Մաքսային միությանը Հայաստանի միանալու մասին փաստաթուղթը պատրաստ կլինի հունիսի 1-ին

Մաքսային միությանը Հայաստանի միանալու մասին փաստաթուղթը պատրաստ կլինի հունիսի 1-ին

PanARMENIAN.Net - Եվրասիական տնտեսական միության հիմքում պետք է լինի լայնաֆորմատ Մաքսային միությունը: Միության անդամների միջև չպտեք է լինեն սահմանափակումներ ապրանքների շարժի առումով: Այդ մասին հայտարարել է Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն Եվրասիական բարձրագույն տնտեսական խորհրդի նիստում, որը տեղի ունեցավ Մինսկում ապրիլի 29-ին: Ինչպես հայտնում է ԲԵԼՏԱ-ն, նիստի օրակարգը նախատեսում էր երկու կարևոր թեմաների քննարկում. ԵՏՄ մասին պայմանագրի նախագծի մշակման ընթացքն ու Մաքսային միության Հայաստանի անդամակցության ճանապարհային քարտեզով նախատեսված մի շարք միջոցառումների իրագործումը:

Բացելով նիստը՝ Լուկաշենկոն ափսոսանքով նշեց, որ այսօր արդեն ձևավորվել է այն հարցերի շրջանակը, որոնց շուրջ կողմերի կարծիքները տարբեր են, ու այդ հարցերի ցանկը մտավախություն է առաջացնում: «Ուստի մենք հավաքվել ենք այդ հարցերին լուծում տալու համար»,-ասել է նա:

«Մեզ առաջարկում են այսօր չլուծված թողնել այն խնդիրները, որոնք պետք էր լուծել դեռ նախորդ փուլերում: Ըստ մեր համոզման, մենք պետք է կոնկրետ խնդիրներ լուծենք, որից մեկը լիարժեք Մաքսային միությունն է: Միության անդամների միջև չպետք է սահմանափակումներ լինեն ապրանքաշրջանառության առումով»,-ասել է Բելառուսի նախագահը: Ըստ նրա, ապրանքների շարժի ցանկացած սահմանափակում, առավել ևս էներգակիրների դեպքում, անցանկալի նախադեպ կառաջացնի:

Լուկաշենկոն նշել է, որ մտավախություն է առաջանում, որ այստեղ կարող են տնտեսական ու բյուջետային բնույթի բարդություններ լինել: «Բայց ինձ թվում է, այդ դեպքում Եվրասիական տնտեսական միության մասին հնարավոր կլինի խոսել 10 տարի անց, եթե մենք այսօր պատրաստ չենք»,-ասել է Բելառուսի նախագահը: Ինչ վերաբերում է օրակարգի երկրորդ կետին, ապա բելառուսական կողմը կողմ է, որպեսզի նոր անդամներն ընդունվեն փաթեթային սկզբունքով առանց հատուկ պայմանների կամ կարգավիճակների:

«Կարծում եմ, որ դա արդար կլինի, առաջին հերթին մեր երկրների դեպքում, որոնք անցել են ինտեգրման գործընթացի բոլոր փուլերով»,-ասել է Լուկաշենկոն: Իր հերթին Ղազախստանի նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաևը վստահություն է հայտնել, որ առկա տարաձայնությունները Եվրասիակն տնտեսական միության ճանապարհին հաղթահարելի են: Նա նշել է, որ կողմերը կատարել են աշխատանքի մեծ մասը, ստեղծվող միության հանդեպ հետաքրքրություն են դրսևորում այլ գործընկերներ, և հիշեցրել, որ այս տարի լրանում է եվրասիական ինտեգրման 20-ամյակը:

Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը նույնպես խոստովանել է, որ կան չլուծված հարցեր, սակայն վստահություն հայտնել, որ դրանք կարելի է լրամշակել ու փոխզիջման գալ: Նիստի ավարտին պետությունների նախագահները հանձնարարել են ավարտել ԵՏՄ մասին պայմանագրի բոլոր նրբությունների մշակումը, որպեսզի փաստաթուղթը եռյակի ստորագրմանը ներկայացվի Աստանայում մայիսի 29-ին կայանալիք գագաթաժողովում: ԵՏՄ մասին պայմանագրի նախագծում ձևակերպվել է էներգետիկ շուկայի բազային հիմքը, որով նախատեսվում է, որ 2025 թվականից ոչ ուշ կսկսեն գործել նավթի, նավթամթերքի ու գազի ընդհանուր շուկաները: Էլեկտրաէներգիայի ընդհանուր շուկան ժամկետից մի փոքր շուտ կսկի գործել, քանի որ արդեն 2 տարի է նախապատրաստական աշխատանքներ են ընթանում: 2016 թվականին նախագահները կհաստատեն շուկաներից յուրաքանչյուրի ձևավորման հայեցակարգը: 2018-ին կհաստատվի այդ շուկաների ձևավորման ծրագիրը: Մինչև 2025 թվականը նավթի, նավթամթերքի ու գազի ոլորտներում գործակցության հետ կապված հարցերը կկարգավորվեն ըստ գործող համաձայնագրերի, որ կնքվել են 2010 թվականին, և ըստ լրացուցիչ երկկողմ պայմանավորվածությունների, որոնք կստորագրվեն ու կապահովեն կողմերին բավարարող գործակցության կարգավիճակը:

Ինչ վերաբերում է ՄՄ-ին ու ԵՏՄ-ին Հայաստանի միանալու մասին պայմանագրին, ապա փաստաթուղթը պատրաստ կլինի մինչև հունիսի 1-ը և կներկայացվի Եվրասիական գերագույն տնտեսական խորհրդի նիստի քննարկմանը մայիսի 29-ին: Նախագահները հավանություն են տվել Մաքսային միությանը Հայաստանի միանալու ճանապարհային քարտեզի իրականացման ուղղությամբ մինչ օրս կատարված աշխատանքին: Մասնավորապես, 126 կետից 111-ն արդեն կատարված է, իսկ 15-ը ներառվել են ՄՄ-ին ու ԵՏՄ-ին Հայաստանի անդամակցության մասին բուն պայմանագրում:

ՀՀ նախագահը չի մասնակցել գագաթաժողովին: «Դեռ չանդամակցելով ՄՄ-ին ու ԵՏՄ-ին Հայաստանը չի մասնակցում Մինսկում ընթացող Եվրասիական գերագույն տնտեսական խորհրդի նիստին: Ըստ օրակարգի, Հայաստանի ճանապարհային քարտեզով նախատեսված միջոցառումների իրականացման ընթացքը ՄՄ անդամ երկրների նախագահներին կներկայացնի Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի ղեկավարը»,-հայտարարել էր ՀՀ ԱԳՆ մամուլի քարտուղար Տիգրան Բալայանը, հայտնում է «Ազատություն» ռադիոկայանը:

2013 թվականի սեպտեմբերի 3-ին Հայաստանը հայտարարեց Մաքսային միությանը միանալու և հետագայում ԵվրԱզԷՍ-ի կազմավորմանը մասնակցելու ցանկության մասին: Հայաստանի էկոնոմիկայի նախկին նախարար Վահրամ Ավանեսյանն ապրիլի 17-ին լրագրողների հետ հանդիպմանը հայտարարել էր, որ ապրիլի 29-ին Մինսկում կայանալիք Եվրասիական բարձրագույն տնտեսական խորհրդի նիստին Հայաստանը ստորագրելու է Մաքսային միությանն անդամակցելու փաստաթուղթը: Նա նաև նշել էր, որ դեռևս ավարտված չեն բացառությունների վերաբերյալ բանակցությունները: Սակայն ապրիլի 18-ին նա հերքեց իր իսկ կողմից մեկ օր առաջ արված հայտարարությունը:

Հայաստանի էկոնոմիկայի փոխնախարար Կարինե Մինասյանն իր հերթին հայտնել էր, որ ներկա պահին ընթանում են Հայաստանի` ՄՄ–ին և Եվրասիական տնտեսական միությանը միանալու բանակցությունները. «Գործընթացը շատ արագ է շարժվում, և մենք նաև շատ օպերատիվ բանակցում ենք այն մասին, որ անհրաժեշտության դեպքում միանգամից միանանք Եվրասիական տնտեսական միությանը»։

Հայաստանի նախկին վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը մարտի 24-ին Ծաղկաձորում միջազգային գիտաժողովում հայտարարեց, որ Հայաստանը կատարել է Մաքսային միությանը միանալու «Ճանապարհային քարտեզով» նախատեսված գործողությունների մեծ մասը և սպասվում է, որ մայիսին արդեն կստորագրվի ՄՄ-ին ու Միասնական տնտեսական գոտուն միանալու պայմանագիրը։ Նախկին վարչապետի խոսքով՝ հունիսին չորս երկրների (Ռուսաստանի, Ղազախստանի, Բելառուսի և Հայաստանի) խորհրդարանները պետք է հաստատեն այդ փաստաթուղթը, և 2015-ի հունվարի 1-ից Հայաստանը կդառնա Մաքսային միության անդամ:

Մարտի 5-ին, բացելով Եվրասիական տնտեսական գերագույն խորհրդի նիստը պետությունների ղեկավարների մակարդակով, ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարել էր, որ Ռուսաստանը, Բելառուսն ու Ղազախստանը պատրաստ են ձեռնամուխ լինել ԵՏՀ-ին Հայաստանի միանալու մասին պայմանագրի նախապատրաստմանը: «Հայկական կողմն ընդունել և հաջողությամբ իրականացնում է միջոցառումների ցանկը, որոնք անհրաժեշտ են Մաքսային միությանն անդամակցելու համար ու ԵՏՀ պահանջներին ու նորմերին համապատասխանելու համար»,- ասել էր Ռուսաստանի նախագահը` հավելելով, որ արդեն հնարավոր է անցնել ապագա Եվրասիական տնտեսական միությանը Հայաստանի միանալու մասին պայմանագրի նախագծի նախապատրաստմանը: Հունվարի 23-ի նիստում ՀՀ կառավարությունը հաստատեց «Ճանապարհային քարտեզով» նախանշված միջոցառումների ժամանակացույցը, որը ներառում է 20 բաժին, 262 միջոցառում, որից 150 պետք է իրականացվի մինչ ՄՄ-ին անդամակցելը:

Մաքսային միություն

Մաքսային միությունն իր աշխատանքը սկսել է 2010 թվականին: Սկզբում միությանն անդամկցում էին Ռուսաստանը, Բելառուսն ու Ղազախստանը: Հետագայում միությանն անդամակցելու մտադրության մասին հայտարարեցին նաև Ղրղզստանն ու Տաջիկստանը:

2013-ի սեպտեմբերի 3-ին Մոսկվայում Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ հանդիպման ավարտին Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտարարել է Մաքսային միությանը միանալու և հետագայում ԵվրաԱզԷՍ-ի ձևավորմանը մասնակցելու ՀՀ ցանկության մասին: Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հավանություն է տվել նախաձեռնությանը՝ պատրաստակամություն հայտնելով աջակցել այդ գործընթացին: Պուտինը հավելել է, որ ՌԵՈւ-ն կարող է մոտ 15 մլրդ ռուբլի ներդնել Հայաստանի երկաթուղային ցանցի զարգացման մեջ:

Պաշտոնական ձևակերպման համաձայն, Մաքսային միությունը Բելառուսի, Ղազախստանի ու Ռուսաստանի առևտրատնտեսական ինտեգրման ձև է․ այն միասնական մաքսային տարածք է նախատեսում, որի սահմաններում փոխադարձ առևտրի դեպքում մաքսային տուրքեր ու տնտեսական բնույթի սահմանափակումներ չեն կիրառվում, բացառությամբ միայն հատուկ պաշտպանիչ, հակադեմպինգային ու հատուցման միջոցների: Ընդ որում մասնակից երկրներն օգտվում են միասնական մաքսային սակագնից և առևտրի կանոնակարգման միասնական միջոցներից երրորդ երկրների հետ: Մաքսային միության միասնական մաքսային տարածքը կազմում են Բելառուսի, Ղազախստանի ու Ռուսաստանի տարածքները, ինչպես նաև այդ պետությունների տարածքներից դուրս գտնվող արհեստական կղզիներ, շինություններ, սարքեր ու այլ օբյեկտներ, որոնց հանդեպ ՄՄ անդամ պետությունները բացառիկ իրավատիրություն ունեն:

 Ուշագրավ
Որպես օրինակ մատնանշում են 2023–ի սեպտեմբերի 19-ին Երևանում կազմակերպված բողոքի ակցիայի իրադարձությունները
Հանդիպումը տեղի կունենա, եթե Հայաստանը ևս տա իր համաձայնությունը
Այս գերեզմանատանն են ամփոփված այնպիսի նշանավոր հայերի մարմինները, ինչպիսինք են Վիլյամ Սարոյանն ու Սողոմոն Թեհլերյանը
---