Երևանում Չարենցի 115-ամյակին նվիրված հանդիսավոր երթ անցավ

 13 մարտի 2012 - 13:17 AMT

PanARMENIAN.Net - Այսօր` մարտի 13-ին, հայ մեծանուն բանաստեղծ Եղիշե Չարենցի ծննդյան 115-ամյակի օրը գրողի տուն-թանգարանի բակից քայլերթ կազմակերպվեց Մաշտոցի պողոտայով և Սայաթ-Նովա փողոցով դեպի Չարենցի հուշահամալիր, որտեղ ելույթներ ունեցան և ասմունքեցին մտավորականներ, ուսանողներ, ուսուցիչներ և աշակերտներ:

«Ինչպիսի հեռատեսություն է ունեցել իմաստունը, որ 100 տարի ամեն օր Չարենցը կա մեր ազգի շուրթերին և շատ հրաշալի է, որ կա: Այն դասերը, խրատները որ նա ասել է, դա մեծ հարստություն է: Նա հսկա է և հանճարեղ է», լրագրողների հետ զրույցում ասաց սիրված դերասան, Չարենցին մարմնավորած Ազատ Գասպարյանը:

Եղիշե Չարենցը (իսկական անունը Եղիշե Աբրահամի Սողոմոնյան), ծնվել է 1897թ-ին Կարս քաղաքում` բազմազավակ ընտանիքում: 1908թ. ընդունվել է Կարսի վարժարան, ուր դպրոցական «Գարուն» ալմանախում հրատարակվել են նրա բանաստեղծությունները: Ստանալով հնգամյա կրթություն` արդեն ձևավորվող պոետն իր գիտելիքները հարստացրել է անդադար կարդալու միջոցով:

1914թ. Կարսում լույս է տեսել գրողի «Չարենց» գրական կեղծանունով «Տխուր ու գունատ աղջկա 3 երգերը…» բանաստեղծությունների ժողովածուն:

Ազգային ազատագրական պայքարն և Առաջին Աշխարհամարտը Եղիշե Չարենցի մեջ սպանում են պատանեկան երազները: Նա կամավորական է գրվում և միանում Արևմտյան Հայաստանը զավթիչներից ազատելու շտապող մարտիկներին: Այդ տարիներին նա ստեղծում է իր լավագույն գործերից մեկը` «Դանթեական առասպելը», որում նկարագրում էր 20-րդ դարասկզբի պատերազմի սարսափները: 1915թ. Չարենցը մեկնում է Մոսկվա` Շանյավսկու համալսարանում ուսումը շարունակելու նպատակով: 1919թ. վերադառնում է Երևան և սկսում դասավանդել դպրոցում: Այդ տարի Թիֆլիսում լույս է տեսնում «Ամբոխները խելագարված» հանճարեղ պոեմը:

1936թ. հուլիս-օգոստոս ամիսներին սկսվում են հայ մտավորականության ձերբակալությունները: Գրողին սեպտեմբերին տնային կալանքի են ենթարկում` մեղադրելով ահաբեկչության և ազգայնականության մեջ: Բոլոր գրախանութներից վերացնում են նրա գրքերը, իսկ նորերի հրատարակումը` դադարեցնում: Սկսվում են ճնշումներն ընտանիքի հանդեպ:

Որոշ ժամանակ անց նրան ձերբակալում են և հակասովետական գործունեություն իրականացնելու շինծու մեղադրանք ներկայացնում: Շատ չանցած՝ 1937թ նոյեմբերի 27-ին, Եղիշե Չարենցն իր մահկանացուն է կնքում երևանյան բանտերից մեկի հիվանդանոցում: Ըստ պաշտոնական վարկածի՝ դիահերձումը ցույց է տվել, որ մահվան պատճառը չափազանց տկարացած առողջական վիճակն է եղել, ինչի համար հիմք են ծառայել բազմաթիվ հիվանդությունները: Անհայտ է նաև գրողի գերեզմանը: