Հոքինգից մինչև ԱզնավուրՈւմ կորցրինք 2018-ին 2018-ը բավականին բարդ տարի էր թե՛ Հայաստանի, թե՛ ողջ աշխարհի համար: Այն նաև ծանր էր տարվա ընթացքում մահացած հայտնի մարդկանց մեծ քանակի պատճառով: 2018-ի ընթացքում մարդկությունը կորցրեց լեգենդար արվեստագետների, երգիչների, սպորտսմենների և գիտնականների: 26 դեկտեմբերի 2018 PanARMENIAN.Net - Ամփոփելով 2018-ը՝ PanARMENIAN.Net -ը պատմում է այն հայտնիների մասին, որոնք հեռացան կյանքից այս տարի: Տարին դեռ նոր էր սկսվել, երբ կյանքից հեռացավ Ռուսաստանի ժողովրդական արտիստ, Մոսկվայի ակադեմիական թատրոնի առաջատար դերասան Միխայիլ Դերժավինը: Նա մահացավ հունվարի 10-ին, երկարատև ծանր հիվանդությունից հետո: Ռուսաստանի ժողովրդական արտիստ Ռոքսանա Բաբայանի ամուսինը 82 տարեկան էր: Հունվարի 25-ին կյանքի 91-րդ տարում մահացավ 20-րդ դարի լավագույն խոհարար համարվող Պոլ Բոկյուզը: Հայտնի խոհարարին ճանաչում էին ողջ աշխարհում, նրան ընդունում էին տարբեր պետությունների ղեկավարները: Պոլ Բոքյուզի պատվին «Ոսկե Բոքյուզ» է կոչվում խոհարարական աշխարհի ամենահեղինակավոր մրցանակը, որն անվանում են նաև «խոհարարական օսկար»:
Հունվարի 28-ին կյանքից հեռացավ ռուսաստանաբնակ ռեժիսոր Մարիա Սահակյանը: Նա ընդամենը 37 տարեկան էր: Սահակյանը հայտնի էր որպես «Փարոսը» և «Էնտրոպիա» ֆիլմերի ռեժիսոր: Նա 5 երեխա ուներ: Փետրվարի 13-ին մահացել է հայտնի բուլղարացի բարեգործ Դոբրե Դիմիտրով Դոբրևը կամ ուղղակի Դոբրի Պապիկը, ինչպես նրան անվանում էին համաքաղաքացիները: 103 տարեկան պապիկը հայտնի էր նրանով, որ տարիներ շարունակ գումար էր հավաքում քաղաքի փողոցներում և ուղղում էր այդ գումարը բուլղարական քրիստոնեական եկեղեցիների պահպանմանը, ինչպես նաև վճարում էր մանկատների կոմունալ վճարները: Երկարատև հիվանդությունից հետո փետրվարի 28-ին մահացավ ռեժիսոր, սցենարիստ, դերասան, ՀՀ ժողովրդական արտիստ Ալբերտ Մկրտչյանը: Փետրվարի 27-ին լրացել է ռեժիսորի 81-ամյակը: Ալբերտ Մկրտչյանը հայտնի դերասան, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Մհեր Մկրտչյանի եղբայրն է։ Մարտի 10-ին կյանքից հեռացավ հայտնի ֆրանսիացի դիզայներ Յուբեր դե Ժիվանշին: Նրա մահը վրա է հասել քնի մեջ, դիզայները 91 տարեկան էր: 1952 թվականին Ժիվանշին հիմնել է Givenchy նորաձևության տունը: Մարտի 12-ին Մոսկվայում մահացել է ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Օլեգ Տաբակովը: 82-ամյա Տաբակովին հոսպիտալացրել էին 2017 թվականի նոյեմբերին: Դերասանի մոտ արյան վարակ էր ախտորոշվել: Այն ժամանակ նրան վիրահատել էին: Տաբակովը նկարահանվել է հայտնի ֆիլմերում՝ «Պատերազմ և խաղաղություն», «Գարնան 17 ակնթարթ», «Տասներկու աթոռ», «Դ'Արտանյանն ու 3 հրացանակիրները», «Մոսկվան արցունքներին չի հավատում» և այլն:
Մարտի 14-ին 76 տարեկանում կյանքից հեռացավ հանրաճանաչ բրիտանացի ֆիզիկոս, տիեզերաբան, «Ժամանակի հակիրճ պատմությունը» գրքի հեղինակ Սթիվեն Հոքինգը: Հոքինգը տառապում էր հազվագյուտ հիվանդությամբ՝ մկանների ապաճման երկրորդային կարծրախտ, որը նրա մոտ ախտորոշվել էր 21 տարեկանում: Այս հիվանդությունը տասնամյակներ շարունակ ֆիզիկոս-թեորետիկին աստիճանաբար անդամալույծ էր դարձրել։ Դեռ 30 տարեկանից Հոքինգը, ում նաև «պարզության վարպետ» են անվանում, ամբողջովին պարալիզացված էր: Ապրիլի 14-ին ԱՄՆ-ում մահացել է հայտնի կինոռեժիսոր Միլոշ Ֆորմանը: Նա 88 տարեկան էր: «Թռիչք կկվի բնի վրայով» և «Ամադեուս» ֆիլմերի համար «Լավագույն ռեժիսոր» անվանակարգում «Օսկարի» արժանացած չեխ ռեժիսորն ու սցենարիստը մահացել է կարճատև հիվանդությունից հետո:
Ապրիլի 20-ին 28 տարեկանում կյանքից հեռացել է շվեդ աշխարհահռչակ դիջեյ Թիմ Բերլինգը, որը հանդես էր գալիս Avicii կեղծանվամբ։ Դիջեյը մահացել է Օմանի մայրաքաղաք Մասկատում: Երաժիշտն ավարտել էր կարիերան սուր պանկրեատիտի պատճառով։ Avicii-ն հեղինակել է Wake Me Up, Hey Brother ու բազմաթիվ այլ հիթեր։ Հունիսի 17-ին Երեւանում երկարատև ծանր հիվանդությունից հետո 61 տարեկան հասակում մահացել է քաղաքագետ, Արցախյան շարժման ակունքներում կանգնած Իգոր Մուրադյանը: 1986-87թթ-ին Մուրադյանն ակտիվ աշխատել է Ղարաբաղյան հարցի արծարծման ուղղությամբ: Եղել է 1987-88թթ-ի առաջին հանրահավաքների կազմակերպիչներից մեկը, «Ղարաբաղ» կոմիտեի հիմնադիրներից: Հուլիսի 2-ին մահացել է ՀՀ վաստակավոր արտիստ, հայտնի երգչուհի Նադեժդա Սարգսյանը: 64 տարեկան երգչուհուն մահվան պատճառը երկարատև ծանր հիվանդությունն էր: Սարգսյանը տարիներ շարունակ պայքարում էր քաղցկեղի դեմ ու վերջին շրջանում հայտարարում էր, որ իրեն հաջողվել է հաղթահարել հիվանդությունը։ Նադեժդա Սարգսյանը քանդակագործ Դավիթ Բեջանյանի կինն է, երգչուհի Էմմիի մայրը։ Հուլիսի 13-ին 72 տարեկան հասակում կյանքից հեռացավ նկարչուհի, ազգագրագետ, Լուսիկ Ագուլեցի-Սամվելյանը: Ագուլեցու կտավները գտնվում են Հայաստանի և արտերկրի թանգարաններում, մասնավոր հավաքածուներում։ Օգոստոսի 4-ին կյանքից հեռացել է ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս, ՌԴ Գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան անդամ, հայկական մեխանիկայի դպրոցի հիմնադիրներից, պետական եւ հասարակական գործիչ Սերգեյ Համբարձումյանը: Նա 97 տարեկան էր։ Համբարձումյանը մի շարք միջազգային ակադեմիաների անդամ էր, գիտության ոլորտում կատարած ահռելի աշխատանքի համար նաև մի շարք մեդալների էր արժանացել։
Օգոստոսի 16-ին կյանքից հեռացավ սուլի թագուհի Արետա Ֆրանկլինը: 76 տարեկան երգչուհին տառապում էր ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղից։ Արետա Ֆրանկլինը վերջին անգամ բեմ էր բարձրացել 2017 թվականի նոյեմբերին։ Երկու օր անց՝ օգոստոսի 18-ին մահացել է ՄԱԿ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար, Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Քոֆի Անանը: Անանը զբաղեցրել է ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի պաշտոնը 1997-2006 թվականներին։ Նա 2001 թվականին արժանացել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի։ Օգոստոսի 26-ին մահացել է «Արարատ 73-ի» լեգենդար դարպասապահ Ալյոշա Աբրահամյանը: Նա 73 տարեկան էր: Աբրահամյանը 1966-1978 թվականներին Երևանի «Արարատի» կազմում հանդես է եկել ԽՍՀՄ առաջնության բարձրագույն խմբում, անցկացրել 276 խաղ։
Օգոստոսի 30-ին 80 տարեկան հասակում կյանքից հեռացավ ԽՍՀՄ և ռուսական էստրադայի հայտնի երգիչ Իոսիֆ Կոբզոնը: 80 տարեկան հասակում: Կոբզոնի մոտ առողջական խնդիրներ առաջ եկան ավելի քան 10 տարի առաջ: 2005-ին նրա մոտ քաղցկեղ է հայտնաբերվել, որից հետո նա մի քանի անգամ վիրահատվել է և մի քանի անգամ քիմիաթերապիայի ենթարկվել: Սեպտեմբերի 7-ին մահացել է ամերիկացի հայտնի ռեփեր Մակ Միլլերը: 26 տարեկան երաժիշտը մահացած է հայտնաբերվել Սան Ֆերնանդոյի հովտի իր տանը: Մահվան պատճառը թմրանյութերի գերդոզավորումն էր: Հոկտեմբերի 1-ին 94 տարեկան հասակում մահացել է աշխարհահռչակ ֆրանսահայ շանսոնյե Շառլ Ազնավուրը: Լեգենդար երգչի մահը վրա է հասել քնած ժամանակ և պայմանավորված է եղել բնական պատճառներով: Ազնավուրն այդ պահին Ֆրանսիայի հարավ-արևելքում գտնվող իր տանն էր:
Ազնավուրը մոտ 1000 երգի հեղինակ է (մի մասը՝ երգահան Ժորժ Կառվարենցի հեղինակցությամբ), այդ թվում՝ բազմաթիվ միջազգային հիթերի՝ «Մաման», «Բոհեմը», «Դեռ երեկ», «Երիտասարդություն», «Պետք է գիտնալ», «Նա», «Երկու կիթառ», «Ինչպես ասում են», «Հավերժական սեր», «Ավե Մարիա» և այլն։ Ցայսօր վաճառվել է Ազնավուրի մոտ 100 միլիոն ձայնապնակ։ Ամերիկյան «Թայմ» հանդեսի հարցման համաձայն Ազնավուրը ճանաչվել է «Դարի արվեստագետ»։ Արժանացել է Հայաստանի և Ֆրանսիայի բարձրագույն պետական պարգևներին, «Պատվո սեզարի» (1997)։ Հոկտեմբերի 2-ին 79 տարեկանում մահացել է ՌԴ ժողովրդական արտիստ Ռոման Կարցևը: Մինչ այդ արտիստը երեք ամիս գտնվում էր հիվանդանոցում: Կարցևի ընկեր, հայտնի արտիստ Միխայիլ Ժվանեցկու խոսքով՝ մահվան պատճառը սրտի կաթվածն էր: Կարցևը հանդես է եկել «Շան սիրտը», «Վարպետը և Մարգարիտան», «Աստծո ժպիտը կամ զուտ օդեսայական պատմություն» և այլ ֆիլմերում: Հոկտեմբերի 6-ին 85 տարեկան հասակում մահացել է աշխարհահռչակ օպերային երգչուհի Մոնսերատ Կաբալյեն: Միջազգային ճանաչումը Մոնսերատ Կաբալյեն ձեռք է բերել 1965 թվականին, երբ ելույթ է ունեցել Նյու Յորքում՝ «Կարնեգի-հոլում»՝ փոխարինելով վատառողջ Մեռլին Հորնին «Դոնիցետիի» օպերայում: 1992 թվականին հիվանդության պատճառով առաջացել են ձայնային խնդիրներ, և երգչուհին ժամանակավորապես դադարեցրել է իր ելույթները օպերայում՝ երգելով միայն համերգների ժամանակ: 2002 թվականին նա վերադարձել է օպերա:
Հոկտեմբերի 9-ին 47 տարեկանում սրտի կաթվածից մահացել է «Սասնա ծռեր» խմբավորման անդամ «Միայնակ Գայլը»՝ Արայիկ Խանդոյանը: Նա կալանավորվել էր 2016 թվականի հուլիսի 17-ին ՀՀ ոստիկանության ՊՊԾ գունդը գրավելու, պատանդ պահելու և զենք-զինամթերք օգտագործելու մեղադրանքով: Միայն 2 տարի անց դատարանը բավարարել էր պաշտպանական կողմի միջնորդությունը և փոխել Խանդոյանի խափանման միջոց կալանքը: Խանդոյանը Արցախյան պատերազմի մասնակից էր, ազատամարտիկ, պարգևատրվել է Արցախի և ՀՀ «Արիության» մեդալներով, «Մարտական ծառայության» պարգևով, «Զորավար Անդրանիկ», «Մարշալ Բաղրամյան» և այլ շքանշաններով, որոնցից հրաժարվել էր՝ ի նշան Հայաստանի նախկին իշխանությունների վարած քաղաքականության:
Հոկտեմբերի 17-ին 90 տարեկան հասակում մահացել է աշխարհահռչակ պոլսահայ լուսանկարիչ Արա Գյուլերը: Լուսանկարչի մահված պատճառ է դարձել սրտի կանգը: Գյուլերին հաճախ դիմում էին «Ստամբուլի աչք» կամ «Ստամբուլի լուսանկարիչ» մականուններով: Լեգենդար լուսանկարիչը հարյուրավոր ցուցահանդեսներ է ունեցել ամբողջ աշխարհում, հրատարակել է բազմաթիվ գրքեր: Նա լուսանկարել է Ուինսթոն Չերչիլին, Մարիա Կալլասին, Ջոն Բերգերին, Բերնարդ Ռասսելին, Սալվադոր Դալիին, Պաբլո Պիկասոյին, Ինդիրա Գանդիին, Սերգեյ Փարաջանովին և այլոց: Հոկտեմբերի 26-ին Մոսկվայում մահացել է հայտնի ռուս դերասան Նիկոլայ Կարաչենցովը: Դա տեղի է ունեցել նրա 74-րդ տարեդարձից մեկ օր առաջ: Ավելի վաղ Կարաչենցովը հոսպիտալացվել էր թոքերի բորբոքմամբ: Ըստ որոշ տեղեկությունների, պատճառը ոչ թե մրսածությունն է եղել, այլ քաղցկեղը: Նիկոլայ Կարաչենցովը նկարահանվել է մոտ 100 կինոնկարներում:
Նոյեմբերի 1-ին կյանքի 63-րդ տարում մահացել է ծանրորդ, Վրաստանում Հայաստանի նախկին դեսպան Յուրի Վարդանյանը։ Յուրի Վարդանյանն աշխարհի 7-ակի ու Եվրոպայի հնգակի և Մոսկվայի օլիմպիական խաղերի չեմպիոն էր։ Վրաստանում ՀՀ դեսպանի պաշտոնը Վարդանյանը զբաղեցրել էր 2014-2017 թվականներին։ Նոյեմբերի 12-ին մահացել է ամերիկացի գրող Սթեն Լին, որը Սարդ մարդու, Հալքի և Իքս մարդկանց մասին հայտնի կոմիքսների հեղինակն է: 96-ամյա գրողը մահացել է Լոս Անջելեսի բուժկենտրոնում: Լին մի քանի տարի տառապում էր լուրջ հիվանդություններով, այդ թվում թոքաբորբ ուներ և տեսողության հետ կապված խնդիրներ: Նոյեմբերի 26-ին 77 տարեկանում մահացել է հայտնի իտալացի ռեժիսոր Բերնարդո Բերտոլուչին: Բերտոլուչին նաև դրամատուրգ էր, սցենարիստ, պրոդյուսեր և բանաստեղծ: 1960-ական թվականներին նա համարվում էր Ժան Լյուկ Գոդարի և Պիեռ Պաոլո Պազոլինիի հետևորդը: 1972-ին Բերտոլուչին ստեղծել է «Վերջին տանգոն Փարիզում» մեծ աղմուկ հանած կինոնկարը, որտեղ նկարահանվել էին Մառլոն Բրանդոն և Մարիա Շնայդերը: Նոյեմբերի 28-ին 78 տարեկանում մահացել է հայտնի լուսանկարիչ Մարտին Շահբազյանը: 2001-ից 2010-ը թթ. նա եղել է ՀՀ նախագահների անձնական լուսանկարիչը: Շահբազյանը բազմիցս մասնակցել է միջազգային, միութենական ու հանրապետական ցուցահանդեսների, երեք անգամ ճանաչվել է ՏԱՍՍ-ի լավագույն լուսանկարիչ: Շահբազյանի՝ 1988-ի Սպիտակի երկրաշարժի զոհերին նվիրված լուսանկարը Reuters գործակալության կողմից արժանացել է «Տարվա լավագույն լուսանկար» մրցանակին:
Նոյեմբերի 30-ին 94 տարեկանում մահացել է ԱՄՆ-ի 41-րդ նախագահ Ջորջ Բուշ ավագը: Նա ԱՄՆ նախագահի պաշտոնը զբաղեցրել է 1989 թվականից մինչև 1993 թվականը, 1981-1989 թվականներին եղել է ԱՄՆ փոխնախագահ: Բուշ ավագը Երկրորդ աշխարհամարտին մասնակցած վերջին ԱՄՆ նախագահն էր: Նրա որդին ԱՄՆ 43-րդ նախագահ Ջորջ Բուշ կրտսերն է։ Իսկ դեկտեմբերի 3-ին Մոսկվայում 81 տարեկանում մահացել է անվանի ռուս գրող, Երևանի պատվավոր քաղաքացի, «Հայաստանի դասերը. Ուղեգրություն» հայտնի գրքի հեղինակ Անդրեյ Բիտովը: Բիտովը ԽՍՀՄ գրողներից առաջինն էր, ով բացահայտ խոսեց Հայոց ցեղասպանության մասին և դատապարտեց այն: Յուլիաննա Լալաբեկովա / PanARMENIAN.Net Ամենաընթերցվողը բաժնում Ինչ է իրենից ներկայացնելու Սաուդյան Արաբիայում կառուցվելիք աշխարհի խոշորագույն շինությունը Վերջին ամսվա զարգացումները Իրադարձություններ, որոնք զարգացել են 1 ամսից էլ քիչ ժամանակում Ինչպես անցավ Eurosatory 2022-ը Բաժնի այլ նյութերը Ալիևը փորձում է ԵՄ-ին համոզել, թե «Զանգեզուրի միջանցք» կոչվածը պետք է Եվրոպային Ամենազգայուն՝ գազի գործոնով Բայրաքթարից պակաս աղմկահարույց, բայց ավելի փորձառու Իրանական ԱԹՍ-ների չբացահայտված պոտենցիալը Հին վիրուսի նոր բռնկումը Ինչ է հայտնի կապիկի ծաղկի դեպքերի աճի մասին | Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում Team-ի 4G ինտերնետը հնարավորություն կտա մետրոյի ուղևորներին անխափան օգտվել հավելվածներից, դիտել տեսանյութե Կիրանցի ղեկավար. Փաշինյանն ասել է՝ Ադրբեջանի վերահսկողության տակ գտնվող մեր հողերը վերադարձնելու ենք Տավուշի 4 գյուղ հանձնելու Ադրբեջանի պահանջի վերաբերյալ Կիրանցի գյուղապետն ասել է, որ դրանք ադրբեջանական գյուղեր են Բայրամովը Բոնոյին է ներկայացրել Բաքվի «ակնկալիքները ՀՀ հետ խաղաղ գործընթացից» Նրանք քննարկել են տարածաշրջանում տիրող իրավիճակը Փաշինյան․ ՀՀ այն ուրվագիծը, որ ցույց եմ տվել ասուլիսին, ցուցադրել եմ նաև Տավուշում «Հարցեր կային, որ տեղում դրանց սրությունը, այսպես ասած, ավելի էմոցիոնալ ու ավելի գործնական զգացի»,-ասել է նա |