Բրիտանական թանգարան. Մենք քաջատեղյակ ենք, որ «Հնագույն Թուրքիա» անվանումը պատմական տեսանկյունից անիմաստ է19 փետրվարի 2013 - 12:57 AMT PanARMENIAN.Net - ԵՀՄՖ-ն ստացել է «Բրիտիշ Մուզեումի» գլխավոր տնօրեն պ.Նիլ Մեկ Գրեգորի պատասխանը մեր բողոքին, կապված այդ աշխարհահռչակ թանգարանի կողմից հայկական և Հայաստանի ուրարտական շրջանի պատմամշակութային մեծ արժեք ներկայացնող ցուցանմուշները «Հնագույն Թուրքիա» անհեթեթ անվան տակ ցուցադրելու հետ: Ստորև ներկայացնում ենք այդ պատասխանի թարգմանությունը հայերեն: Նախապես ասենք, որ պատասխանը բավականին հետաքրքիր է և նույնիսկ անսպասելիորեն դրական:Այն հնարավորություն է տալիս բանակցել թանգարանի տնօրինության հետ և ստանալ մեզ համար ցանկալի լուծում: Միաժամանակ նշում ենք ՀՀ մշակութային նախարարի և համապատասխան գիտահետազոտական ինստիտուտների ղեկավարների բացառիկ անտարբեր և կրավաորական կեցվածքի մասին և բարձրացնում մեր ահազանգը, հայտնելով մեր խորին զարմանքն ու հիասթափությունը: Մինչ այսօր, չնայած մեր անկողմնակալ կոչերին ու դիմումներին,ոչ Պատմության ինստիտուտի և ոչ էլ Մշակույթի նախարարության կողմից չստացանք ոչ մի սատարող խոսք կամ արձագանք: Այո, թուրքերը պիտի երջանկության մեծ զգացում ունենան,որ իրենց երկրի ակտիվ ու ագրեսիվ ղեկավարության ֆոնին Հայաստանի պատկան մարմիններն այսքան «ինտեռնացիոնալ» են, այսքան պասիվ ու խորապես թքած ունեն ազգապահպանության խնդիրների և մշակութային արժեքների պահպանության վրա: Ինչևէ, ներկայացնում ենք վերոհիշյալ պատասխանը թարգմանված հայերեն և բնագիրն`անգլերեն, ասվում է ԵՀՄՖ հայտարարության մեջ: «Հարգելի դոկտոր Գրիգորյան, Շնորհակալություն Բրիտանական թանգարանի 54 սրահի անվան վերաբերյալ Ձեր ուղարկած նամակի համար: Պարոն Նեիլ Մեկ Գրեգորի խնդրանքով ես եմ պատասխանում Ձեր նամակին: Սույն սրահի անվանումը որոշվել է ցուցանակների վերափոխման լայն նախագծի շրջանակներում, որով նախատեսվում էր ընդգրկել ամբողջ թանգարանը: Նախագծման թիմը նպատակադրվել էր թանգարանի ցուցանակները դարձնել հնարավորինս պարզ ու մատչելի և խուսափել այնպիսի տերմիններից, որոնք առաջին հայացքից անծանոթ կլինեին ոչ անգլիալեզու այցելուների համար. մեր այցելուները հիմնականում օտարերկրացիներ են լինում: 54 սրահի հետ կապված եղել են խնդիրներ, քանի որ ոչ բավարար իրազեկված անձնակազմի մոտ տպավորություն էր ստեղծվել, թե սրահի նախորդ անվանումը (Հնագույն Անատոլիա) հստակ չէր մատնանշում սրահի բովանդակությունը: Սակայն սրահի պատասխանատուները քաջատեղյակ են, որ Հնագույն Թուրքիա անվանումը պատմական տեսանկյունից անիմաստ է, և, ուստի, սույն սրահի անվանումը լայն քննարկումների առարկա էր դարձել ու դեռ շարունակում է մնալ: Ձեր առաջարկն առ այն, որ ամբողջ սրահը վերանվանվի խնդրահարույց է այն պատճառով, որ 54 սրահում տես գտած իրերը ժամանակաշրջանների շատ լայն շրջանակ են ընդգրկում՝ Նեոլիթյան դարաշրջանից մինչև Երկաթի դարաշրջան: Սրահի ցուցանմուշների միայն երեսունհինգ տոկոսն է ուրարտական ծագման, ուստի Ձեր առաջարկը նույնպես կդառնա սրահի ողջ պարունակության խեղաթյուրված ներկայացում: 54 սրահում ցուցադրված իրերի միջև գերակա կապող օղակը դրանց աշխարհագրական կապն է ներկայիս Թուրքիայի Հանրապետության տարածքի հետ: Սրահի բոլոր 142 իրերից 113-ը գտնվել են այսօրվա Թուրքիայի տարածքում: Տասնհինգ իր գտնվել է Իրաքում, սակայն որոնք սկիզբ են առել այսօրվա Թուրքիայի տարածքային սահմաններում: Մեկ ուրարտական ցուցանմուշ այսօրվա Հայաստանի Հանրապետության տարածքից է, և հինգը՝ այսօրվա Իրանից, որոնք բոլորն էլ հենց այդպես էլ ներկայցված են: Ցուցադրվող ուրարտական ութ իրերից 6-ը չունեն հստակ ծագում, բայց լինելով Ուրարտական՝ նույքան հավանական է սկիզբ առած լինեն այսօրվա Իրանի կամ Թուրքիայի, որքան և այսօրվա Հայաստանի աշխարհագրական տարածքից: Ձեր մտահոգությունը, ըստ երևույթին, հիմնականում կապված է ժամանակակից աշխարհագրական տերմինաբանության օգտագործման հետևանքով հայկական մշակույթի քողարկման հետ: Ձեր նամակում Դուք վկայակոչել էիք հայկական գորգերը՝ որպես թուրքական արվեստ ներկայացնելու օրինակը և փաստել, որ ուրարտական ցուցադրությունը ևս այս երևույթի մի մասն է: Ինչպես ես արդեն նշեցի, այս աշխարհագրական տերմինների օգտագործումը Բրիտանական թանգարանի կողմից նախատեսված է բացառապես հստակության համար: Երբ սահմանները կամ երկրների անունները փոխվեն, մենք ևս համապատասխանաբար կփոխենք սրահի անվանումը: անվանման օգտագործումը Թուրքիա բառից առաջ հստակ մատնանշում է մեր այցելուներին, որ սրահում ցուցադրվող իրերը մշակութային առումով թուրքական չեն: Թանգարանի ցուցանակները գրելիս մենք օգտագործել ենք սույն ժամանակաշրջան/մշակույթ տերմինները, որպեսզի ընդգծենք սրահի տարածքում ներկայացվող մշակութային բազմազանությունը՝ պղնձյա, վաղ բրոնզեդարյան, միջին բրոնզեդարյան, մ.թ.ա. 6-րդ դարի հունական, հալաֆյան, հիթիթյան, երկաթի դարաշրջանի, նեո-ասորական, նեո-հիթիթյան, հին ասորական, հին փյունիկյան, կարիայան, լիդիայան, ուշ հին ասորական գաղութային և ուրարտական: Ես կընդգծեմ, որ մենք չենք պնդում, որ այս հնագույն մշակույթները կարող են որևէ կերպ լինել թուրքական և նաև կասեի, որ դրանք ոչ էլ հայկական են: Թեկուզ ուրարտական ցուցանմուշները խիստ կապված են պատմական Հայաստանի աշխարհագրական տարածքի հետ. դրանք նախորդում են այդ տարածքում հայ թագավորների իշխանության ժամանակաշրջանին (Երվանդունիների դինաստիա), մի տեսակետ,որը ներկայացված է ցուցատախտակին` ուրարտական ցուցանմուշների մոտ: 54 սրահի անվանման հարցը շատ բարդ հարց է, և մենք ուրախ ենք Ձեզնից ստանալ մեկնաբանություններ այս նյութի վերաբերյալ: Հուսով եմ, որ այս նամակը կարող է Ձեզ հավաստիացնել, որ ներկայիս անվանումը չի որոշվել առանց երկար մտածելու և դեռ շարունակում է մնալ մեր քննարկումների առարկան: Մենք հասկանում ենք, որ անվանումը ոչ իմաստային է, և որ հայկական ինքնությունը շատ կարևոր է: Այնուամենայնիվ, խնդիրը մնում է այն, որ մեր այցելուներն օգտագործում են ժամանակակից աշխարհագրական հղումներ՝ որոշելու, թե հավաքածուի ո՞ր մասն են նրանք ցանկանում տեսնել, և օգտագործվող ցուցանակները պետք է ամենապարզ ու մատչելի ձևով արտացոլեն դա: Մենք ներկայումս քննարկում ենք սրահի հետ կապված այս ընթացիկ խնդիրը, որը ներառում է նաև դրա անվանումը: Եթե սույն քննարկումների արդյունքում որևէ փոփոխություն կատարվի անվանման հետ, մենք առաջնահերթ կտեղեկացնենք Ձեզ այդ մասին: Ես կուզենայի նաև նշել, որ մենք շատ լավ և սերտ հարաբերությունների մեջ ենք մեր հայ գործընկերների հետ: Վերջերս մենք պատիվ ունեցանք Բրիտանական թանգարանում հանդիպելու Հայաստանի մշակույթի նախարարի և Լոնդոնում Հայաստանի դեսպանի հետ, քննարկելու հնարավոր համագործակցության ծրագրեր, ներառյալ` այստեղ հին Հայաստանի վերաբերյալ ցուցահանդեսների կազմակերպումը»,-լավագույն մաղթանքներով, հարգանքներով, Ջոնաթան Ն. Թաբ, Միջին արևելքի բաժնի տնօրեն: Ուշագրավ
Նրանք նաև կոչ են արել դադարեցնել Ադրբեջանին ցանկացած ռազմական օգնության Որպես օրինակ մատնանշում են 2023–ի սեպտեմբերի 19-ին Երևանում կազմակերպված բողոքի ակցիայի իրադարձությունները Հանդիպումը տեղի կունենա, եթե Հայաստանը ևս տա իր համաձայնությունը Այս գերեզմանատանն են ամփոփված այնպիսի նշանավոր հայերի մարմինները, ինչպիսինք են Վիլյամ Սարոյանն ու Սողոմոն Թեհլերյանը Ամենաընթերցվողը բաժնում | Բագրատ սրբազան․ Մեծ հանդիպում ենք նախատեսում բոլոր քաղուժերի հետ` քննարկվելու է վարչապետի թեկնածուի հարցը Նա նշել է, որ Բաքվի բանտերում պահվող Արցախի ղեկավարության հետ աղ ու հաց են կիսել, բայց հարցը չեն բարձրաձայնում Փաշինյանը՝ Ադրբեջանի հետ խաղաղ գործընթացի մասին. Տիեզերք թռիչքները ևս անիրական էին թվում Նա ընդգծել է, որ ՀՀ ռազմավարությունն ուղղված է տարածաշրջանի հարևանների հետ տնտեսական ինտեգրման խորացմանը ՀՀ–ն և Սլովակիան պայմանավորվել են ռազմատեխնիկական գործակցության շուրջ Կարեն Բրուտյանի գլխավորած պատվիրակությունը Բրատիսլավայում է Fastex տեխնոլոգիական 8-րդ հանդիպման ընթացքում խոսել են կրիպտոփոխանակման հարթակներից Հայաստանի բլոկչեյն էմբասիում կայացել է 8-րդ Fastex Meetup տեղեկատվական հանդիպումները |