէ, բայց միևնույն է՝ կինոմատոգրաֆն այնպիսի բան է, որտեղ բոլոր փառատոններն ու նման միջոռումները կարևոր են: Վերջիվերջո, ի՞նչն է ամենակարևորն ինձ համար: Որ հնարավորինս շատ հանդիսատես դիտի իմ ֆիլմը: Եթե կինո եմ նկարում՝ նկարում եմ ինչ-որ մեկի համար, ոչ թե ինձ, դրա համար միշտ էլ կարևոր է, որ քո կինոնկարը դիտում են: Եվ, իհարկե, նմանատիպ միջոցառումները («Սպիտակ վագրը» ներառված էր «Օսկար»-ի լոնգ-լիստում – խմբ.) հավելյալ օգնում են ապահովել ֆիլմի լսարանը, դրա համար դրանք շատ կարևոր են: Շատ ժամանակ անգամ կարևոր չէ՝ հավանել են այն, թե ոչ: Ես չեմ հավատում, երբ որոշ ռեժիսորներ ասում են՝ «ես նկարում եմ ինձ ու մտերիմներիս համար»: Հավատացեք, դա կեղծավորություն է: Ամեն ռեժիսոր ասում է՝ «այո, ես ուզում եմ, որ իմ ֆիլմը դիտեն», որովհետև դա իմ գոյատևման, կյանքի իմաստն է:
Հայտնի ֆիլմերի ռիմեյքների մասին Ինքս երբեք ցանկություն չեմ ունեցել ռիմեյք նկարահանել, չեմ հավատում այդ գործին: Կյանքումս չեմ տեսել գոնե մեկը, որը կհամապատասխաներ օրիգինալին: Ես թույլատրում եմ ոչ թե ռիմեյքի, այլ սյուժեի օգտագործման հնարավորությունը, բայց երբ դա լրիվ ուրիշ թեմա է: Այդ գաղափարն այժմ Ռուսաստանում մոդայիկ է, սակայն, կարծում եմ՝ դա լավ «սիմպտոմ» չէ. Դա խոսում է այն մասին, որ գաղափարները քիչ են, նորերն էլ չկան: Բայց դրանք քիչ են ոչ միայն ռուսական, այլև համաշխարհային կինոմատոգրաֆում: Արվեստը միշտ հայտնվում է այնտեղ, որտեղ կա գերգաղափար: Ինչո՞ւ է, օրինակ, ամերիկյան գաղափարը հետաքրքիր: Որովհետև այն կա. միգուցե և արատավոր է, բայց կա: Հայկական արմատների մասին Ես դրանք զգում եմ (ժպտում է - խմբ): Չնայած, կարելի է ասել, որ ես ռուս կոնեռեժիսոր եմ, քանի որ ամբողջ կյանքում աշխատել եմ Ռուսաստանում, ռուսերենով: Լեզուն, ըստ իս, կարևոր դեր է խաղում, բայց միևնույն է՝ ես հիշում եմ, գիտեմ, զգում եմ իմ արմատները, հետաքրքրվում ու շատ հպարտանում եմ դրանցով: Շատ եմ կարդացել. նախնիներս Ղարաբաղից են: Հայ ազգի ճակատագիրն է՝ ամեն հայ չի կարող հայրենիքի հանդեպ իր վերաբերմունքը սահմանափակել Հայաստանով ու Երևանով. այնպես է դասավորվել, որ նրանք ցրված են աշխարհով մեկ: Հայերը տարբեր ազգերի մշակույթում իրենց ներդրում են ունեցել, մասնավորապես՝ ռուս ազգի: Դա էլ հայրենիքի մի մաս է:
Արցախին նվիրված ֆիլմի գաղափարի մասին Չեմ կարող ասել, որ այդ գաղափարն արդեն ձևավորվել է, բայց թեման ինձ հետաքրքրում է: Իհարկե, ես ինձ այդքան էլ ղարաբաղցի չեմ համարում: Ավելի շուտ, ես ապրել եմ ինչ-որ հիշողություններով, պատմական, բայց ինձ հետաքրքրում են պատկերները: Որպես այդպիսին, գաղափար չկա, դրա համար պատմություն է պետք: Ինձ հետաքրքրում է Ղարաբաղի պատմությունը, իմ ընտանիքինը ևս: Վերջինիս մասին ես որոշ բաներ գիտեմ: Ես «Արքայասպան» ֆիլմ ունեմ. շատ եմ աշխատել նյութերի վրա: Այնտեղ մի տեսարան կար Ալեքսանդր II հետ: Երբ սկսեցի ավելի խորն ուսումնասիրել թագավորի սպանության գործի հանգամանքները, պարզեցի, որ այդ գործով հանձնաժողով էր ստեղծվել, որի կազմում ընդգրկված էր նաև հեռագրային ծառայության գնդապետ Մելիք-Շահնազարովը: Այսպիսի դեպքեր են լինում, երբ կարդում ու հասկանում ես՝ կապ կա: Կինոյում մենք զգուշանում ենք ասել «հնարավոր է» (Արցախի մասին ֆիլմի լինել-չլինելու մասին): Հնարավոր է, ամեն ինչ հնարավոր է, գուցե և նկարեմ: Հայկական կինոմատոգրաֆի վերածնունդի մասին Այդ հարցն այնքան էլ պարզ չէ: Մի կողմից, Ռուսաստանում բազմաթիվ հայեր են աշխատում, սակայն բուն հայկական կինոն, այն, ինչը գոյություն ունի Հայաստանում, իհարկե, խորհրդային ժամանակահատվածի համեմատ շատ բան է կորցրել: Հայկական կինոն ինքնին յուրօրինակ է` Փարաջանով, Դովլաթյան և այլք: Կարծում եմ` պետք է հասկանալ, թե Հայաստանն ինչպիսի կինո է ցանկանում ունենալ: Եթե ստեղծվեն 5-6-7 ֆիլմեր, որոնք կպատմեն Հայաստանի մասին, ապա, կարծում եմ, դրանք կհետաքրքրեն ամբողջ աշխարհին: Չեմ կարծում, որ հայկական կինոն պետք է կոմերցիայի ուղով զարգանա: Հայաստանում այդ շուկան, միևնույն է, չկա. նշանակում է, որ պետք է լինի կինոմատոգրաֆ, որն ուղղված կլինի որոշակի հանդիսատեսի, սակայն աշխատանքը պետք է որակով արվի: Անհրաժեշտ է հիշել, որ եթե հայկական կինոն ցանկանում է «մտնել» ռուսական շուկա, ապա պետք է ֆիլմեը նկարահանվեն ռուսերենով: Հայաստանի երիտասարդ կադրերի մասին Անհրաժետշ են նոր ու լավ կադրեր: Պետք է պատրաստել ինժեներների, հնչյունային ռեժիսորների… Դա շատ կարևոր է: Կինոն «անում են» ոչ միայն ռեժիսորն ու սցենարիստը, այլև վիդեոինժեները, մոնտաժի ինժեները և այլք: Դրանք չափազանց լուրջ մասնագիտություններ են ու պետք է պատրաստել այդ մասնագետներին: Մենք «ՄոսՖիլմ»-ում արդեն տասը տարուց ավել է դասընթացներն ենք անցկացնում այս մասնագիտություններով: Եթե Հայաստանից ինչ-որ մեկը ցանկանա, խնդրեմ, մենք պատրաստ ենք ընդունել: Այդ դասընթացներն անվճար են:
Նկարչության մասին Նկարչությամբ հետաքրքրվում եմ. կարծում եմ, որ ռեժիսորի համար շատ կարևոր է իմանալ նկարչությունը, սիրել այն ու փորձել հասկանալ: Ես շատ տարբեր ալբոմներ ունեմ, մշտապես գնում եմ: Եվ ժամանակակից, և ոչ: Հնարավորության դեպքում մշտապես այցելում եմ թանգարաններ: Երբ լինում եմ Փարիզում, անպայման Լուվր եմ գնում. արդեն 20 անգամից ավելի է, որ եղել եմ այնտեղ: Մոսկվայում հաճախ լինում եմ «Տրետյակովյան պատրեկասրահում»: Իմ կինոնկարներում ևս օգտագործում եմ նկարչությունը, օգտագործում եմ բառացիորեն: Շատ հաճախ դու «սնվում» ես նկարչությամբ: Ես մշտապես հետաքրքրվում եմ դրանով, բայց ինքս արդեն չեմ փորձում (երիտասարդ ժամանակ Շահնազարովն ուզում էր նկարիչ դառնալ): Սիրո մասին Երեք անգամ ամուսնացած եմ եղել: Ինչպես ասում էր Չեխովը, ամուսնությունը՝ ցեղի շարունակությունն է: Ես երեք երեխա ունեմ, այդ առումով ինձ մոտ ամեն ինչ կարգին է (ծիծաղում է – խմբ.): Հիմա ամեն ինչ նորմալ է, բայց միևնույն է, կանայք մտքում միշտ մտածելու են, որ եթե տղամարդն ամուսնացած չէ, ապա երջանիկ չէ (ծիծաղում է – խմբ.): Ստեղծագործական կյանքի մասին Իմ ստեղծագործական կյանքն այնպես է դասավորվել (պետք է Աստծուն շնորհակալություն հայտնել), որ ես երբեք չեմ նկարել ֆիլմ, որը չեմ ուզել: Մինչև 90-ականներն ու դրանից հետո: Դե, գուցե, միակը, որը ես նկարահանել եմ, քանի որ պետք էր ու հանգամանքներն էին այդպես դասավորվել, դա «Բարիներ»-ն են: Իմ ուզած սցենարը փակեցին, առաջարկեցին մեկ ուրիշը, որն ինձ դուր չեկավ: Բայց ես երիտասարդ էի ու չափազանց շատ էի ուզում նկարահանել…ուղղակի: Ամբողջ աշխարհում ձեռքի մատների վրա կարելի է հաշվել այն ռեժիսորներին, ովքեր կասեն, որ նկարել են իրենց ուզածը: Այդ կողմից ես բախտավոր մարդ եմ, դա բացառիկ հաջողություն է: Ես չեմ ասում, որ արժանի էի դրան, պարզապես բախտս է բերել: Մանե Եփրեմյան / PanARMENIAN News | Թաթոյան․ Կիրանցը նեղ թերակղզու նմանությամբ գրեթե ամբողջությամբ շրջափակված է լինելու ադրբեջանական զորքերով Արոտավայրերը, այգիները, այլ հողեր հայտնվելու են ադրբեջանական վերահսկողության կամ թիրախի ներքո Մեծ Բրիտանիայի քրիստոնյա առաջնորդները նամակով դիմել են կառավարությանը Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու կոչով Սունակին ուղղված նամակում նաև անդրադարձ է կատարվում Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած իրադարձություններին Ֆրանսահայ լրագրող Նիկոլյանը, որի մուտքը ՀՀ արգելվել է, չի պատրաստվում դադարեցնել հացադուլը Նա պահանջում է, որ իրեն գրավոր ներկայացնեն, թե ինչու իրեն թույլ չեն տալիս մուտք գործել Հայաստան Վանաձորի նախկին ղեկավար Ասլանյանը կմնա կալանքի տակ Դատարանը մերժել է միջնորդությունը |