Եթե կինո եմ նկարում՝ նկարում եմ ինչ-որ մեկի, ոչ թե ինձ համար

Սովետական շրջանի սիրված հայկական ֆիլմերի մասին

Ֆրունզե Դովլաթյանի «Բարև, ես եմ» ֆիլմը. հիանալի կինոնկար է, Ջիգարխանյանի հետ գլխավոր դերում: Այն բավական հաճախ է ցուցադրվում ռուսական հեռուստատեսությամբ, վերջերս եմ տեսել: Ֆիլմն ամենևին չի հնացել: Կոպիտ ասած, ինձ համար «Բարև, ես եմ» ֆիլմը մնում է ամենակարևոր կինոնկարը:

«Սպիտակ վագրի» մասին

Ռազմանկան թեմատիկան շատ ավելի դժվար է: Ռազմական ֆիլմ նկարելն առանձին թեմա է: Կարելի է լինել ռեժիսոր ու նկարահանել լավ կինոնկարներ, բայց ռազմականն ուղղակի «չհաղթահարել»: Նախ և առաջ, ինձ դուր եկավ պատմությունը (ֆիլմը նկարահանվել է Իլյա Բոյաշովի «Տանկիստը կամ «Սպիտակ վագրը» գրքի հիման վրա – խմբ.), իսկ զուտ պորֆեսիոնալ տեսակետից ինձ պարզապես հետաքրքիր էր՝ կկարողանա՞մ արդյոք «գլուխ բերել»: Նախ դա դժվար է ֆիզիկապես: Տաղավարում 3 հոգու նկարահանելը շատ ավելի հեշտ է: Ռազմական ֆիլմը ռեժիսորի տեսանկյունից անգամ, կարելի է ասել, մարտահրավեր է: Դա այդքան էլ երախտապարտ գործ չէ:

«Սպիտակ վագրից» հետո հանդիսատեսի էմոցիաների մասին

Կարծում եմ՝ ստացվեց էմոցիա առաջացնել, քանի որ, նախ տեսնում եմ, որ այն շատերն են դիտել: Կարծում եմ՝ սա այն ֆիլմերից է, որը տեսել են, նայում են, ինքնին դա վատ չէ:

Փառատոնների ու անվանակարգերի մասին

Կարևոր են: Հասկանալի է, որ կինոն մրցանակների համար չես նկարում, ու դա ամենակարևորը չէ, բայց միևնույն է՝ կինոմատոգրաֆն այնպիսի բան է, որտեղ բոլոր փառատոններն ու նման միջոռումները կարևոր են: Վերջիվերջո, ի՞նչն է ամենակարևորն ինձ համար: Որ հնարավորինս շատ հանդիսատես դիտի իմ ֆիլմը: Եթե կինո եմ նկարում՝ նկարում եմ ինչ-որ մեկի համար, ոչ թե ինձ, դրա համար միշտ էլ կարևոր է, որ քո կինոնկարը դիտում են: Եվ, իհարկե, նմանատիպ միջոցառումները («Սպիտակ վագրը» ներառված էր «Օսկար»-ի լոնգ-լիստում – խմբ.) հավելյալ օգնում են ապահովել ֆիլմի լսարանը, դրա համար դրանք շատ կարևոր են: Շատ ժամանակ անգամ կարևոր չէ՝ հավանել են այն, թե ոչ: Ես չեմ հավատում, երբ որոշ ռեժիսորներ ասում են՝ «ես նկարում եմ ինձ ու մտերիմներիս համար»: Հավատացեք, դա կեղծավորություն է: Ամեն ռեժիսոր ասում է՝ «այո, ես ուզում եմ, որ իմ ֆիլմը դիտեն», որովհետև դա իմ գոյատևման, կյանքի իմաստն է:

Հայտնի ֆիլմերի ռիմեյքների մասին

Ինքս երբեք ցանկություն չեմ ունեցել ռիմեյք նկարահանել, չեմ հավատում այդ գործին: Կյանքումս չեմ տեսել գոնե մեկը, որը կհամապատասխաներ օրիգինալին: Ես թույլատրում եմ ոչ թե ռիմեյքի, այլ սյուժեի օգտագործման հնարավորությունը, բայց երբ դա լրիվ ուրիշ թեմա է: Այդ գաղափարն այժմ Ռուսաստանում մոդայիկ է, սակայն, կարծում եմ՝ դա լավ «սիմպտոմ» չէ. Դա խոսում է այն մասին, որ գաղափարները քիչ են, նորերն էլ չկան: Բայց դրանք քիչ են ոչ միայն ռուսական, այլև համաշխարհային կինոմատոգրաֆում: Արվեստը միշտ հայտնվում է այնտեղ, որտեղ կա գերգաղափար: Ինչո՞ւ է, օրինակ, ամերիկյան գաղափարը հետաքրքիր: Որովհետև այն կա. միգուցե և արատավոր է, բայց կա:

Հայկական արմատների մասին

Ես դրանք զգում եմ (ժպտում է - խմբ): Չնայած, կարելի է ասել, որ ես ռուս կոնեռեժիսոր եմ, քանի որ ամբողջ կյանքում աշխատել եմ Ռուսաստանում, ռուսերենով: Լեզուն, ըստ իս, կարևոր դեր է խաղում, բայց միևնույն է՝ ես հիշում եմ, գիտեմ, զգում եմ իմ արմատները, հետաքրքրվում ու շատ հպարտանում եմ դրանցով: Շատ եմ կարդացել. նախնիներս Ղարաբաղից են: Հայ ազգի ճակատագիրն է՝ ամեն հայ չի կարող հայրենիքի հանդեպ իր վերաբերմունքը սահմանափակել Հայաստանով ու Երևանով. այնպես է դասավորվել, որ նրանք ցրված են աշխարհով մեկ: Հայերը տարբեր ազգերի մշակույթում իրենց ներդրում են ունեցել, մասնավորապես՝ ռուս ազգի: Դա էլ հայրենիքի մի մաս է:

Արցախին նվիրված ֆիլմի գաղափարի մասին

Չեմ կարող ասել, որ այդ գաղափարն արդեն ձևավորվել է, բայց թեման ինձ հետաքրքրում է: Իհարկե, ես ինձ այդքան էլ ղարաբաղցի չեմ համարում: Ավելի շուտ, ես ապրել եմ ինչ-որ հիշողություններով, պատմական, բայց ինձ հետաքրքրում են պատկերները: Որպես այդպիսին, գաղափար չկա, դրա համար պատմություն է պետք: Ինձ հետաքրքրում է Ղարաբաղի պատմությունը, իմ ընտանիքինը ևս: Վերջինիս մասին ես որոշ բաներ գիտեմ: Ես «Արքայասպան» ֆիլմ ունեմ. շատ եմ աշխատել նյութերի վրա: Այնտեղ մի տեսարան կար Ալեքսանդր II հետ: Երբ սկսեցի ավելի խորն ուսումնասիրել թագավորի սպանության գործի հանգամանքները, պարզեցի, որ այդ գործով հանձնաժողով էր ստեղծվել, որի կազմում ընդգրկված էր նաև հեռագրային ծառայության գնդապետ Մելիք-Շահնազարովը: Այսպիսի դեպքեր են լինում, երբ կարդում ու հասկանում ես՝ կապ կա: Կինոյում մենք զգուշանում ենք ասել «հնարավոր է» (Արցախի մասին ֆիլմի լինել-չլինելու մասին): Հնարավոր է, ամեն ինչ հնարավոր է, գուցե և նկարեմ:

Հայկական կինոմատոգրաֆի վերածնունդի մասին

Այդ հարցն այնքան էլ պարզ չէ: Մի կողմից, Ռուսաստանում բազմաթիվ հայեր են աշխատում, սակայն բուն հայկական կինոն, այն, ինչը գոյություն ունի Հայաստանում, իհարկե, խորհրդային ժամանակահատվածի համեմատ շատ բան է կորցրել: Հայկական կինոն ինքնին յուրօրինակ է` Փարաջանով, Դովլաթյան և այլք: Կարծում եմ` պետք է հասկանալ, թե Հայաստանն ինչպիսի կինո է ցանկանում ունենալ: Եթե ստեղծվեն 5-6-7 ֆիլմեր, որոնք կպատմեն Հայաստանի մասին, ապա, կարծում եմ, դրանք կհետաքրքրեն ամբողջ աշխարհին:

Չեմ կարծում, որ հայկական կինոն պետք է կոմերցիայի ուղով զարգանա: Հայաստանում այդ շուկան, միևնույն է, չկա. նշանակում է, որ պետք է լինի կինոմատոգրաֆ, որն ուղղված կլինի որոշակի հանդիսատեսի, սակայն աշխատանքը պետք է որակով արվի: Անհրաժեշտ է հիշել, որ եթե հայկական կինոն ցանկանում է «մտնել» ռուսական շուկա, ապա պետք է ֆիլմեը նկարահանվեն ռուսերենով:

Հայաստանի երիտասարդ կադրերի մասին

Անհրաժետշ են նոր ու լավ կադրեր: Պետք է պատրաստել ինժեներների, հնչյունային ռեժիսորների… Դա շատ կարևոր է: Կինոն «անում են» ոչ միայն ռեժիսորն ու սցենարիստը, այլև վիդեոինժեները, մոնտաժի ինժեները և այլք: Դրանք չափազանց լուրջ մասնագիտություններ են ու պետք է պատրաստել այդ մասնագետներին: Մենք «ՄոսՖիլմ»-ում արդեն տասը տարուց ավել է դասընթացներն ենք անցկացնում այս մասնագիտություններով: Եթե Հայաստանից ինչ-որ մեկը ցանկանա, խնդրեմ, մենք պատրաստ ենք ընդունել: Այդ դասընթացներն անվճար են:

Նկարչության մասին

Նկարչությամբ հետաքրքրվում եմ. կարծում եմ, որ ռեժիսորի համար շատ կարևոր է իմանալ նկարչությունը, սիրել այն ու փորձել հասկանալ: Ես շատ տարբեր ալբոմներ ունեմ, մշտապես գնում եմ: Եվ ժամանակակից, և ոչ: Հնարավորության դեպքում մշտապես այցելում եմ թանգարաններ: Երբ լինում եմ Փարիզում, անպայման Լուվր եմ գնում. արդեն 20 անգամից ավելի է, որ եղել եմ այնտեղ: Մոսկվայում հաճախ լինում եմ «Տրետյակովյան պատրեկասրահում»: Իմ կինոնկարներում ևս օգտագործում եմ նկարչությունը, օգտագործում եմ բառացիորեն: Շատ հաճախ դու «սնվում» ես նկարչությամբ: Ես մշտապես հետաքրքրվում եմ դրանով, բայց ինքս արդեն չեմ փորձում (երիտասարդ ժամանակ Շահնազարովն ուզում էր նկարիչ դառնալ):

Սիրո մասին

Երեք անգամ ամուսնացած եմ եղել: Ինչպես ասում էր Չեխովը, ամուսնությունը՝ ցեղի շարունակությունն է: Ես երեք երեխա ունեմ, այդ առումով ինձ մոտ ամեն ինչ կարգին է (ծիծաղում է – խմբ.): Հիմա ամեն ինչ նորմալ է, բայց միևնույն է, կանայք մտքում միշտ մտածելու են, որ եթե տղամարդն ամուսնացած չէ, ապա երջանիկ չէ (ծիծաղում է – խմբ.):

Ստեղծագործական կյանքի մասին

Իմ ստեղծագործական կյանքն այնպես է դասավորվել (պետք է Աստծուն շնորհակալություն հայտնել), որ ես երբեք չեմ նկարել ֆիլմ, որը չեմ ուզել: Մինչև 90-ականներն ու դրանից հետո: Դե, գուցե, միակը, որը ես նկարահանել եմ, քանի որ պետք էր ու հանգամանքներն էին այդպես դասավորվել, դա «Բարիներ»-ն են: Իմ ուզած սցենարը փակեցին, առաջարկեցին մեկ ուրիշը, որն ինձ դուր չեկավ: Բայց ես երիտասարդ էի ու չափազանց շատ էի ուզում նկարահանել…ուղղակի:

Ամբողջ աշխարհում ձեռքի մատների վրա կարելի է հաշվել այն ռեժիսորներին, ովքեր կասեն, որ նկարել են իրենց ուզածը: Այդ կողմից ես բախտավոր մարդ եմ, դա բացառիկ հաջողություն է: Ես չեմ ասում, որ արժանի էի դրան, պարզապես բախտս է բերել: