Տարածքների հանձնում և խաղաղապահների տեղակայում. Ուորլիքը՝ ԼՂ կարգավորման մասին

Տարածքների հանձնում և խաղաղապահների տեղակայում. Ուորլիքը՝ ԼՂ կարգավորման մասին

PanARMENIAN.Net - Նախկին ԼՂԻՄ-ին հարակից ազատագրված տարածքները պետք է վերադարձվեն Ադրբեջանին՝ համապարփակ կարգավորման շրջանակներում։ «Վեդոմոստի» թերթին տված հարցազրույցում նման հայտարարություն է արել Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքը:

«Հարակից տարածքները պետք է վերադարձվեն, սակայն կան հակամարտության կարգավորման նաև այլ գործոններ…ուստի մենք միշտ խոսում ենք համապարփակ կարգավորման մասին. չի կարելի վերցնել միայն մեկ ասպեկտն ու պնդել, որ դա է կարգավորման հիմքը։ Խաղաղ կարգավորումը պետք է դիտարկել իր ամբողջ ծավալով»,- ասել է նա:

Անդրադառնալով անվտանգության խնդիրներին, որոնք կառաջանան վերոնշյալ տարածքները հանձնելու դեպքում` Ուորլիքն ասել է, որ կարգավորման տարրերից պետք է լինեն անվտանգության երաշխիքները, որոնք ներառում են միջազգային խաղաղապահ ուժերի տեղակայում: «Եթե և երբ տարածքները վերադարձվեն, անհրաժեշտ կլինի այնտեղ միջազգային խաղաղապահ ուժեր տեղակայել` ապահովելու համար Լեռնային Ղարաբաղի անվտանգությունը»,-ասել է նա:

Անդրադառնալով Ադրբեջանի կողմից զենքի մեծ խմբաքանակների գնման փաստին Ռուսաստանից և Իսրայելից` Ուորլիքը հայտարարել է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը իրավունք ունեն ապահովելու իրենց անվտանգությունը: «Սակայն միևնույն ժամանակ սպառազինումը մտահոգում է, հատկապես շփման գծի երկայնքով, ինչպես նաև ադրբեջանա-հայկական սահմանին: Հարցը միայն զենքի քանակը չէ, այլ նաև դրա տեսակները…սխալվելու վտանգը` ահա ինչն է մտահոգիչ: Մենք զբաղվում ենք այդ հարցով: Եթե նախկինում հրադադարի ռեժիմը խախտվում էր դիպուկահարների և հրաձգային զենքի միջոցով, ապա այժմ ավելի խոշոր տրամաչափի զենք է օգտագործվում: Դա մեզ մտահագում է: Մեզ մտահոգում է նաև ռազմական բալանսի հարցը: Նախկինի պես բախումներ են լինում երկու կողմերի միջև»:

«Մենք չենք ցանկանում, որ ռազմական հզորության հարաբերակցությունը խթանի կողմերից մեկին օգտվել իր որոշ առավելությունից: Այդ իսկ պատճառով Հայաստանը պետք է մասնակցի կարգավորման գործընթացին, որպեսզի գնալով լարվող իրավիճակը հսկողության տակ լինի»,-ասել է նա:

Խոսելով Լեռնային Ղարաբաղին հարակից ազատագրված տարածքները հանձնելու և խաղաղապահների տեղակայման անհրաժեշտության մասին` Ջեյմս Ուորլիքը փաստորեն մասնակիորեն հրապարակեց հակամարտության կարգավորման կետերից մի քանիսը, որոնց նա անդրադարձել էր դեռ 2014-ին «Քարնեգի» հիմնադրամում ելույթի ժամանակ: Բացի վերոնշյալներից, ենթադրվում է նաև ժամանակավոր կարգավիճակ Լեռնային Ղարաբաղի համար, հետագա կարգավիճակի որոշում ժողովրդի կամարտահայտման միջոցով, միջանցքի պահպանում Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի միջև, փախստականների վերադարձ: ՀՀ ԱԳՆ-ն, մեկնաբանելով Ուորլիքի հայտարարությունը, հայտարարել է, որ ընդհանուր առմամբ այն արտացոլում է համանախագահների առաջարկները կարգավորման վերաբերյալ:

Ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտությունը

Ղարաբաղա-ադրբեջանական հակամարտությունը սկսվեց 1988 թվականին: Ի պատասխան Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի (ԼՂԻՄ) բնակչության 80% կազմող հայերի խաղաղ պահանջներին, Ադրբեջանը ագրեսիա ծավալեց խաղաղ բնակչության դեմ: 1991-1994թթ. ազգային-ազատագրական պատերազմի արդյունքում հռչակվեց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը: ԼՂՀ պաշտպանության բանակը նաեւ ԼՂՀ շուրջ անվտանգության գոտի ստեղծեց, որը 7 շրջաններ է ներառում: 1994թ. մայիսի 11-ին հրադադարի մասին համաձայնություն ձեռք բերվեց (Բիշկեկյան արձանագրություն): Ներկայումս հակամարտության կարգավորմամբ զբաղվում են ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները` Ֆրանսիան, ԱՄՆ-ն եւ Ռուսաստանը:

 Ուշագրավ
Որպես օրինակ մատնանշում են 2023–ի սեպտեմբերի 19-ին Երևանում կազմակերպված բողոքի ակցիայի իրադարձությունները
Հանդիպումը տեղի կունենա, եթե Հայաստանը ևս տա իր համաձայնությունը
Այս գերեզմանատանն են ամփոփված այնպիսի նշանավոր հայերի մարմինները, ինչպիսինք են Վիլյամ Սարոյանն ու Սողոմոն Թեհլերյանը
«Կշարունակենք այն վնասի հատուցման ուղիների քննարկումը, որը հասցնում է այդ աննախադեպ ճնշումը»,–ասել է նա
---