Նոյեմբերի 25-ին ընդդիմադիր Հայ ազգային կոնգրեսը (ՀԱԿ) Երևանում անցկացրեց իր հերթական հանրահավաքը: Արդեն սովորական դարձած սակավաթիվ հանրահավաքների, նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրաժարականի պահանջների, Երևան տանող փակ ճանապարհները պատճառ չբերելու կոչերի կողքին վերջին հանրահավաքը դեռ երկար ժամանակ քննարկումների և տարբեր ենթադրությունների թեմա կլինի:

Հայ հասարակության մեջ մի քիչ հանգստացել է բարձրաստիճան պաշտոնյաների «հրաժարականների շքերթի» և իշխանությունում տեղի ունեցած վերադասավորումների հետ կապված իրարանցումը, և արդեն կարելի է հանգիստ պայմաններում վերլուծել դրանք:

Սեպտեմբերի 30-ից հոկտեմբերի 8-ը Հայ ազգային կոնգրեսը (ՀԱԿ) Ազատության հրապարակում անցկացրեց շուրջօրյա հանրահավաքներ: Արդեն մեկ շաբաթ է, ինչ ՀԱԿ-ը դադարեցրել է հանրահավաքները, բայց մինչև հիմա պարզ չէ, թե իրականում ինչի էր ցանկանում հասնել այդ հանրահավաքներով ՀԱԿ-ը և ի վերջո ինչի հասավ: Հայտնի հեքիաթի հերոսի նման ՀԱԿ-ը հեռացավ հրապարակից, բայց խոստացավ վերադանալ: Բայց, ի տարբերություն Կառլսոնի, նա ցանկանում է վերադառնալ ոչ մենակ, այլ իր կողմնակիցների մեծ թվով, որպեսզի, վերջապես, հասնի իր գլխավոր պահանջին՝ նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրաժարականին և արտահերթ նախագահական ընտրություններին:

Սեպտեմբերի 23-ին Երևանում տեղի ունեցավ ընդդիմադիր ՀԱԿ հանրահավաքը, որը հերթական անգամ հավաքեց արդեն ավանդական դարձած մի քանի հազար ցուցարարների, սակայն տեղի ունեցած հանրահավաքում ավելի կարևոր էին ՀԱԿ ղեկավարների ելույթները, մասնավորապես, նրա առաջնորդ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի: ՀԱԿ առաջնորդն իր ելույթում մի շարք ուղերձներ հղեց ինչպես համաշխարհային հանրությանը, այնպես էլ Հայաստանի իշխանություններին և հասարակությանը:

Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի նախագահների առաջիկա հանդիպումը Կազանում աննկարագրելի իրարարանցում է առաջացնում ինչպես Երևանում, այնպես էլ Բաքվում: Սակայն ինչո՞վ է տարբերվում այն նախկիններից: Ի՞նչ ակնկալել այդ հանդիպումից: Կստորագրվե՞ն արդյոք հանդիպմանը ինչ-որ փաստաթղթեր: Բոլոր այս հարցերը մի քանի շաբաթ շարունակ արդեն խանգարում են հայերի և ադրբեջանցիների հանգիստ քունը` անկախ սեռից, տարիքից մասնագիտությունից:

Հունիսի 25-ին Կազանում սպասվող Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի նախագահների հանդիպումը դարձել է ամենաքննարկվող թեման քաղաքական, հասարակական և, կարելի է ասել, բոլոր դաշտերում: Կազանի հանդիպման, այնտեղ Ղարաբաղի հարցի մասին ինչ-որ փաստաթղթի հնարավոր ստորագրման կամ չստորագրման մասին խոսում են բոլորը. ընդդիմությունը, իշխանության և հասարակության որոշ շերտերի ներկայացուցիչներ, փորձագետները: Բավական անսպասելիորեն իր կարծիքն այսօրվա գործընթացների մասին որոշեց հայտնել նաև Հայաստանի նախկին արտգործնախարար, «Սիվիլիտաս» հիմնադրամի խորհդրի ղեկավար Վարդան Օսկանյանը:

Հայ ազգային կոնգրեսը (ՀԱԿ) մայիսի 31-ի ցույցից հետո բացահայտ կերպով հայտարարել է գործող իշխանությունների հետ քաղաքական երկխոսություն սկսելու մասին: ՀԱԿ-ն արդեն որոշել է իր պատվիրակության կազմն ապագա բանակցությունների համար, ինչպես հստակ սահմանել այդ բանակցությունների օրակարգը` երկրում արտահերթ նախագահական և խորհրդարանական ընտրությունների անցկացում: Իրենց հերթին իշխանությունները հայտարարել են, որ նախատեսում են ընդդիմության հետ քննարկել երկրում առկա խնդիրները, սակայն, նրանց խոսքերով, արտահերթ ընտրություններն այդ խնդիրների ցուցակի մեջ չեն մտնում:

Վերջին ամիսներին Հայաստանի ներքաղաքական կյանքի ամենագլխավոր թեման գործող իշխանությունների և Հայ ազգային կոնգրեսի միջև քաղաքական երկխոսությունն է: Միաժամանակ, լսելով հայ քաղաքական գործիչների և փորձագետների հայտարարություններն այդ չարաբաստիկ երկխոսության մասին, երբմեն տպավորություն է ստեղծվում, որ հետևում ես Շեքսպիրի ողբերգություններից մեկին: Մեկ իշխանությունների և ՀԱԿ ներկայացուցիչների համլետյան ապրումները` «լինի, թե չլինի» Հայաստանում քաղաքական երկխոսություն, մեկ «Ժառանգության» և այլ ընդդիմադիր կուսակցությունների հասցեին մեղադրանքներ այդ երկխոսության հանդեպ Օթելլոյի խանդի մեջ, իսկ երբեմն էլ նախազգուշացումներ ՀԱԿ առաջնորդ Լևոն Տեր-Պետրոսյանին, որ նրան այդ նույն երկխոսության արդյունքում սպասվում է Լիր արքայի ճակատագիրը:

Հայ ազգային կոնգրեսի վերջին ցույցերը հասարակության մեջ շատ հարցեր են ծնել: Իշխանությունների հետ ՀԱԿ-ի պայքարի կտրուկ փոփոխությունը, ՀԱԿ առաջնորդ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հայտարարությունն իշխանությունների հետ երկխոսության անհրաժեշտության մասին և դրան ՀԱԿ-ի պատրաստակամությունը հետքրքիր քննարկումներ են ծնել քաղաքական գործիչների և փորձագետների շարքում ու տարաբնույթ լուրեր հասարկության մեջ: Գլխավոր հարցը, որին բոլորը փորձում են պատասխան գտնել` իսկապես Լևոն Տեր-Պետրոսյանը գործարքի է գնացել իշխանությունների հետ, թե նրա հայտարարությունները միայն տակտիկական հնարք են իշխանությունների դեմ պայքարում:

Վերջին շաբաթների ամենաքննարկվող իրադարձություններից դարձավ ընդդիմադիր «Ժառանություն» կուսակցության առաջնորդ Րաֆֆի Հովհաննիսյանի հացադուլն Ազատության հրապարակում: Ակցիան բացասական ընդունվեց ինչպես իշխանությունների, այնպես էլ արմատական ընդդիմության կողմից, ընդ որում ընդդիմությունն իր վերաբերմունքի մեջ ավելի կտրուկ էր, քան իշխանությունները: Երկու շաբաթից ավել ողջ Հայաստանը քննարկում էր, թե ինչու Րաֆֆի Հովհաննիսյանը սափրեց բեղերը, ինչու նա հացադուլ սկսեց և վերջ ի վերջո, ինչու այն ավարտեց: