Էրդողանը` Ցեղասպանության 100-ամյակին ընդառաջ. Թուրքիան թույլ չի տա խեղաթյուրել «պատմական փաստերը»

7 հունվարի 2015 - 13:58 AMT

PanARMENIAN.Net - Թուրքիան թույլ չի տա խեղաթյուրել պատմական փաստերը, այդ թվում 1915 թվականի իրադարձությունները։ Ըստ ադրբեջանական Vesti.az կայքի, այդ մասին հայտարարել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանը Թուրքիայի դեսպանների համաժողովում։

Թուրքիայի նախագահն իր ելույթում նշել է, որ այս տարի աշխարհի որոշ շրջանակներ նշելու են «այսպես կոչված Հայոց ցեղասպանության» 100-րդ տարելիցը։ Թուրքիայի նախագահի ելույթի այս հատվածը փոխանցում է ադրբեջանական գործակալությունը՝ վկայակոչելով թուրքական TRT Haber-ը։

APA գործակալությունը, վկայակոչելով CNN Turk հեռուստաընկերությունը, հաղորդում է, որ Էրդողանը ճաշի է հրավիրել համաժողովին մասնակցած Թուրքիայի դեսպաններին և ճաշկերույթի ընթացքում խոսել նաև հայկական հարցերից, հայտնում է «Ազատություն» ռադիոկայանը։

Ըստ այս հաղորդագրության, Էրդողանն ասել է, թե հայերը գերադասում են իրենց էներգիան վատնել «այսպես կոչված Հայոց ցեղասպանությունը» քաղաքականացնելու վրա։

«Այս կապակցությամբ Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարությունը դրսում լայնածավալ գործունեություն է տանում։ 2015 թվականին նախարարությունը և համապատասխան այլ կառույցներ աշխատելու են համակարգված։ Ես համոզված եմ, որ նրանք կարող են հաղթահարել անհիմն մեղադրանքները», - դեսպանների հետ հանդիպմանն ասել է Թուրքիայի նախագահը։

Աշխարհի երկրներում հավատարմագրված Թուրքիայի դեսպանների, դիվանագիտական ներկայացուցչությունների ղեկավարների չորսօրյա համաժողովը սկսվել է հունվարի 5-ին։

Թուրքական Today’s Zaman-ի փոխանցմամբ՝ համաժողովում Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն Եվրոպային մեղադրել է Եվրամիությանը Թուրքիայի անդամակցության հարցում կանխակալ, միակողմանի վերաբերմունք ցուցաբերելու մեջ և նշել է, որ չնայած դրան՝ Անկարան շարունակում է Եվրամիությանը ինտեգրվելու ջանքերը։ Նա ասել է, որ արտգործնախարարությունը և կառավարությունն ընդհանրապես ամեն ինչ անում են թուրք հանրությանը ոգևորելու Եվրամիությանն անդամակցելու հեռանկարով, ջանքեր են թափում, որ Թուրքիայի քաղաքացիները կարողանան առանց վիզայի Շենգենի գոտու երկրներ մեկնել։

Hurriyet Daily News-ի փոխանցմամբ, անդրադառնալով Սիրիայի ճգնաժամին՝ նա ևս մեկ անգամ պնդել է Սիրիայի տարածքում անվտանգության և ոչ թռիչքային գոտիներ ստեղծելու Անկարայի դիրքորոշումը։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Դարդանելի ճակատամարտի 100-ամյակի կապակցությամբ, որն ավարտվել էր թուրքերի հաղթանակով, Չավուշօղլուն պլանավորել է դեսպանների համաժողովի շրջանակում հունվարի 9-ին մեկօրյա այց կատարել Չանքալայի նահանգ։

Իսկ «Անադոլու» լրատվական գործակալությունը նաև որոշ թվաբանական տվյալներ է հաղորդում. Մևլութ Չավուշօղլուն ասել է, որ Թուրքիան դիվանագիտական ներուժի տեսանկյունից դարձել է աշխարհի 6-րդ երկիրը։ Թուրքիան աշխարհով մեկ 228 դեսպանուտ և դիվանագիտական ներկայացուցչություն ունի։ Ւսկ Ստամբուլն այստեղ գործող բազմաթիվ երկրների գլխավոր հյուպատոսությունների թվով դարձել է աշխարհի երկրորդ քաղաքը Նյու Յորքից հետո։

Ավելի վաղ նմանատիպ հայտարարություն էր արել Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն` ասելով, թե թույլ չեն տա Հայաստանին 1915-ի իրադարձությունները քարոզել որպես ցեղասպանություն: Նրա խոսքով՝ Թուրքիան հետևում է այդ ուղղությամբ Հայաստանի գործողություններին:

Արտգործնախարարը նշել է, որ 2014-ին Հայաստանը և հայկական լոբբին այդ բնագավառում հատուկ ակտիվություն են դրսևորել.«Բայց դա չի նշանակում, որ Թուրքիան դա անպատասխան կթողնի»:Նա ընդգծել է, որ Անկարան պատրաստ է հանձնաժողով ստեղծել 1915 թվականի իրադարձությունները ուսումնասիրելու համար:

Հղումներ թեմայով.

Էրդողան. «Թուրքիան թույլ չի տա խեղաթյուրել 1915-ի իրադարձությունները». «Ազատություն» ռադիոկայան

Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը: