Թուրքիայի կողմից Ցեղասպանության ճանաչումն անխուսափելի է. Բացվել է «Հայաստան-Սփյուռք» 5-րդ համաժողովը

Թուրքիայի կողմից Ցեղասպանության ճանաչումն անխուսափելի է. Բացվել է «Հայաստան-Սփյուռք» 5-րդ համաժողովը

PanARMENIAN.Net - Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում սեպտեմբերի 19-ին բացվել է սփյուռքի նախարարության նախաձեռնությամբ իրականացվող «Հայաստան-Սփյուռք» համահայկական 5-րդ համաժողովը: Այն մեկնարկել է լիագումար նիստով, որտեղ բացման խոսքով են հանդես եկել վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը, ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանը: Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոսն ու Հայ Կաթողիկե Եկեղեցու Պատրիարք-Կաթողիկոս Ներսես Պետրոս ԺԹ-ն իրենց օրհնության խոսքն են հղել համաժողովի մասնակիցներին: Ողջույնի խոսքում Հովիկ Աբրահամյանը նշել է, որ Հայաստան-Արցախ-Սփյուռք եռամիասնության գործակցության անցյալն ու ներկան գնահատելու և արժևորելու պատեհ առիթ է ստեղծվել, ինչպես նաև` մտքեր փոխանակելու մեր Հայրենիքի և ազգի համար օրակարգային հարցերի շուրջ:

«Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը մնում է չկարգավորված: Ադրբեջանը վարում է ռազմատենչ քաղաքականություն՝ սանձազերծելով նավթային դոլարներով սնուցվող սպառազինության մրցավազք: Թուրքիան, իր հերթին, խիստ կողմնակալ կեցվածք է դրսևորում և շարունակում է շրջափակման մեջ պահել Հայաստանը:

Մյուս կողմից, Վրաստանի հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ ևս չեն նպաստում տարածաշրջանի կայունությանը և թույլ չեն տալիս մեզ լիարժեք կերպով օգտագործել տրանզիտի ու արտաքին տնտեսական համագործակցության հնարավորությունները: Այս բոլոր գործոնները ստիպում են մեզ արտաքին քաղաքականության մեջ լինել ճկուն և շրջահայաց: Հայաստանի իշխանությունները՝ նախագահ Սերժ Սարգսյանի գլխավորությամբ, քայլեր են ձեռնարկում` ելնելով բացառապես մեր ազգային շահերից՝ լավագույնս ապահովել Հայաստանի Հանրապետության անվտանգությունն ու կայուն զարգացումը»,- նշել է վարչապետը:

Նա հավելել է, որ Հայաստանի զարգացմանը, տնտեսության առաջընթացին միտված համաժողովի մասնակիցների գործնական առաջարկներն աչքաթող չեն արվի.

«Կառավարությունը որդեգրել է ներդրումային ծրագրերի իրականացման բաց քաղաքականություն և պատրաստ է աջակցել յուրաքանչյուր նման նախաձեռնության: Վաղուց հասունացել է բարեգործությունից դեպի փոխշահավետ գործընկերության անցնելու ժամանակը»:

Հովիկ Աբրահամյանն անդրադարձել է նաև Ցեղասպանության 100-ամյա տռարելիցին` նշելով, որ անգնահատելի է սփյուռքի դերը Հայոց ցեղասպանության ճանաչման և դատապարտման միջազգայնացման գործընթացում.

«Ցավալի է, որ ներկայիս Թուրքիան, որպես Օսմանյան կայսրության իրավահաջորդ, ոչ միայն չի կարողանում հաշտվել իր մութ անցյալի հետ, այլ հակառակը՝ շարունակում է ժխտել ցեղասպանության իրողությունը, ինչը միջազգային ընկալմամբ համարվում է կրկնակի ցեղասպանություն: Միևնույն ժամանակ միջազգային հանրության մոտ ավելի ու ավելի է ամրապնդվում այն գաղափարը, որ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը, և, առաջին հերթին, Թուրքիայի կողմից, անխուսափելի է, և այդ հանգամանքը կնպաստի տարածաշրջանային կայունության ամրապնդմանը և փոխվստահության մթնոլորտի ձևավորմանը: Համոզված եմ, որ միասնական ջանքերի շնորհիվ մենք կհասնենք պատմական արդարության վերականգնմանը»:

Ամփոփելով խոսքը՝ վարչապետը վստահություն է հայտնել, որ միասնական ջանքերով ի զորու կլինենք հաղթահարելու հայության առջև ծառացած մարտահրավերները:

Մեծ Տանն Կիլիկիո Արամ Ա Կաթողիկոսն իր հերթին նշել է, որ տագնապներով ու մարտահրավերներով լի է մեր ազգի կյանքը և՛ Հայաստանում, և՛ Ղարաբաղում, և՛ Սփյուռքում:

«Հայրենիքը լուրջ մարտահրավերների դիմաց է կանգնած. տնտեսական կյանքի բարելավումը, դժվարությունների հաղթահարումը և արտագաղթի կասեցումը տագնապալից խնդիրներ են, որոնց դիմաց չեն կարող լուռ մնալ և դրանք կանխելու ազդեցիկ միջոցների չդիմել:

Ղարաբաղի անվտանգությունը վերջին ամիսներին մտահոգիչ է դարձել: Ղարաբաղի անվտանգությունը Հայաստանի անվտանգությունն է, և հակառակը: Չենք կարող ձեռքներս ծալած մնալ Ղարաբաղի ներքին հզորությունն ավելի ամրապնդելու հրամայականի դիմաց:

Սփյուռքը իր հերթին կանգնած է լուրջ մտահոգությունների առջև: Կրոնական ծայրահեղական շարժումների պատճառով վտանգված է գաղութի գոյությունը: Ստեղծված պայմաններում հայի ինքնությունը մշուշոտ է, և, ընդհանրապես, մեր գաղութների տնտեսական կարողությունները սկսել են չբավարարել աճող կարիքների պատճառով»,- նշել է Արամ Ա-ն:

«Հայաստան-Սփյուռք» համահայկական 5-րդ համաժողովի միջոցառումները մեկնարկել են սեպտեմբերի 18-ից՝ ամերիկահայ նկարիչ Դանիել Վարուժան Հեջինյանի՝ Հայաստանի անկախության 23-րդ տարեդարձին և Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված «Խաղաղության արվեստը» ցուցահանդեսի բացումով, որին մասնակցել են վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը, սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանը, Սփյուռքի կազմակերպությունների ղեկավարներ և ներկայացուցիչներ, Հայաստանից հասարակական և քաղաքական գործիչներ, արվեստագետներ:

Համաժողովի մասնակիցներին դիմել է նաև ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանը`օրակարգում ընդգրկված թեմաները որակելով հրատապ ու պահանջված, որոնք մեծ կարևորություն են ներկայացնում գաղափարախոսական, ռազմավարական, մարտավարական տեսանկյուններից` ընդգծելով, որ Արցախը պատրաստակամ է համակարգված աշխատանք իրականացնել քաղաքական, տեղեկատվական, մշակութային, գիտակրթական և այլ ոլորտներում:

Նախագահը Հայաստան-Արցախ-Սփյուռք եռամիասնությունը համարել է հայոց անկախ պետականության հիմնասյուներից և հայ ժողովրդի ազգային ինքնության պահպանման, հայրենիքի հետ կապերի ամրապնդման առանցքային բաղադրամասերից մեկը` հավելելով, որ ազգովի պետք է ամեն ինչ անենք այն անսասան պահելու և օր օրի զորացնելու ուղղությամբ:Բակո Սահակյանը նաև անդրադարձել է Արցախի ներքին և արտաքին քաղաքականությանն ու տարածաշրջանային գործընթացներին վերաբերող մի շարք հարցերին:

«Հայաստան-Սփյուռք 1-ին խորհրդաժողով» խորագրով համազգային առաջին հավաքը տեղի է ունեցել 1999-ի սեպտեմբերին, 2-րդը՝ 2002-ի մայիսին, 3-րդը` 2006-ի սեպտեմբերին: Առաջին երեք համաժողովը կազմակերպել է արտաքին գործերի նախարարությունը, իսկ 4-րդն արդեն սփյուռքի նախարարությունը (այն ստեղծվել է 2008-ին): «Սփյուռքի կազմակերպությունների ղեկավարների և ներկայացուցիչների համահայկական համաժողով» խորագրով 4-րդ համաժողովի բացումը տեղի է ունեցել 2011-ի սեպտեմբերի 19-ին Երևանի մարզահամերգային համալիրի հանդիսությունների դահլիճում:

Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը:

 Ուշագրավ
«Ամեն բնակչի կողքին 15 ոստիկան է կանգնած, անձնագրով են ներս թողնում միայն Կիրանցի բնակիչներին»,–ասել է վարչական ղեկավարը
Որոշ դեպքերում անձանց ազատությունից զրկելիս չեն ներկայացվում նրանց ազատությունից զրկելու հիմքերն ու պատճառները
---