Հայ օլիգարխներն անցանկալի պատմական կառույցներից ձերբազատվելու լավ միջոց են գտել

Հայ օլիգարխներն անցանկալի պատմական կառույցներից ձերբազատվելու լավ միջոց են գտել

Երևանի հուշարձանների պահպանության պետական ցուցակում ընդգրկված է 97 բնակելի շենք,սակայն կան բազմաթիվ շենքեր, որոնք արդեն ապամոնտաժվել են

Հայաստանի մշակույթի նախարարության ենթակայության տակ այսօր գործում է երեք կառույց, որոնք զբաղվում են Հայաստանում հուշարձանների պահպանությամբ: Նրանց աշխատանքի բնույթը պրակտիկորեն չի տարբերվում: Բոլոր երեք կառույցներն էլ «պահպանում են» ՀՀ տարածքում գտնվող հուշարձանները: Ըստ ՀՀ օրենքի, այդ կառույցների կողմից պահպանվում են միայն այն հուշարձանները, որոնք գտնվում են ՀՀ պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պահպանության պետական ցուցակում: Այսինքն, եթե որևէ արձան չի մտնում այդ ցուցակի մեջ, ապա այն չի կոչվում հուշարձան և չի վերահսկվում նրանց կողմից:

PanARMENIAN.Net - Այսօրվա դրությամբ, ՀՀ պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պահպանության պետական ցուցակում ընդգրկված են 24.152 հուշարձաններ, որից 977-ը գտնվում են Երևանում և ամենախոցելին են: Բացի այդ ցուցակից, անհասկանալի պատճառով գոյություն ունի նաև ՀՀ պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պահպանության և օտարման ոչ ենթակա պետական ցուցակ: Այսինքն դուրս է գալիս, որ անհրաժեշտության դեպքում կարելի է պահպանության տակ գտնվող հուշարձանները հատուկ թույլտվությամբ ապամոնտաժել:

Ինչպես նշվեց, մայրաքաղաքի հուշարձանները ամենից խոցելի վիճակում են գտնվում, հատկապես 19-20 դդ սկզբի բնակելի շենքերը, որովհետև բազմաթիվ «էլիտար» շենքեր են կառուցվում և հին շենքերի գոյությունը վտանգվում է: Խոսքը գնում է հատկապես Կենտրոն համայնքում գտնվող շենքերի մասին: Երևան քաղաքի պետական ցուցակում ընդգրկված է 97 բնակելի շենք, որից 81-ը գտնվում են Կենտրոնում: Դա միայն ցուցակի տվյալներով: Կան բազմաթիվ շենքեր, որոնք արդեն ապամոնտաժվել են, սակայն դեռ գտնվում են ցուցակում: Այսինքն ստույգ տվյալներ չկա, թե քանի նման շենք կա Երևանում: Դրանցից 14-ը տեղափոխման ենթակա են, և արդեն կեսը ապամոնտաժվել է: Ըստ Հուշարձանների պահպանության գործակալության Երևանի մարզային ծառայության պետ Կարո Այվազյանի խոսքերի, այդ ապամոնտաժված ապամոնտաժման ենթակա շենքերը պետք է վերականգնվեն Աբովյան, Կողբացի, Արամ և Բուզանդ փողոցների տարածքում: Տեղափոխման ենթակա բոլոր շենքերը կարելի է տարբերել նրանով, որ յուրաքանչյուր քար դրսից և ներսից համարակալված և կոդավորված է: Շենքերի համարակալումը սկսվել է դեռ 10 տարի առաջ, սակայն մինչ օրս ոչ մի շենք չի վերակառուցվել: Փոխարենը դրանց տեղում այժմ բարձրանում են բազմահարկ «էլիտար» շենքեր և ժամանցի վայրեր: Ի պատասխան այն հարցին, թե որտեղ են գտնվում ապամոնտաժված շենքերի քարերը, Կարո Այվազյանը հավաստիացրել է, որ դրանք պահպանվում են «ապահով տեղում»: Երկու շենքերի քարերը պահպանվում են «Գլենդել Հիլզ» ընկերության կողմից, դրանք կարելի է տեսնել նրանցից թույլտվություն ստանալով: Մեկ այլ շենքի քարերը գտնվում են Արարատյան 87 հասցեում՝ «Խազ պրոֆիլ» ընկերության բակում: Ըստ Այվազյանի, քաղաքապետարանն արդեն աշխատում է շենքերի վերակառուցման նախագծի վրա, իսկ թե երբ այն կներկայացվի հանրությանը, դեռ հայտնի չէ:

Փաստն այն է, որ Երևանում շարունակվում է հին շենքերի ապամոնտաժման գործընթացը: Առավել դյուրին է այն շենքերի ապամոնտաժումը, որտեղ բնակիչներ չկան և որոնք ոչ մեկի սեփականությունը չեն հանդիսանում, քանի որ հաճախ բնակիչները պայքարում են իրենց տների համար և թույլ չեն տալիս շենքը քանդել:

Շենքերի տարածքները ձեռք բերելու ևս մեկ հետաքրքիր ձև կա, որը տարածված է նաև Մոսկվայում: Շենքերից հանում են պատուհանները, դռները, քանդվում են առաստաղներն ու թողնում միայն արտաքին ու ներքին պատերը: Շենքի հետ կապված քրեական գործ է բացվում, հայտարարվում է խուլիգանություն, բայց իբր անհայտ են մնում խուլիգանները: «Ստիպված» փակվում է քրեական գործը` ապացույց չլինելու պատճառով: Ֆինանսկան խնդիրների պատճառով շենքերը չեն վերականգնվում և մի քանի տարի անց պարզապես փլվում են: Դա հիանալի առիթ է օլիգարխների համար, որպեսզի նրանք հանգիստ կառուցեն իրենց շենքերն առանց որևէ մեղադրանքի: Այսպես վերանում են ցարական շրջանից մեզ ժառանգություն մնացած շենքերը:

Այս ամենից ելնելով կարելի է արձանագրել, որ Հայաստանում հուշարձանների պահպանությամբ զբաղվող գործակալությունները պարզապես ձևական բնույթ են կրում, քանի-որ պրակտիկորեն ոչին չի արվում հուշարձանները պահպանելու համար: Դա կախված է նաև այն բանից, որ ոչ մի կառույց չի ղեկավարվում ճարտարապետի կողմից: Միգուցե նրանք լավ հնագետ, ազգագրագետ կամ առանց չափազանցության լավ մաթեմատիկոս են, բայց որ նրանք չեն կարող նման հարցերով զբաղվել համապատասխան գիտելիքներ չունենալու պատճառով, դա փաստ է: Բացի դրանից, այդ կառույցներում աշխատանքի են ընդունվում բացառապես ազգակցական և ծանոթ-բարեկամ սկզբունքներով: Այնտեղ կարելի է հանդիպել հոգեբանների և նույնիսկ հուշարձանի պահապանի հաստիքում սննդային տեխնոլոգի և սպորտային բժշկի: Արդյունքում տուժում են Հայաստանի հուշարձանները:

Սոնա Խաչատրյան / PanARMENIAN News
 Ամենաընթերցվողը բաժնում
Ի՞նչ է պլանավորում անել Netflix-ը՝ բաժանորդներին վերադարձնելու համար
«Երեք շիշ գինի»՝ նոր ձևաչափ առանց սահմանների
Վանդալիզմի զոհ դարձած արվեստի ամենահայտնի գործերը
Գագոսյանի ճանապարհը՝ հոլիվուդյան ֆիլմի մոտիվներով
 Ուշադրության կենտրոնում
Երևան-Լիոն գործակցության հեռանկարում Կոնդի վերակառուցումն առանցքային կլինի

Երևան-Լիոն գործակցության հեռանկարում Կոնդի վերակառուցումն առանցքային կլինի Տիգրան Ավինյանն ու Գրեգորի Դուսեն այցելել են պատմական թաղամաս

 Բաժնի այլ նյութերը
Դեգան, Սարյանն ու Ուրարտուն Մշակութային յուրացում՝ մեծերի թեթև ձեռքով
Սկանդալն Օսկարի երկրորդ անունն է Կինոաշխարհի ամենաքննարկվող մրցանակաբաշխության դեպքերն ու դեմքերը
---