Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակին նվիրված մեծ ցուցահանդես Փարիզում. Քաղաքապետն ապրիլին կայցելի Երևան

Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակին նվիրված մեծ ցուցահանդես Փարիզում. Քաղաքապետն ապրիլին կայցելի Երևան

PanARMENIAN.Net - Փարիզի քաղաքային խորհուրդը միաձայն վավերացրել է 2015-ին Փարիզում Հայոց ցեղասպանության 100-ամյա տարելիցին նվիրված հիշատակի, տեղեկատվական և ժխտողականության դեմ ուղղված միջոցառումներ իրականացնելու մասին քաղաքապետարանի ուղերձը:

Հայաստանի Հանրապետության և Փարիզի քաղաքապետարանի, ինչպես նաև ֆրանսահայ կազմակերպությունների համակարգող խորհրդի «2015 հանձնախմբի» համատեղ աշխատանքով ձեռք բերված համաձայնություններն արտացոլող ուղերձը քաղաքային խորհրդի քննարկմանն են ներկայացրել քաղաքապետի` հիշատակության և միջազգային կապերի գծով տեղակալները:

Ինչպես Nouvelles d՛Armenie պարբերականին հղումով գրում է Asbarez-ը,ուղերձում ասվում է.

«Հաշվի առնելով 2001թ-ի հունվարի 29-ին Ֆրանսիայի կողմից 1915-ի Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը, հաշվի առնելով, որ պատմական փաստերին հակառակ 20-րդ դարի առաջին Ցեղասպանության ժխտողականությունը շարունակվում է, որը վիրավորանք է Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին և նրանց սերունդներին, հաշվի առնելով Փարիզի հայ համայնքի ներդրումը քաղաքի զարգացման, մշակույթի և հանրահռչակման գործում, Փարիզը պետք է նշի Հայոց ցեղասպանության 100-ամյա տարելիցը՝ Ցեղասպանության իրողության տարածման, ճանաչման, գիտակցման ու ժխտողականության դեմ պայքարին ուղղված միջոցառումներով:

Փարիզի քաղաքապետարանի ցուցասրահում 2015-ի առաջին կեսին Հայոց ցեղասպանությանը նվիրված մեծ ցուցահանդես կկայանա, որի առթիվ Փարիզ պետք է տեղափոխվեն Երևանի Ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի հավաքածուները:

Ազգային կրթության գերատեսչութեան հետ գործակցությամբ պետք է կազմակերպվենն ուսումնադաստիարակչական աշխատանքներ՝ Փարիզի հանրակրթական հաստատություններում, Հայկական Ցեղասպանության, Ցեղասպանությունից մազապուրծ փրկված հայ համայնքի պատմության մասին, որպեսզի խրախուսվի Փարիզի և հյատկապես 9-րդ թաղամասի պատմության անբաժանելի մասի նկատմամբ հետաքրքրությունը:

Հայաստանի Հանրապետությունում կազմակերպվելիք հիշատակի միջոցառումների առթիվ Փարիզի քաղաքապետ Անն Իդալգոնևս պետք է Երևան այցելի 2015-ին»:

2014-ի փետրվարին այն ժամանակ դեռևս Փարիզի քաղաքապետի թեկնածու Անն Իդալգոն հայտարարել էր, որ Թուրքիան կարող է անդամակցել ԵՄ-ին միայն ճանաչելով Հայոց ցեղասպանությունը: Ըստ նրա, իր համար Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը նախապայման է Եվրամիությանը Թուրքիայի անդամակցության համար: Ճանաչելով Հայոց ցեղասպանությունը՝ Թուրքիան ավելի ուժեղ կդառնա, ասել է նա:

Անն Իդալգոն հայտարարել է նաև, որ կողմ է Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող օրենքի ընդունմանը: «Ֆրանսիայի նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը խոստացել է ընդունել օրենք, որին Սահմանադրական դատարանը հավանություն կտա»,-ասել է Փարիզի քաղաքապետի թեկնածուն՝ հավելելով. «Ողբերգական ու դրամատիկ պատմության ժխտումը թույլ չի տալիս նորը կառուցել»:

Նա նշել էր նաև, որ իր ընտրվելու դեպքում ապրիլի 24-ի ամենամյա հիշատակի միջոցառումները, որոնց 2001 թվականից ի վեր մասնակցում է նաև ինքը Իդալգոն, տևական բնույթ կստանան: Իսկ 2015 թվականին Փարիզի քաղաքապետարանն, իր հերթին, ֆինանսական աջակցություն կցուցաբերի Հայոց ցեղասպանության զոհերի 100-ամյա տարելիցին նվիրված միջոցառումների անցկացմանը:

Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը:

 Ուշագրավ
Որպես օրինակ մատնանշում են 2023–ի սեպտեմբերի 19-ին Երևանում կազմակերպված բողոքի ակցիայի իրադարձությունները
Հանդիպումը տեղի կունենա, եթե Հայաստանը ևս տա իր համաձայնությունը
Այս գերեզմանատանն են ամփոփված այնպիսի նշանավոր հայերի մարմինները, ինչպիսինք են Վիլյամ Սարոյանն ու Սողոմոն Թեհլերյանը
---