Թուրքիայի հերթական հիստերիան. Շվեդիայում Ցեղասպանության մասին ֆիլմ է ցուցադրվելու

Թուրքիայի հերթական հիստերիան. Շվեդիայում Ցեղասպանության մասին ֆիլմ է ցուցադրվելու

PanARMENIAN.Net - Ստոկհոլմում Թուրքիայի դեսպանատունը դիմել է շվեդական TV4 հեռուստաալիքին` խնդրելով հանել եթերից Հայոց ցեղասպանության մասին փաստագրական ֆիլմը, կոչ անելով հեռուստաալիքին «վերանայել» որոշումը, քանի որ ֆիլմը «չի համապատասխանում անաչառության սկզբունքին»:

«Seyfo 1915 ` Ասորիների ցեղասպանություն» փաստագրական ֆիլմի ցուցադրությունից առաջ TV4-ը հայտնեց թուրքական դեսպանատան մամուլի ծառայության աշխատակից Արիֆ Գյուլենից ստացած նամակի մասին, որտեղ նա դեմ էր արտահայտվում ֆիլմում «ցեղասպանության» եզրույթին, որն օգտագործվում է 1,5 մլն հայերի սպանությունը թուրքերի կողմից նկարագրելու համար:

Նամակում, որը հետագայում հրապարակվեց TV4-ի պաշտոնական կայքում, հեռուստաալիքին խնդրում են «վերանայել ֆիլմի ցուցադրության վերաբերյալ որոշումը` հավասարակշռված մոտեցում ցուցաբերելով», ինչպես նաև զգուշացնում են, որ «միայն իրավասու միջազգային տրիբունալը կարող է որոշել արդյոք կոնկրետ իրադարձությունը ցեղասպանություն է», հայտնում է RT-ն:

Այդ նամակը կտրուկ արձագանքի արժանացավ հեռուստաալիքի կողմից, որը դատապարտեց ալիքի վրա ճնշում գործադրելու թուրք դիվանագետի փորձը և խոստացավ, որ ֆիլմը ցուցադրվելու է:

«Մենք երբեք չենք կարողանա դա ընդունել: Մենք կբողոքենք մեր հանդեպ ցանկացած ճնշում գործադրելու փորձի դեմ», ասել է ծրագրի տնօրեն Վիվեկա Հանսոնը ընկերության կայքում տեղադրված գրավոր հայտարարության մեջ:

Շվեդիայի խորհրդարանի պատգամավոր և Ձախերի կուսակցության նախագահ Յունաս Շյոսթեդը կոչ է արել Շվեդիայի կառավարությանը հակահարված տալ ԶԼՄ-ների վրա Թուրքիայի հարձակումներին:

«Անթույլատրելի է, որ Թուրքիան փորձի լռեցնել Շվեդիայի ԶԼՄ-ները: Կառավարությունը պետք է կոշտ դիրքորոշում որդեգրի նման գործողությունների հարցում»,-ասել է պատգամավորը` հավելելով, որ Ստոկհոլմը պետք է հետ կանչի Թուրքիայում իր դեսպանին, «հասկացնելու համար, որ այն, ինչ թույլատրելի է ԶԼՄ-ների հարցում Թուրքիայում, անթույլատրելի է Շվեդիայում»:

Ապրիլի 10-ին Շվեդիայի մայրաքաղաք Ստոկհոլմում անցկացված ցույցի ժամանակ Շվեդ-թուրքական ընկերակցության փոխնախագահը Բարբարոս Լեյլանին հայտարարել է. «Թուրքն արթնանում է, հայ շների վերջը կտրվի, մա՛հ հայ շներին, մա՛հ, մա՛հ»: Ավելի ուշ ընկերակցության կայքում նա ներողություն է խնդրել` ասելով, թե իրեն սխալ են հասկացել: Էթնիկ ատելություն հրահրելու մեղադրանքով՝ շվեդական իրավապաշտպան կազմակերպությունը դիմել է ոստիկանություն:

Ավելի ուշ շվեդ-թուրքական ընկերակցության փոխնախագահը հրաժարական է տվեց՝ հայերի հասցեին արած վիրավորական արտահայտության համար:

Հայոց ցեղասպանություն

Հայոց ցեղասպանությունը, որն իրագործվել է Օսմանյան կայսրությունում 1915-1923թթ., XX դարի առաջին ցեղասպանությունն էր, որի նախաձեռնողները երիտթուրքերն էին: Ցեղասպանության ժամանակ ոչնչացվեց վեց հայկական վիլայեթների բնակչությունը` մոտ 1,5 մլն հայ: Եվս կես միլիոնը սփռվեց աշխարհով մեկ` սկիզբ դնելով հայկական Սփյուռքին:

Դեռևս Ցեղասպանության իրագործման տարիներին` 1915-23թթ. տերությունները ընդունեցին հայերի կոտորածը դատապարտող բանաձևեր: ԱՄՆ-ն երեք անգամ (1916, 1919, 1920) նմանատիպ բանաձևեր է ընդունել, սակայն դա չկասեցրեց Օսմանյան կայսրության գործողությունները: 1915թ. Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանը հանդես եկան համատեղ հռչակագրով` դատապարտելով հայերի բնաջնջումը:

Աշխարհի շատ երկրներ և ազդեցիկ միջազգային կազմակերպություններ ճանաչել և դատապարտել են Հայոց ցեղասպանությունը: Պաշտոնապես առաջինը Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել և դատապարտել է Ուրուգվայը 1965թ-ին: Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ՄԱԿ-ի խտրականության կասեցման և փոքրամասնությունների պաշտպանության կանխարգելման ենթահանձնաժողովը, ՄԱԿ-ի ռազմական հանցագործությունների գծով հանձնաժողովը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: Հայերի ոչնչացումը պաշտոնապես ցեղասպանություն են ճանաչել Ֆրանսիան, Ավստրիան, Իտալիան, Գերմանիան, Բելգիան, Լյուքսեմբուրգը, Շվեդիան, Նիդերլանդները, Շվեյցարիան, Ռուսաստանը, Լեհաստանը, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, Կիպրոսի Հանրապետությունը, Լիբանանը, Ուրուգվայը, Արգենտինան, Վենեսուելան, Չիլին, Բոլիվիան, Կանադան, Վատիկանը, Բրազիլիան, Լյուքսեմբուրգը, Գերմանիան, Պարագվայը, Սիրիան և ԱՄՆ-ի 45 նահանգ:

Բելգիայում և Շվեդիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտման համար քրեական պատասխանատվություն է սահմանված (45 հազար եվրո տուգանքից մինչև 1 տարվա ազատազրկում): 2006թ. հոկտեմբերի 12-ին Ֆրանսիայի խորհրդարանն օրինագիծ ընդունեց, որի համաձայն Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կքրեականացվի, ինչպես Հոլոքոսթը:

Ժամանակակից Թուրքիան ժխտում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը և վարում է այդ փաստի ժխտման ներքին և արտաքին քաղաքականություն: Թուրքական պետության գործողությունները ներկայացվում են որպես «բռնագաղթ»` հայերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման անհրաժեշտության մասին խոսում են միայն առանձին թուրք մտավորականներ, որոնց թվում են պատմաբան Թաներ Աքչամն ու Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Օրհան Փամուկը:

 Ուշագրավ
Այս գերեզմանատանն են ամփոփված այնպիսի նշանավոր հայերի մարմինները, ինչպիսինք են Վիլյամ Սարոյանն ու Սողոմոն Թեհլերյանը
«Կշարունակենք այն վնասի հատուցման ուղիների քննարկումը, որը հասցնում է այդ աննախադեպ ճնշումը»,–ասել է նա
ՀՀ և Ադրբեջանի միջև խաղաղ բանակցություններին և կարգավորմանը վերաբերող հարցերը չեն քննարկվելու
«Այն անպայման կցուցադրվի, սակայն պարզ չէ, թե երբ»,–ասել է Սեիդովը
---