Պարտադիր կուտակայինը կարող է սոցիալական վճար դառնալ․ Նոր մոտեցումներ են ընդունվել (թարմացված)

16 հունիսի 2014 - 17:13 AMT

PanARMENIAN.Net - Հունիսի 15-ին տեղի է ունեցել կենսաթոշակային բարեփոխումների օրենսդրական փաթեթը Սահմանադրական դատարանի ապրիլի 2-ի որոշմանը համապատասխանեցնելու համար ստեղծված աշխատանքային խմբի հերթական նիստը:

Կենսաթոշակային համակարգի իրազեկման կենտրոնի ֆեյսբուքյան էջում արված գրառման համաձայն` ընդունվել են պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի ներդրման մեխանիզմները փոփոխելու մոտեցումներ: ԿՀԻԿ-ն հրապարակել է դրանք` «ակնկալելով ակտիվ մասնակցություն դրանց քննարկմանը և կարծիքների փոխանակմանը»:

Այսպիսով, նիստում ընդունված փաստաթղթում ուրվագծված սխեման մասնավորապես առաջարկում է հետևյալ մոտեցումները.

1. 2014 թվականի հունվարի 1-ին ուժի մեջ մտած օրենսդրությամբ սահմանված պարտադիր կուտակային վճար այլևս չի կատարվելու: Օրենքով սահմանվում է ՀՀ պետական բյուջե վճարվող նպատակային սոցիալական վճար (սոցիալական վճար):

2. Սոցիալական վճարի դրույքաչափը հաշվարկվում է ճիշտ նույն կարգով, ինչպես այսօր հաշվարկվում է պարտադիր կուտակային վճարի` մասնակցի կողմից վճարվող մասը, հաշվի առնելով, որ սահմանվում է սոցիալական վճարի հաշվարկման օբյեկտի առավելագույն շեմ` 500.000 դրամի չափով և պահպանվում է պետական մասնակցության առավելագույն շեմը` 25.000 դրամ ամսական, կամ տարեկան` 300.000 դրամ: Սոցիալական վճարի հաշվարկման օբյեկտի առավելագույն շեմը 5 տարի հետո` 2019 թվականից, ավելացվելու է` միջին աշխատավարձի չափի աճին համապատասխան:

3. Նվազագույն աշխատավարձ ստացողների համար սոցիալական վճարը կատարում է գործատուն (այսինքն, նվազագույն անվանական ամսական աշխատավարձը պիտի սահմանվի այնպես,որ դրանից սոցիալական վճար և հարկը պահելուց հետո չմնա ավելի պակաս գումար, քան «Նվազագույն անսական աշխատավարձի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 1-ին հոդվածով սահմանված չափը, 2014թ. հուլիսի 1-ից` 50.000 դրամ):

4. Պետական հատվածի սոցիալական վճար կատարող աշխատողները, ովքեր մասնակից են և ընդգրկված են սոցիալական փաթեթի ծրագրում, կարող են իրենց սոցիալական փաթեթի գումարները (բացի առողջապահության փաթեթի համար նախատեսված 52.000 դրամից)` որպես սոցիալական վճար, փոխանցել իրենց կենսաթոշակային հաշիվներին:

5. Եթե սոցիալական վճար կատարող անձը գնում է մինչև 3 տարեկան երեխայի խնամքի արձակուրդ, ապա մինչև երեխայի 2 տարին լրանալը (18000 դրամ նպաստ ստանալու ժամանակահատվածում) այդ անձի համար պետությունը կատարում է կուտակային վճար` խնամքի արձակուրդում գտնվող յուրաքանչյուր անձի համար 5000 դրամ: Այս դեպքում, անձի տվյալները դեպոզիտարիային է տրամադրում հարկայինը` հիմք ընդունելով գործատուի ներկայացրած հաշվարկը (խնամքի արձակուրդում գտնվելու դեպքում գործատուն ներկայացնում է գրանցման հայտ):

ԿՀԻԿ հիմնադրամը բոլոր շահագրգիռ քաղաքացիներին, կազմակերպություններին և նախաձեռնություններին առաջարկում է օգտագործել իրենց ֆեյսբուքյան էջը որպես հարթակ` այս մոտեցումները քննարկելու, դրանց վերաբերյալ տեսակետներ հայտնելու, հնարավոր ռիսկերը վեր հանելու, սեփական առաջարկները ներկայացնելու համար: Բոլոր կարծիքները և առաջարկները ամփոփվելու և ներկայացվելու են աշխատանքային խմբի անդամներին` դիտարկման և քննարկման:

«Ակնկալում ենք բոլորիդ ակտիվ և շահագրգիռ մասնակցությունը քննարկմանը»,- հայտնում են Կենսաթոշակային համակարգի իրազեկման կենտրոնից:

Հունիսի 16-ին «Դ!ԵՄ ԵՄ» շարժումը դիմել է ԱԺ ոչ իշխանական չորս խմբակցությունների հերթական դռնփակ հանդիպման համար՝ քննարկելու պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի հետ կապված կառավարության նոր առաջարկը: Այս մասին նիստից հետո լրագրողների հետ զրույցում ասել է ՀԱԿ խմբակցության ղեկավար Լևոն Զուրաբյանը` տեղեկացնելով, որ քառյակից եռյակն է միայն սկզբունքորեն դեմ արտահայտվել պարտադիր կուտակային բաղադրիչին՝ ցանկացած տեսքով, ԲՀԿ-ն իր տեսակետը կհայտնի վաղը, գրում է Tert.am-ը։

Նախագծով առաջարկվում է պարտադիր բաղադրիչը ի սկզբանե կիրառել միայն պետական կառավարման համակարգի աշխատակիցների համար։

«Մենք վերահաստատեցինք 12 կետերից առաջինի վերաբերյալ միասնական դիրքորոշումը, որ որևէ առաջարկ մեզ համար ընդունելի կլինի, եթե պահպանվում է երեք սկզբունք՝ պարտադիր բաղադրիչ՝ որևէ տեսքով, որևէ կատեգորիայի համար մեզ համար ընդունելի չէ։ Հաջորդը, որ մենք չենք ընդունի որևէ որոշում, որ խտրականություն է դնում քաղաքացիների տարբեր կատեգորիաների միջև՝ լինի դա տարիքային, թե բաժանելով պետական, մասնավոր սեկտորի։ Եվ երրորդը՝ մենք ընդունելու ենք այնպիսի լուծում, որ հիմնված կլինի սերունդների համերաշխության սկզբունքի վրա»,-ասել է նա։

ԱԺ ոչ իշխանական չորս ուժերը հունիսի 10-ին ԱԺ-ում հանդես են եկել համատեղ ասուլիսով և հրապարակել են իրենց`12 կետից բաղկացած հայտարարությունը: Դրանցից 1-ը վերաբերում է պարտադիր կուտակայինին`«Վերացնել պարտադիր բաղադրիչը, պահումները վերադարձնել քաղաքացիներին»:

Լևոն Զուրաբյանը, սակայն, նկատել է, որ իրենց դիրքորոշումը հայտնել են 3 քաղաքական ուժերը, մինչդեռ «Բարգավաճ Հայաստանն» իր որոշումը կընդունի վաղը՝ այդ հարցով խմբակցությունում նիստ գումարելուց հետո։ «Ընդհանուր առմամբ միասնական մթնոլորտ կա քառյակում»,-պնդել է Լևոն Զուրաբյանը։

ՀԱԿ խմբակցության ղեկավարը նաև հավելել է, թե արդյունավետ քննարկում է եղել «Դ!ԵՄ ԵՄ»-ի հետ. «Իրենք շատ օրինակներ բերեցին, որ ճնշումներ են անում մարդկանց վրա, բայց մենք նաև որոշում ընդունեցինք, հասկանալի է, որ եթե մենք մերժում ենք իշխանության մոտեցումները, ճիշտ կլինի, որ լինի այլընտրանք այդ ռեֆորմին, որն ընդունելի է հասարակության համար»,-նշել է նա և հայտարարել, որ իրենք որոշել են համագործակցել քառյակով ու «Դ!ԵՄ ԵՄ»-ով՝ միասնական այլընտրանք ստեղծելու ուղղությամբ:

«Համարում ենք, որ եթե միասնական այլընտրանք ստեղծվի, կունենա 80%-ից էլ ավելի աջակից՝ նկատի ունեմ Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունը, որ 80%-ը չի ընդունում այս նախագիծը»,-նշել է նա։

Լևոն Զուրաբյանի խոսքով՝ կառավարության այս փաստաթղթերին բոլորը շուտով կծանոթանան, իրենք այն կհրապարակեն՝ բացելով փակագծերը. «Հիմնական խնդիրներն այն են, որ ի վերջո պարտադիր բաղադրիչը գործելու է ամբողջ պետական սեկտորի համար, տասնյակ հազարավոր մարդկանց համար, իսկ մասնավորի համար դրա գործածությունը հետաձգվում է երեք տարով, բայց մենք պարտադիրը որևէ տեսքով չենք ընդունում»,-եզրափակեց նա:

Հանդիպումից հետո «Դ!ԵՄ ԵՄ»-ի անդամները հայտարարել են, որ դեմ են այն սկզբունքներին, որով կառավարությունը ցանկանում է ներկայանալ պարտադիր կուտակային օրենքի նոր փաթեթով, որովհետև դրանք ներառում են ոչ թե գործնական քայլեր նախկին օրենքը փոփոխելու ուղղությամբ, այլ նպատակ ունեն տարբեր բառերով նույն համակարգը կիրառել: Շարժման անդամները համաձայն են միմիայն օրենքի կամավոր սկզբունքին:

«Պարզ երևում է, որ իշխանությունը հետ չի կանգնելու իր մտադրությունից, ուրեմն կլինեն ավելի բուռն ակցիաներ, եթե կառավարությունը շարունակի նման գործելաոճը: Կառավարությունը ցանկանում է արտահերթ նիստով ներկայացնել այդ փաստաթուղթն ու օրենքն անցկացնել, ուրեմն մենք, բոլոր օրինական ճանապարհները օգտագործելով, անելու ենք ամեն ինչ` խոչընդոտելու այդ մտադրությունը: Հասարակական մեծ ճնշում պետք է լինի, եթե իշխանությունները մտադիր են ևս մեկ անգամ հակասահմանադրական ձևով օրենքը կիրառել: Մենք շարունակելու ենք մեր պայքարը»,- նշել են «Դ!ԵՄ ԵՄ»-ի անդամները, գրում է «Երկիրը»:

Կառավարությունում հունիսի 14-ին վարչապետի գլխավորությամբ «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի վերաբերյալ խորհրդակցություն է եղել, որին մասնակցել են ԱԺ Հանրապետական, ԲՀԿ, ՕԵԿ և ՀՅԴ խմբակցությունների ներկայացուցիչները: Հանդիպմանը քննարկվել են օրենքում առաջարկվող փոփոխությունները, որոնք ուղղված են լինելու Սահմանադրական դատարանի ապրիլի 2-ի որոշման իրագործմանը: Մտքերի փոխանակության ընթացքում ԱԺ պատգամավորներն իրենց դիրքորոշումն են հայտնել փոփոխությունների վերաբերյալ և ներկայացրել առաջարկություններ, տեղեկացնում են գործադիրի մամուլի ծառայությունից:

Հանդիպմանը ներկա ԱԺ ԲՀԿ խմբակցության անդամ Միքայել Մելքումյանը մանրամասնեց, որ աշխատանքային հանդիպմանը նախագծի որևէ գրավոր կամ էլեկտրոնային տարբերակ չի ներկայացվել, քննարկումը եղել է բանավոր։ Ըստ նրա, Կառավարության ներկայացրած հիմնական մոտեցումներից է ոչ պետական հատվածի համար չկիրառել պարտադիր բաղադրիչը, բայց ժամանակավոր՝ մինչև 2017-ի հուլիսի 1-ը։ Ինչ վերաբերում է պետական հատվածին, ապա գործադիրն ուզում է պարտադիր գանձումներ անել այն քաղաքացիներից, ում աշխատավարձը հուլիսի 1-ից պետք է բարձրանա։

Իսկ ԱԺ նախագահ Գալուստ Սահակյանը համոզված է, որ «պարտադիրը պիտի լինի՝ անկախ նրանից, թե ինչ որոշում կկայացնեն»։

«Բայց նաև վերապահումով եմ մոտենում, որովհետև մինչև պարտադիրի լինելը պիտի հասարակության հետ աշխատվեր: Հիմա կառավարությունը փորձում է այդ աշխատանքի դաշտը ստեղծել»,- Ազգային ժողովում լրագրողների հետ զրույցում նշել է նա։

Ինչ վերաբերում է հասարակությանը երկու մասի բաժանելու փորձերին, քանի որ պետական աշխատողներից գանձումներ կլինեն, իսկ մասնավորի դեպքում՝ ոչ, ապա Գալուստ Սահակյանը նշել է. «Խնդիրն այն է, որ պետության վարած քաղաքականության կարևորագույն առաջին գծի վրա կանգնած անձերը պետբյուջեից աշխատավարձ ստացող և համակարգը պահող քաղաքացիները պետք է լինեն: Մասնավորապես, նաև հուլիսի մեկից աշխատավարձերը բարձրանում են»։

«Քանի որ պետությունը որոշակի տոկոսով բարձրացնելու է պետաշխատողների աշխատավարձը, ենթադրում են, որ կարող են, օրինակ, 40 տոկոսի փոխարեն այն բարձրացնել 35 տոկոսով։ Այսինքն, այդ 5 տոկոսը պետական բյուջեի միջոցով կդրվի համապատասխան ֆոնդերում, ինչպես նաև պետությունը կշարունակի ավելացնել ևս 5 տոկոս։ Ւսկ նրանց համար, ովքեր նվազագույն աշխատավարձ են ստանում (որը հուլիսի 1-ից դառնում է 50 հազար դրամ․- խմբ․), պետությունն այնպես կանի, որ այդ գումարը մաքուր ստանան»,- նշեց պատգամավորը՝ հավելելով, որ, ըստ քննարկվածի, ոչ պետական հիմնարկների աշխատակիցների համար կամավորության սկզբունքով համակարգին միանալու առաջարկը շարունակելու է գործել ու նրանց համար պետությունն իր հերթին ֆոնդերին կփոխանցի նախատեսված 5 տոկոսը։

Իր հերթին ԱԺ ՀՅԴ խմբակցության անդամ Արծվիկ Մինասյանն ասաց, որ Կառավարության ներկայացրած նախնական արդյունքները, որոնցով փորձել են որոշակի սկզբունքներ ձևավորել, ըստ էության, իրենց խմբակցության ու «Դ!ԵՄ ԵՄ»-ի պահանջներին չեն համապատասխանում։

Պատգամավորի խոսքով, Կառավարության հետ նման քննարկումներին ներկայացրել են հստակ դիրքորոշում, ըստ որի՝ պարտադիր բաղադրիչը չի կարող գործել, գոյություն ունենալ, անկախ ժամկետներից ու նրանից՝ վերաբերում է պետական, թե՝ մասնավոր հատվածին։