Թուրքիան սպառնում է Ավստրալիային խափանել Անզակի օրը Ցեղասպանության ճանաչման դեպքում

16 նոյեմբերի 2013 - 14:01 AMT

PanARMENIAN.Net - Թուրքիան Ավստրալիային զգուշացնում է չճանաչելՀայոց ցեղասպանությունը՝Գալիպոլիում տեղի ունեցած իրադարձությունների 100-ամյակի շեմին թուրք-ավստրալական հարաբերությունների վատթարացումից խուսափելու համար: Ի պատասխան Ավստրալիայի Նոր Հարավային Ուելսի վարչապետ Բարի Օ՚ Ֆարելը նշել է՝ ցավալի է, որ Թուրքիան Անզակի օրվա 100-ամյակն օգտագործում է քաղաքական նպատակներով:

Անզակի օրը (Anzac)՝ ապրիլի 25-ը, Ավստրալիայումհիշատակի ազգային օր է: Այն նվիրված է ավստրալացի և նորզելանդացի զինվորների հիշատակին, որոնք զոհվել են Առաջին համաշխարհայինի ժամանակ Թուրքիայի Գալիպոլի թերակղզում 1915 թվականին: Այդ ժամանակ զոհվել էր 8709 ավստրալացի և 2721 նորզելանդացի զինվոր: Ամեն տարի հազարավոր ավստրալացիներ այնտեղ ուխտի են գնում:

Թուրքիան հասկացրել է, որ Նոր Հարավային Ուելսի պատգամավորների ներկայությունն Անզակի օրվա 100-ամյակին ցանկալի չէ, քանի որ նրանք 2013 թվականի մայիսին ճանաչել են Հայոց ցեղասպանությունը, գրում է The Sydney Morning Herald-ը:

Թուրքիայի խորհրդարանի խոսնակ Ջեմիլ Չիչեկը զգուշացում է արել 2015 թ. ապրիլի 25-ին կայանալիք Գալիպոլի արարողության 8 000 տոմսերի խաղարկության մեկնարկին: Այն սկսվել է նոյեմբերի լույս 15 գիշերն և կշարունակվի մինչև 2014 թ. հունվարի 31-ը:

Ինչպես ասել է Չիչեկը The Sydney Morning Herald-ին տված հարցազրույցում, թուրք-ավստրալական հարաբերություններին սպառնացող երկու գործոն կա: Մեկը «Ցեղասպանության համար բոլոր մեղադրանքներին Ավստրալիայի աջակցությունն է, առանց հաշվի առնելու Թուրքիայի կարծիքը, ինչը կարող է պառակտում առաջացնել երկու ժողովրդի միջև և ձախողել Գալիպոլում հիշատակի օրը»:

Չիչեկը հորդորել է Նոր Հարավային Ուելսի պատգամավորներին հետ կանչել Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բանաձևը:

Մայիսի 1-ին Ավստրալիայի Նոր Հարավայիյն Ուելս նահանգն ընդունել էր Օսմանյան կայսրությունում առաջին աշխարհամարտի տարիներին ասորիների, հայերի ու հույների ցեղասպանության մասին բանաձևը: Ըստ Ասորական կազմակերպություների դաշինքի գլխավոր քարտորղար Հերմիզ Շահենի, այդ որոշումն աննախադեպ էր Օսմանյան կայսրությունում ցեղասպանությունների ճանաչման հարցում:

«Այդ ճանաչումը որպես հզոր ուժ կդիմակայի նրանց, ով մինչ օրս անտեսում է կամ ուղղակի ժխտում է քրիստոնյա փոքրամասնությունների ցեղասպանությունը: Իրաքի, Սիրիայի ու Թուրքիայի ասորիները մշտապես կրում են այդ ցեղասպանության հետևանքները»,- նշել էր նա:

Photo: www.smh.com.au

Հղումներ թեմայով.

http://www.smh.com.au

Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը: