4  25.03.14 - «Գելափ ինթերնեյշնալ ասոցիացիա»-ի հայաստանյան գրասենյակի ներկայացուցիչներ Արամ Նավասարդյանի և Գայանե Դաջունցի մամուլի ասուլիսը

Gallup. Երևանցիների 88,7%-ը դեմ է պարտադիր կուտակայինին, 60%-ը՝ տեղեկացված էլ չէ

Gallup. Երևանցիների 88,7%-ը դեմ է պարտադիր կուտակայինին, 60%-ը՝ տեղեկացված էլ չէ

PanARMENIAN.Net - Փետրվարի 13-ից՝ 28-ը Երևանում 1066 մարդկանց շրջանում պարտադիր կուտակայինի վերաբերյալ «Գելափ ինթերնեյշնլ ասոցիացիա» (Gallup International Association) միջազգային կազմակերպության հայաստանյան գրասենյակը հարցում է անցկացրել։ Ըստ արդյունքների, հարցման մասնակիցների 93%-ը լսել է համակարգի մասին, 7%-ը՝ ոչ։ Հետազոտական բաժնի ղեկավար Գայանե Դաջունցի խոսքով, երբ փորձել են հասկանալ, թե որքանով է բնակչությունը տեղեկացված ներդրված համակարգի մասին, մտահոգիչ ցուցանիշ է արձանագրվել։ Հարցվածների մոտ 60%–ը նշել է, որ տեղեկացված չեն կամ քիչ են տեղեկացված։

Չնայած դրան, պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի դեմ արտահայտվել է հարցվածների 88,7%–ը։ Ի դեպ, նրանցից 34,3%-ը դեմ է, քանի որ կարծում են, որ կուտակած գումարները հետ ստանալու երաշխիք չկա․ 32,9%-ը չի վստահում Կառավարությանը, 27,3%-ը կարծում է, որ աշխատավարձից 5%-ի պահումը բավական մեծ գումար է, 18,8%-ը չի վստահում ֆոնդերին, 18%-ը՝ կուտակային կենսաթոշակային համակարգին, 18,4%-ը դեմ է համակարգի պարտադիր լինելուն, իսկ 5,5%-ը դեմ է, որովհետև կուտակված գումարներն ուղարկվելու են արտերկիր, գրում է Tert.am-ը։

Գայանե Դաջունցը նաև նշել է, որ օրենքին կողմ արտահայտվողների 46,2%-ը նշել են, որ կողմն են համակարգին, որովհետև պետությունն իր ներդրումն է ունենալու իր քաղաքացիների բարեկեցիկ ապագայի գործում, 44,6%-ը՝ նշել է, որ հետագայում այս օրենքի շնորհիվ իրենք բարձր թոշակներ կստան, իսկ 21,2%-ի կարծիքով համակարգը զարգացած երկրներում ընդունված համակարգ է, գրում է Panorama.am-ը:

Հայաստանյան գրասենյակի ղեկավար Արամ Նավասարդյանն ասել է, թե հարցումն անցկացվել է առանց պատվիրատուի։

«Այս ցուցանիշներն ապացուցում են, որ հասարակությունը պատշաճ կերպով և բավարար չափով տեղեկացված չէ կիրառվող համակարգի մասին»,- ընդգծել է նա։

Ըստ Նավասարդյանի, հակառակ իրենց սպասումների, որ մինչև 40 տարեկանների շրջանում պետք է ավելի քիչ դեմ արտահայտվեն օրենքին, քանի որ այն նրանց չի վերաբերում, պատկերը բոլորովին այլ է եղել. 40 տարեկանից բարձր տարիքային խմբում դեմ արտահայտվողներն ավելի շատ էին։

Իմիջիայլոց, ըստ հետազոտության արդյունքների, հարցվածների 85%-ը չի մասնակցում «Դ!ԵՄ ԵՄ» նախաձեռնության կազմակերպած ակցիաներին։

Այսօր՝ մարտի 25-ին, խորհրդարանում կուտակային կենսաթոշակային համակարգի թերություններին ու խնդիրներին է անդրադարձել նաև ֆինանսների նախարար Դավիթ Սարգսյանը: Պատասխանելով համակարգի ներդրման մեջ կառավարությանն ուղղված մեղադրանքների համար պատասխանատվության մասին հարցին նախարարը նշել է, կառավարությունն իր առջև դրված խնդիրները լիարժեք կարողանում է լուծել, բայց միևնույն ժամանակ ընդունում է՝ ոչ միայն նա, այլև Կառավարությունը, որ կան բազմաթիվ խնդիրներ, որոնց լուծումը դեռևս չի հաջողվել գտնել։

Հարցին, թե արդյոք հասարակությունն այսօր պատրաստ էր նման օրենքի, նախարարը պատասխանել է․ «Եթե մեր հասարակությունը լիարժեք պատրաստ լիներ, չէինք ունենա այն, ինչ ունենք, և օրենքը Սահմանադրական դատարանում չէր վիճարկվի, բայց նաև պետք է ձգտենք իրականացնել ամեն ինչ, որպեսզի կարողանանք մարդկանց հասցնել, թե ինչ ենք ուզում անել, եւ ինչքանով է այն, ինչ ուզում ենք անել, ճիշտ»։

Դավիթ Սարգսյանի վստահեցմամբ, այս օրենքի մշակման ուղղությամբ վերջին երեք տարիներին ծախսվել են այնքան ռեսուրսներ, որքան չի ծախսվել որևէ այլ օրենքի վրա, փոխանցում է «ԳԱԼԱ»-ն։ Իսկ թե ինչու նման իրավիճակ ստեղծվեց, որպես պատճառ նախարարը նշել է․ «Որովհետև այն արդեն չի գտնվում մասնագիտական քննարկումների դաշտում, հարցը տեղափոխվել է քաղաքական դաշտ»։

Նախօրեին ԱԺ-ում անդրադառնալով պարտադիր կուտակայինին, Ազգային ժողովի նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը հայտարարել էր, որ օրենքում փոփոխություններ կլինեն, քանի որ գտնում են, որ օրենքում թերություններ կան:

«Բայց դա չի լինի ճնշման, այլ՝ քննարկումների ներքո: Եթե հասկանանք, որ օրենքի մեջ ինչ-որ տեղ բացթողումներ կան, անպայման կշտկենք»,- ասել էր խորհրդարանի նախագահը՝ հավելելով, որ այդ փոփոխությունները ճնշումների հետ կապ չունեն:

Հարցին, թե պատրաստ են օրենքից հանել պարտադիր բաղադրիչը, Աբրահամյանն արձագանքել էր․ «Պատրաստ ենք քննարկել»:

Իր հերթին մեկնաբանելով ԱԺ նախագահի խոսքերը, ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Գալուստ Սահակյանն ասել էր, թե Հովիկ Աբրահամյանը նկատի է ունեցել այն, որ այստեղ էլ, ինչպես և ցանկացած այլ օրենքում, անհարթություններ կան:

Հարցին, թե իր մատնշած «անհարթությունները» կարո՞ղ են հանգեցնել նրան, որ օրենքից հանվի «պարտադիր» բառը, Սահակյանն ասել էր. «Ո´չ: Մեզ մոտ նման խնդիր դեռ չի քննարկվել, բայց ես դրան կողմ չեմ լինի, որովհետև եթե պարտադիր բաղադրիչն օրենքիցհանեն, ապա այն կկորցնի իր նշանակությունը»։

Հղումներ թեմայով.
Պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգ

Կենսաթոշակային բարեփոխումների մեկնարկի մասին Հայաստանը հայտարարել էր դեռ 2010-ի հուլիսին: Արդեն 2011-ի հունվարի 1-ից կենսաթոշակային ռեֆորմները մեկնարկեցին կամավոր կուտակային համակարգի ներդրմամբ։

2014-ի հունվարի 1-ից Հայաստանն անցավ պարտադիր կուտակային համակարգի, որը վերաբերում է 1973-ի դեկտեմբերի 31-ից հետո ծնվածներին, որոնք աշխատում են և գրանցված են աշխատավայրում: Մինչև 500 հազար դրամ աշխատավարձ ստացողները վճարումներ կկատարեն իրենց աշխատավարձի 5%-ի չափով, ևս 5%-ն այդ աշխատողների անհատական հաշիվներին կփոխանցի պետությունը։ 500 հազար դրամից ավելի աշխատավարձ ստացողի անհատական կուտակային ֆոնդին պետությունը 25 հազար դրամից ավելի չի փոխանցի:

Պարտադիր բաղադրիչի ներդրումը մեծ աղմուկ էր առաջացրել հասարակության շրջանում, ստեղծվել էին մի շարք քաղնախաձեռնություններ, որոնք մինչև օրս էլ այդ համակարգին դեմ են արտահայտվում ու շարունակում են բողոքել: Համակարգին դեմ էին նաև խորհրդարանական ոչ իշխանական 4 ուժերը, որոնք ԱԺ-ին առաջարկել էին մեկ տարով հետաձգել համակարգի ներդրումն ու շարունակել քննարկումները, քանի որ դա շատ լուրջ փոփոխություն է, իսկ«համակարգը թերի է»: 2013-ի դեկտեմբերի 4-ին հարցով հրավիրված արտահերթին խորհրդարանը դեմ էր քվեարկել կուտակային կենսաթոշակային համակարգի պարտադիր բաղադրիչի կիրառումը մեկ տարով հետաձգելու առաջարկությանը:

Հայաստանի սահմանադրական դատարանը հունվարի 24-ի նիստում որոշել էր կասեցնել «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 76-րդ հոդվածի (այն է՝ պատասխանատվությունը պարտադիր կուտակային վճարները չկատարելու կամ ուշացմամբ կատարելու համար) և 86-րդ հոդվածի 3-րդ մասի (այն է՝ ֆոնդի և կառավարչի պարտադիր ընտրություն) գործողությունը մինչև օրենքի 5, 7, 8, 37, 38, 45, 49 և 86-րդ հոդվածների սահմանադրականության վերաբերյալ գործի դատաքննության ավարտը։

Մարտի 28-ին մեկնարկած դատական նիստի որոշումը ՍԴ-ն կայացրեց ապրիլի 2-ին՝ «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի մի քանի դրույթ ՀՀ Սահմանադրության պահանջներին հակասող ու անվավեր ճանաչելով։ 64 էջանոց համախատասխան որոշումը հրապարակել էր ՍԴ նախագահ Գագիկ Հարությունյանը։ Ըստ էության, դիմող կողմի հայցը բավարարվեց։

Դատարանը մինչև 2014-ի սեպտեմբերի 30-ն Աժ-ին և Կառավարությանը ժամանակ տվեց՝ օրենքի որոշ դրույթներ փոփոխելու համար: Մինչ այդ կատարված կենսաթոշակային բոլոր վճարումները պետք է վերանայվեն:

Ապրիլի 17-ին վարչապետը հանձնարարեց շահագրգիռ պետական մարմիններին սեղմ ժամկետում օրենքի նախագիծ պատրաստել, որով մինչև Սահմանադրական դատարանի՝ ապրիլի 2-ի որոշմամբ նախատեսված օրենսդրական փաթեթի ընդունումն Ազգային ժողովը կկասեցնի տույժերի հաշվարկը: Կառավարության առաջարկող օրենքի նախագիծն Ազգային ժողովում սկսեցին քննարկել ապրիլի 28-ին:

Արդեն մայիսի 15-ին խորհրդարանն ամբողջովին ընդունեց «Կուտակային կենսաթոշակի մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին Կառավարության օրինագիծը: Դրանով պարտադիր կուտակային վճարը հաշվարկելու և փոխանցելու պարտավորությունը կրող անձն ազատվում է մինչև օրենքն ուժի մեջ մտնելն ընկած ժամանակահատվածի համար պարտադիր կուտակային վճարը չկատարելու կամ ուշացումով կատարելու համար օրենքով նախատեսված պատասխանատվությունից: Նախագահ Սերժ Սարգսյանն օրենքը վավերացրեց մայիսի 26-ին:

Հունիսի 17-ի արտահերթում Կառավարությունը հավանություն տվեց «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու օրինագծերի փաթեթին: Դրանով նախատեսվում է 2014-ի հուլիսի 1-ից պետական հատվածի աշխատողների համար գործարկել նպատակային սոցիալական վճարի համակարգը, որը մինչև 2017-ի հուլիսի 1-ը մասնավոր հատվածի համար կլինի կամավոր։ Դրա դրույքաչափը նույնպես 5 տոկոս է: Առաջարկվում է սահմանել 500․000 դրամ աշխատավարձի շեմ, որից ավելիի դեպքում սոցվճար չի կատարվելու, այսինքն՝ առավելագույն սոցվճարը բոլորի համար լինելու է 25․000 դրամ՝ կախված աշխատավարձի չափից: Նախագիծը քննարկելու համար գործադիրը ԱԺ արտահերթ նիստ հրավիրեց։

Հունիսի 21-ին խորհրդարանն արտահերթում երեք ընթերցմամբ ընդունեց «Կուտակային կենսաթոշակային համակարգում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը, որով պարտադիր կուտակայինը դարձավ նպատակային սոցվճար։ Քվեարկությանը մասնակցեց միայն ՀՀԿ-ն։ Քվեարկությունը բոյկոտած ԱԺ ոչ իշխանական ուժերը տեղեկացրին, որ դիմելու են Սահմանադրական դատարան` վիճարկելու ստեղծված իրավիճակն ու օրենքի խախտումով տեղի ունեցած քվեարկությունը։

 Ուշագրավ
«Ամեն բնակչի կողքին 15 ոստիկան է կանգնած, անձնագրով են ներս թողնում միայն Կիրանցի բնակիչներին»,–ասել է վարչական ղեկավարը
Որոշ դեպքերում անձանց ազատությունից զրկելիս չեն ներկայացվում նրանց ազատությունից զրկելու հիմքերն ու պատճառները
---