ԵՄ-ն ուզում է «Արևելյան գործընկերությունն» առավել համատեղելի՞ դարձնել ՄՄ հետ

ԵՄ-ն ուզում է «Արևելյան գործընկերությունն» առավել համատեղելի՞ դարձնել ՄՄ հետ

PanARMENIAN.Net - Ռուսաստանն ու Եվրամիությունը պետք է ձեռնպահ մնան դիմակայության տրամաբանությունից և փորձեն առավել համատեղելի դարձնել «Արևելյան գործընկերությունն» ու Մաքսային միությունը, գտնում է Ռուսաստանում ԵՄ ներկայացուցչության ղեկավար Վիգաուդաս Ուշացկասը:

«Շահագրգռված ենք, որպեսզի կոնկրետ քայլերի, գործակցության իրական օրինակների օգնությամբ ստեղծենք ընդհանուր տարածք Լիսաբոնից մինչև Վլադիվոստոկ: Սակայն, որպեսզի դա իրականանա, պետք է հեռանալ դիմակայության տրամաբանությունից ու տեսնել, թե ինչպես կարելի է «Արևելյան գործընկերությունն» առավել համատեղելի դարձնել ՄՄ հետ»,- ասել է Ուշացկասը՝ փետրվարի 17-ին ելույթ ունենալով Մոսկվայի Քարնեգիի կենտրոնում, հայտնում է ՌԻԱ Նովոստի գործակալությունը:

ԵՄ-ն ավելի վաղ հայտարարել էր, որ անհամատեղելի է համարում ՄՄ-ին որևէ երկրի անդամակցությունը, որին այս պահի դրությամբ անդամակցում են Ռուսաստանը, Ղազախստանն ու Բելառուսը, ԵՄ հետ ազատ առևտրի մասին պայմանագրի կնքման հետ: «Արևելյան գործընկերությունը» ենթադրում է նաև սերտ տնտեսական գործակցություն Արևելյան Եվրոպայի երկրների ու Եվրամիության միջև, ՄՄ-ն ենթադրում է առավել սերտ կապեր Ռուսաստանի ու ԱՊՀ մի շարք երկրների հետ: Ուկրաինայի իշխանությունների համաձայնագիրը չստորագրելու որոշումը տառացիորեն ստորագրման օրվա նախօրեին այդ երկրում քաղաքական ճգնաժամի պատճառ դարձավ:

Մինչդեռ, ինչպես հայտարարել է վերլուծաբան, ՌԴ Պետական հումանիտար համալսարանի դոցենտ Սերգեյ Մարկեդոնովը publicdialogues.info կայքում «Ռեգիոն» հետազոտական կենտրոնի կազմակերպած բանավեճի ժամանակ, «Արևելյան գործընկերությունը», անկախ իրականացման դժվարություններից, անկախ Ռուսաստանից հնչող քննադատական գնահատականներից, դեռ վաղ է չկայացած համարել:

«Պատճառները մի քանիսն են: Առաջինը՝ ԵՄ պետությունները շահագրգռված են շարունակելու գործակցությունը հետխորհրդային երկրների հետ: Վիլնյուսում կայացած 13 երկրի ղեկավարների գագաթնաժողովից հետո Եվրամիությունը նախապատրաստեց այսպես կոչված Եվրոպական փաթեթը, որը հաշվի է առնում հետվիլնյուսյան իրողությունները:

Պայմանականորեն ասած, այդ փաթեթը կարելի է բնորոշել «Վիլնյուսից մինչև Ռիգա» կարգախոսով: Ինչպես հայտնի է, 2015-ին Ռիգայում կկայանա ԱԳ երկրների կառավարությունների ղեկավարների հանդիպումը:

Կստացվի ինչ-որ բան, թե՝ ոչ, դեռ ոչ ոք 100-տոկոսանոց երաշխիք տալ չի կարող: Սակայն մի բան հստակ է. ԵՄ-ն շահագրգռված է կայուն հարևանության մեջ և փորձում է կառուցել քաղաքականությունն այդ ուղղությամբ իր պատկերացումների համաձայն»,- ասել է Մարկեդոնովը՝ հավելելով, որ ԵՄ հանդեպ հետաքրքրություն կա նաև «Արևելյան գործընկերության» անդամների կողմից, ճիշտ է տարբեր չափի:

Ըստ Մարկեդոնովի, որոշ երկրներ բարձր սպասելիքներ ունեն, մյուսները ղեկավարվում են շահով ու պրագմատիկ մոտեցումներով: «Սակայն, առաջնայինը բուն հետաքրքրությունն է»,- ասել է Մարկեդոնովը:

Ինչպես նշել է փորձագետը, ԵՄ հետ գործակցությունն ու ինտեգրումը Եվրոպայի հետ պահանջարկ ունեն, սակայն այդ մոտեցումը ոչ բոլորն են կիսում, կան լուրջ հակասություններ, հատկապես նույնականության ու տարածաշրջանային տարբերությունների հարցում, չկարգավորված հակամարտությունների դեպքում:

«Բնականաբար, այդ հակասությունները չեն վերանա, հետևաբար, Ռուսաստանի ու ԵՄ երկխոսությունը հետխորհրդային տարածքի ճակատագրի շուրջ ոչ թե ուղղակի ցանկալի է, այլ անխուսափելի»,- ասել է Մարկեդոնովը՝ հավելելով, որ հարցը միայն այն է, թե երբ դա կգիտակցեն երկու կողմերը և ինչ ձևաչափ կընտրեն երկխոսության համար:

Սեպտեմբերի 3-ին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հանդիպման ավարտին Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտարարեց Մաքսային միությանը միանալու և հետագայում Եվրասիական միության ձևավորմանը մասնակցելու Հայաստանի մտադրության մասին: Հայաստանի այս որոշումը քննադատության ենթարկվեց եվրոպական կառույցների ու փորձագիտական շրջանակների կողմից, որոնք հայտարարեցին, որ Հայաստանը գործնականում խզեց բանակցությունները Եվրոպայի հետ, ինչն անհնար է դարձնում ԵՄ հետ Ասոցացման համաձայնագրի նախաստորագրումը:

Հոկտեմբերի 24-ին Մաքսային միությանը և Միասնական տնտեսական գոտուն Հայաստանի միանալու որոշման նախագիծը հաստատվել է Մինսկում Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նիստին, որին մասնակցել է նաև Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը: Նիստին ներկա են եղել նաև Ղրղզստանի, Տաջիկստանի և Ուկրաինայի նախագահները: Դեկտեմբերի 24-ին Մոսկվայի գագաթաժողովում Բելառուսի, Ղազախստանի, Ռուսաստանի ու Հայաստանի նախագահների հաստատված «ճանապարհային քարտեզով» նախատեսվում է, որ արդեն մայիսին պետք է պայմանագիր ունենանք ՄՄ-ին Հայաստանի անդամակցության վերաբերյալ հավելվածներով: Այս խնդիրը դրված է 22 աշխատանքային խմբի առջև, որոնք կազմված են երկրի լավագույն մասնագետներից ու փորձագետներից»,-ասել է վարչապետը հունվարի 23-ի կառավարության նիստում: Նա նշել է, որ «ՄՄ գործընկերները բարձր են գնահատել մեր փորձագետների թիմի աշխատանքը»:

Հղումներ թեմայով.
«Արևելյան գործընկերություն»

«Արևելյան գործընկերություն» ծրագիրը ներկայացվել է Լեհաստանի ԱԳՆ-ի կողմից Շվեդիայի մասնակցությամբ 2008 թ-ի մայիսի 26-ին Արտաքին հարաբերությունների խորհրդին: 2009 թ-ի մայիսի 7-ին Պրահայում (այն ժամանակ Պրահան նախագահում էր ԵՄ-ում) «Արևելյան համագործակցություն» ծրագրի շրջանակներում տեղի ունեցավ հիմնադիր հանդիպում: Այդ նախագծի գլխավոր նպատակը ԵՄ-ի մերձեցումն է նախկին ԽՍՀՄ երկրների` Հայաստանի, Մոլդովայի, Բելառուսի, Ուկրաինայի, Ադրբեջանի, Վրաստանի հետ:

Մաքսային միություն

Մաքսային միությունն իր աշխատանքը սկսել է 2010 թվականին: Սկզբում միությանն անդամկցում էին Ռուսաստանը, Բելառուսն ու Ղազախստանը: Հետագայում միությանն անդամակցելու մտադրության մասին հայտարարեցին նաև Ղրղզստանն ու Տաջիկստանը:

2013-ի սեպտեմբերի 3-ին Մոսկվայում Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հանդիպման ավարտին Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտարարել է Մաքսային միությանը միանալու և հետագայում ԵվրաԱզԷՍ-ի ձևավորմանը մասնակցելու ՀՀ ցանկության մասին: Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հավանություն է տվել նախաձեռնությանը՝ պատրաստակամություն հայտնելով աջակցել այդ գործընթացին: Պուտինը հավելել է, որ ՌԵՈւ-ն կարող է մոտ 15 մլրդ ռուբլի ներդնել Հայաստանի երկաթուղային ցանցի զարգացման մեջ:

Պաշտոնական ձևակերպման համաձայն, Մաքսային միությունը Բելառուսի, Ղազախստանի ու Ռուսաստանի առևտրատնտեսական ինտեգրման ձև է․ այն միասնական մաքսային տարածք է նախատեսում, որի սահմաններում փոխադարձ առևտրի դեպքում մաքսային տուրքեր ու տնտեսական բնույթի սահմանափակումներ չեն կիրառվում, բացառությամբ միայն հատուկ պաշտպանիչ, հակադեմպինգային ու հատուցման միջոցների: Ընդ որում մասնակից երկրներն օգտվում են միասնական մաքսային սակագնից և առևտրի կանոնակարգման միասնական միջոցներից երրորդ երկրների հետ: Մաքսային միության միասնական մաքսային տարածքը կազմում են Բելառուսի, Ղազախստանի ու Ռուսաստանի տարածքները, ինչպես նաև այդ պետությունների տարածքներից դուրս գտնվող արհեստական կղզիներ, շինություններ, սարքեր ու այլ օբյեկտներ, որոնց հանդեպ ՄՄ անդամ պետությունները բացառիկ իրավատիրություն ունեն:

 Ուշագրավ
Որպես օրինակ մատնանշում են 2023–ի սեպտեմբերի 19-ին Երևանում կազմակերպված բողոքի ակցիայի իրադարձությունները
Հանդիպումը տեղի կունենա, եթե Հայաստանը ևս տա իր համաձայնությունը
Այս գերեզմանատանն են ամփոփված այնպիսի նշանավոր հայերի մարմինները, ինչպիսինք են Վիլյամ Սարոյանն ու Սողոմոն Թեհլերյանը
«Կշարունակենք այն վնասի հատուցման ուղիների քննարկումը, որը հասցնում է այդ աննախադեպ ճնշումը»,–ասել է նա
---