ԱԱԽ քարտուղարը ՀԱՊԿ-ի, ՀՀ-ԵՄ հարաբերությունների ու Ուկրաինայի դեպքերի մասին

ԱԱԽ քարտուղարը ՀԱՊԿ-ի, ՀՀ-ԵՄ հարաբերությունների ու Ուկրաինայի դեպքերի մասին

PanARMENIAN.Net - Հայաստանի գործակցությունը Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության (ՀԱՊԿ) հետ բոլոր ուղղություններով ընթանում է դրական, և Հայաստանն այդտեղ ունի լավ արդյունքներ, փետրվարի 26-ին հայտարարել է Ազգային անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արթուր Բաղդասարյանը:

«ՀԱՊԿ ռազմական բաղադրիչի կարևորումը մեր երկրի համար ունի կենսական նշանակություն»,- tert.am-ի հաղորդմամբ` ասել է Բաղդասարյանը` որպես առաջիկա կարևոր խնդիրներ նշելով ՀԱՊԿ-ի հետ միացյալ ավիացիայի ստեղծումն ու ՀԱՊԿ միասնական զորքերի կարգավորումը։

2013-ի հոկտեմբերին ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Նիկոլայ Բորդյուժան հայտարարել էր, որ Ռուսաստանը կօգնի ՀԱՊԿ երկրներին ժամանակակից զենքով: «ՀԱՊԿ երկրներ արդիական զենքի և սպառազինության առաքումների ծրագիրը պատրաստ է, հաստատված է մեր երկրների նախագահների կողմից,- ասել էր նա: -Կա սպառազինության հաստատված անվանական ցանկ, այժմ հստակեցվում են այդ օգնության ժամկետները»:

Նա նշել էր, որ «ծրագիրը գտնվում է իրականացման փուլում» ու «հսկայական միջոցներ է պահանջում»: «Կարծում եմ, որ կարող է որոշակի ձգձգում լինել, հաշվի առնելով ՀԱՊԿ մի շարք պետությունների ֆինանսական հնարավորությունները»,- ասել էր Բորդյուժան:

Անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական սահմանային անդորրի խախտման դեպքերն` Բաղդասարյանը նշել է, որ ՀԱՊԿ-ի հետ այդ մասով Հայաստանը որևէ պայմանավորվածություն չունի. «Յուրաքանչյուր սահմանային խախտման դեպքում եթե մեզ թվում է, որ ՀԱՊԿ-ը պիտի միջոցներ ձեռնարկի, սխալվում ենք, պայմանագրում նման կետ չկա»:

«Խոսքը վերաբերում է պետության դեմ զինված գործողությանը»,- պարզաբանել է նա` ընգծելով, որ նկատի ունի Հայաստանի Հանրապետությունը, ու որ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անվտանգության ապահովման երաշխավորը Հայաստանի Հանրապետությունն է:

«Քանի դեռ կա դիվանագիտական պատերազմ, քանի դեռ կա Ադրբեջանի կողմից մեր պետական սահմանների նկատմամբ ոտնձգություն, նման դեպքերը շարունակվելու են»,- ավելացրել է նա:

Հունվարի վերջին թե հայ-ադրբեջանական սահմանի, թե ղարաբաղա-ադրբեջանական շփման գծի երկայնքով հակառակորդն ակտիվ խախտում էր հրադադարը: Հունվարի 19-ի լույս 20-ի գիշերը ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծի հյուսիսարևելյան (Ջրաբերդ) և հարավարևելյան (Կորգան) ուղղություններում հակառակորդը դիվերսիոն խմբերի ներթափանցման միաժամանակյա փորձեր էր արել, բռնկված փոխհրաձգության արդյունքում հակառակորդի կողմից ստացած հրազենային վիրավորումից զոհվել էր կրտսեր սերժանտ Արմեն Հովհաննիսյանը: Ավելի ուշ նախագահ Բակո Սահակյանը հրամանագիր էր ստորագրել, համաձայն որի կրտսեր սերժանտ Արմեն Հովհաննիսյանին հետմահու պարգևատրվել էր «Արիության համար» մեդալով:

Հունվարի 28-ին հյուսիսային ուղղությամբ տեղակայված զորամասերից մեկի պահպանության տեղամասի մարտական դիրքում հակառակորդի դիպուկահարի կողմից արձակված գնդակից զոհվեց զինծառայող Կարեն Գալստյանը: Ավելի ուշ ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանի հրամանագրով զինծառայոդղը հետմահու պարգևատրվել էր «Մարտական ծառայություն» մեդալով:

ՀԱՊԿ-ի հետ հարաբերությունները մի շարք այլ հարցերի հետ քննարկվել են փետրվարի 25-ին Անվտանգության խորհրդում տեղի ունեցած հանդիպմանը, որի ընթացքում ԱԱԽ անդամները նաև հավանության են արժանացրել «Եվրոպական հարևանության քաղաքականության Հայաստանի Հանրապետություն-Եվրոպական միություն գործողությունների ծրագրի կատարումն ապահովող 2014-2015 թվականների միջոցառումների ցանկի» նախագիծը` գրում է panorama.am-ը:

ԵՄ-ն Հայաստանին պատրաստ է աջակցել 6 ուղղություններով` 160 գերակա խնդիրների լուծման կամ մեղմման համար` ասել է Բաղդասարյանը.

«Մենք այսօր ՄՄ-ին անդամակցելու հայտ ենք ներկայացրել, բայց միևնույն ժամանակ հայտարարվել է շարունակել ԵՄ-ի հետ սերտ գործակցությունը»,- հավելել է ԱԱԽ քարտուղարը:

Նրա փոխանցմամբ՝ ԵՄ-ի կողմից արդեն 30 մլն եվրոյի աջակցություն է հատկացրել Հայաստանին կոռուպցիայի դեմ բարեփոխումների ոլորտում ու 40 մլն եվրո` հասարակական սեկտորին:

2013-ի նոյեմբերի վերջին Վիլնյուսում ԵՄ գագաթնաժողովին Հայաստանը պետք է նախաստորագրեր ԵՄ հետ Ասոցացման համաձայնագիրը, ինչը սակայն տեղի չունեցավ, քանի որ ավելի վաղ` սեպտեմբերի 3-ին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հանդիպման ավարտին Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտարարել էր Մաքսային միությանը միանալու և հետագայում Եվրասիական տնտեսական միության ձևավորմանը մասնակցելու Հայաստանի մտադրության մասին:

ԵՄ-ի հետ Ասոցացման համաձայնգիրը չկնքելուց հետո Ուկրաինայում ծավալված իրադարձություններին անդրադառնալով` ԱԱԽ քարտուղար Բաղդասարյանը նշել է, որ Հայաստանում նման զարգացումները կարող են վտանգավոր լինել, հաշվի առնելով «դարանակալած թշնամուն» ու անվտանգության առաջնայնությունը.

«Կան մարդիկ, որոնք կուզենան Հայաստանում նման բան լինի, մենք պետք է հանգիստ մոտենանք նրանց, նաև պետք է հասկանանք, որ մեր երկրի համար էվոլյուցիոն զարգացումներն ավելի լավ են, քան ռեվոլյուցիոն»,- մանրամասնել է նա:

Լրագրողների հետ հանդիպմանը Բաղադասրյանը նաև տեղեկացրել է, որ Հայաստանում ներդրվում է այլընտրանքային պատիժների մի նոր համակարգ, որը նվազ հանցանք գործածներին հնարավորություն կտա այլ պատժամիջոցներով պատժվել:

Ըստ ԱԱԽ քարտուղարի` Հայաստանում այսօր պատիժ է կրում 3 900 մարդ, իսկ ներդրվող համակարգի շնորհիվ նրանցից 1300-ի նկատմամբ այլ պատժատեսակ կկիրառվի, օրինակ, տնային կալանք։ Բաղդասարյանի մեկնաբանմամբ` համակարգը հնարավորություն կտա ապահովել սոցիալական արդարություն ու միևնույն ժամանակ պատժի կիրառման անխուսափելիություն:

ՀԱՊԿ

Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությունը (ՀԱՊԿ) ռազմաքաղաքական դաշինք է, որը ստեղծել են ԱՊՀ պետությունները Հավաքական անվտանգության մասին պայմանագրի հիման վրա, որը ստորագրվել է 1992թ. մայիսի 15-ին: Պայմանագիրը մեխանիկորեն երկարացվում է յուրաքանչյուր հինգ տարին մեկ:

ՀԱՊԿ-ի անդամ են Հայաստանը, Բելառուսը, Ղրղզստանը, Ղազախստանը, Տաջիկստանը եւ Ռուսաստանը: Ըստ պայմանագրի մասնակից պետությունները ապահովում են իրենց անվտանգությունը հավաքական հիմքի վրա: Մասնակից պետություններից մեկի կամ մի քանիսի անվտանգության, տարածքային ամբողջականության եւ ինքնիշխանությանը սպառնալիքի առաջացման դեպքում, կամ միջազգային խաղաղությանն ու անվտանգությանը սպառնալիքի դեպքոի, մասնակից պետությունները անհապաղ գործի կդնեն համատեղ խորհրդակցությունների մեխանիզմը` դիրքրոշումները համակարգելու եւ առաջացած սպառնալիքի վերացման նպատակով:

Կազմակերպության բարձրագույն մարմինը Հավաքական անվտանգության խորհուրդն է` ՀԱԽ:
Կազմակերպության գլխավոր քարտուղարը բարձրագույն վարչական պաշտոնյան է կազմակերպությունում, որը ղեկավարում է քարտուղարությունը: Նա նշանակվում է ՀԱԽ-ի որոշմամբ անդամ պետությունների քաղաքացիների թվից եւ հաշվետու է Խորհրդին: Ներկայուսմ կազմակերպության գլխավոր քարտուղարը Նիկոլայ Բորդյուժան է:

ՀԱՊԿ-ի միավորված շտաբը մշտապես գործող աշխատանքային մարմին է, որը պատասխանատու է առաջարկությունների նախապատրաստման եւ ՀԱՊԿ ռազմական բաղադրիչի առումով որոշումների իրագործման համար:

ՀԱՊԿ շրջանակում 2001թ. ստեղծվեցին Արագ արձագանքման հավաքական ուժերը: Ուժերը բաղկացած են 10 գումարտակներից` երեքական ՌԴ-ից եւ Տաջիկստանից, երկուական` Ղազախստանից ու Ղրղզստանից: Հավաքական ուժերի ընդհանուր քանակը շուրջ 4 հազար է: Ավիացիոն բաղադրիչը (10 ինքնաթիռ ու 14 ուղղաթիռ) գտնվում է Ղրղզստանի ռուսական ռազմական ավիակայանում:

Լայնամասշտաբ ռազմական հակամարտության դեպքում ՀԱՊԿ անդամ պետությունները պարտավոր կլինեն ներկայացնել իրենց զորամասերը կամ բոլոր իրենց զինված ուժերը հարձակումը ետ մղելու համար:

2004թ. դեկտեմբերի 2-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր վեհաժողովը բանաձեւ է ընդունել ՀԱՊԿ-ին ՄԱԿ-ի ԳՎ-ում դիտորդի կարգավիճակ շնորհելու մասին:

2009թ. փետրվարի 4-ին Մոսկվայում ՀԱՊԿ երկրների առաջնորդները հավանություն տվեցին Արագ արձագանքման հավաքական ուժերի ստեղծմանը: Ըստ փաստաթղթի, ԱԱՀՈւ-ն կկիրառվի ռազմական ագրեսիայի ետ մղման, միջազգային ահաբեկչության եւ ծայրահեղականության, անդրազգային կազմակերպված հանցավորության դեմ պայքարի, ինչպես նաեւ արտակարգ իրավիճակների հետեւանքների վերացման համար:

2009թ. ապրիլի 3-ին ՀԱՊԿ քարտուղարության ներկայացուցիչը հայտարարեց, որ Իրանը հեռանկարում եւս կարող է ստանալ դիտորդի կարգավիճակ ՀԱՊԿ-ում:

Մաքսային միություն

Մաքսային միությունն իր աշխատանքը սկսել է 2010 թվականին: Սկզբում միությանն անդամկցում էին Ռուսաստանը, Բելառուսն ու Ղազախստանը: Հետագայում միությանն անդամակցելու մտադրության մասին հայտարարեցին նաև Ղրղզստանն ու Տաջիկստանը:

2013-ի սեպտեմբերի 3-ին Մոսկվայում Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հանդիպման ավարտին Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտարարել է Մաքսային միությանը միանալու և հետագայում ԵվրաԱզԷՍ-ի ձևավորմանը մասնակցելու ՀՀ ցանկության մասին: Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հավանություն է տվել նախաձեռնությանը՝ պատրաստակամություն հայտնելով աջակցել այդ գործընթացին: Պուտինը հավելել է, որ ՌԵՈւ-ն կարող է մոտ 15 մլրդ ռուբլի ներդնել Հայաստանի երկաթուղային ցանցի զարգացման մեջ:

Պաշտոնական ձևակերպման համաձայն, Մաքսային միությունը Բելառուսի, Ղազախստանի ու Ռուսաստանի առևտրատնտեսական ինտեգրման ձև է․ այն միասնական մաքսային տարածք է նախատեսում, որի սահմաններում փոխադարձ առևտրի դեպքում մաքսային տուրքեր ու տնտեսական բնույթի սահմանափակումներ չեն կիրառվում, բացառությամբ միայն հատուկ պաշտպանիչ, հակադեմպինգային ու հատուցման միջոցների: Ընդ որում մասնակից երկրներն օգտվում են միասնական մաքսային սակագնից և առևտրի կանոնակարգման միասնական միջոցներից երրորդ երկրների հետ: Մաքսային միության միասնական մաքսային տարածքը կազմում են Բելառուսի, Ղազախստանի ու Ռուսաստանի տարածքները, ինչպես նաև այդ պետությունների տարածքներից դուրս գտնվող արհեստական կղզիներ, շինություններ, սարքեր ու այլ օբյեկտներ, որոնց հանդեպ ՄՄ անդամ պետությունները բացառիկ իրավատիրություն ունեն:

 Ուշագրավ
Նա հավելել է, որ որևէ երկիր չի կարող վիճարկել որևէ այլ երկրի մարտունակ բանակ ունենալու իրավունքը
Նա նաև ասել է, որ Հայաստանի և Վրաստանի միջև սահմանազատման աշխատանքները վերսկսելու պայմանավորվածություն կա
Նրա գնահատմամբ՝ մտահոգիչ է նաև հատվածական սահմազատում և սահմանագծում իրականացնելը
Դեսպանը նաև հրապարակել է Politico-ի հոդվածը «Thales» ընկերության ֆրանսիական ռադարների մասին
---